Η τυπική μέρα μιας αποστολής , Ιούνιο μήνα, αρχίζει πάντα ξημερώματα, μόλις το πλοίο απ" τον Πειραιά φθάνει στο Λακκί της Λέρου. Χωρίς χρονοτριβή παίρνουμε ταξί για το Παρθένι, όπου μας περιμένει ο Πανάγος, ο πιο έμπειρος καπετάνιος της περιοχής, με το καίκι του , τη " ΜΑΡΙΑ ".

" Καλώς τα παιδιά " ένα ζεστό καλωσόρισμα με καφεδάκι ελληνικό για τη νύστα, παξιμάδια και φρέσκια μηζύθρα για τη ναυτία.
Εχουμε μάθει πλέον το καίκι, τακτοποιούμε τα κυάλια, τα τηλεσκόπια και ο καθένας πιάνει την αγαπημένη του γωνιά. Μόλις λύσει το καίκι, η κούραση απ" τη δουλειά στο γραφείο και το πιάσιμο απ" τις συνθήκες του ταξιδιού εξαφανίζονται. Το ρυθμικό κούνημα κι" ο θαλασσινός αέρας κάνουν θαύματα. Ανταλλάσουμε τα νέα μας μεγαλόφωνα, αλλά σε λίγο μόλις ανοιχτούμε, σωπαίνουμε, αγναντεύοντας πάλι μετά από καιρό τις ακτές και τις νησίδες της περιοχής.

Οι νησίδες των Βορείων Δωδεκανήσων ήταν το σπίτι μας για αρκετά χρόνια, δουλεύοντας στο πεδίο για το πρόγραμμα του Αιγαιόγλαρου, αλλά και αργότερα. Ξέρουμε απ" έξω κάθε γωνιά , σπιθαμή προς σπιθαμή.
Μας πιάνει νοσταλγία. Πώς μπορέσαμε να λείψουμε τόσο πολύ : Ο τόπος είναι γεμάτος ζωή, μυρουδιές, ήχους, έντομα, σαύρες, πουρνάρια, αγριολούλουδα, βράχια, αρμύρα και ... κουτσουλιές.
Η επιστροφή στις νησίδες είναι πάντα μια εμπειρία υπέροχη και μοναδική. Ολα θέλουν προσπάθεια για να εντοπισθούν, θέλει να σκύψεις μέσα σε τρύπες, να σκαρφαλώσεις, να ψαχουλέψεις, να κινηθείς γρήγορα χωρίς ν" αναστατώσεις τα πουλιά. Σε κάθε αποστολή έχουμε το φόβο του καιρού. Στις λίγες μέρες που έχουμε στη διάθεσή μας, πρέπει να σαρώσουμε τα πάντα. Στις νησίδες και γύρω τους πρέπει να καταγράψουμε τα είδη που φωλιάζουν και τα περαστικά. Αρκεί να το επιτρέψει ο καιρός. Αν χαλάσει , κινδυνεύουμε ν" αποκλειστούμε και να χάσουμε πολύτιμο χρόνο.

Οι Αιγαιόγλαροι δεν επιστρέφουν συνήθως στην αποικία της προηγούμενης
χρονιάς. Διαλέγουν μιαν άλλη πλευρά της ίδιας νησίδας ή επιλέγουν μια διπλανή. Ετσι ξέρουμε πάνω - κάτω πού θα τους βρούμε , χωρίς ν" αποκλείουμε και την έκπληξη. Οταν λοιπόν βρούμε την πρώτη αποικία, μας πιάνει ενθουσιασμός " Νάτοι πάλι! Το "ξερα ότι εδώ θα ήταν. Μύριζε γλαρίλα ". Αν δεν έχει κυματισμό , θα μετρήσουμε τα πουλιά της αποικίας με τα κυάλια. Παρατηρούμε, κρατάμε σημειώσεις, με σκίτσο αναπαριστούμε το εύρος της αποικίας, χρησιμοποιώντας σα σημεία αναφοράς τα χαρακτηριστικά του τοπίου.

Η παρατήρηση από απόσταση παρέχει πολλά στοιχεία. Εάν φαίνεται το μεγαλύτερο μέρος της αποικίας, μπορούμε να μετρήσουμε με αρκετή ακρίβεια τον αριθμό των πουλιών, που κάθονται και επωάζουν. Ετσι κατά προσέγγιση γνωρίζουμε πόσες φωλιές υπάρχουν. Συνήθως χωρίζουμε την περιοχή σε ζώνες και ο καθένας παρακολουθεί τη δικιά του. Ακόμη κι" αν δε φαίνονται καθισμένα πουλιά, από τη συμπεριφορά τους μπορείς να καταλάβεις τί συμβαίνει και να βγάλεις συμπεράσματα.

Με την αποβίβαση στη νησίδα, έχουμε την ευκαιρία να μαζέψουμε πιο ειδικές πληροφορίες για το είδος. Στην αρχή δεν είναι εύκολα τα πράγματα κι" έχουμε καιρό να προπονηθούμε. Πάνω στα βράχια βρίσκουμε ένα σημείο περίπου διακόσια μέτρα μακριά από την αποικία και κάνουμε παρατήρηση χωρίς να ενοχλούμε. Αυτά τα είδη ενοχλούνται εύκολα και σηκώνονται όλα μαζί, εγκαταλείποντας τις φωλιές τους στην αίσθηση της παραμικρής απειλής.

Αφού έχουμε καταγράψει ό,τι μπορούμε , χρησιμοποιώντας τα τηλεσκόπια, θα μπούμε στην αποικία. Τα ενήλικα πουλιά γυρωπετούν στην περιοχή, κράζοντας ανήσυχα και προσπαθούν να σε διώξουν. Εχουμε μόνο μια ώρα καιρό, από τη στιγμή που θα σηκωθούν τα ενήλικα. Κινούμαστε γρήγορα αλλά με προσοχή. Σημειώνουμε κάθε φωλιά μ" έναν αριθμό και καταγράφουμε το περιεχόμενό της : τον αριθμό των αυγών και των νεοσσών, την ηλικία των νεοσσών, την παρουσία τροφής, την ύπαρξη θήρευσης κ.λ.π. Στην επόμενη επίσκεψή μας θα συνεχίσουμε την παρακολούθηση της αναπαραγωγής, ώστε στο τέλος να έχουμε την γενική εικόνα.

Τον Ιούλιο, όταν τα μικρά είναι πλέον έτοιμα να πετάξουν, επιστρέφουμε για τις δακτυλιώσεις. Η δουλειά είναι επίπονη. Θέλει σκαρφάλωμα και ψάξιμο ανάμεσα στα βράχια, όπου κρύβονται.

Η ανταπόδοση όμως έρχεται, όταν τους περνάμε το δακτυλίδι, είναι σαν να τους λές : " εσένα κάποτε θα σε ξαναδώ ".