en
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, φωτογραφία: Α. Σακούλης
Μύχος Puffinus yelkouan

Mήκος: 35 εκ.
Ανοιγμα: φτερών 85 εκ.
Κατανομή: φωλιάζει σε νησιά της Μεσογείου με εξαίρεση τις Βαλεαρίδες όπου φωλιάζει ο τοπικός, πιο σκούρος, Μύχος των Βαλεαρίδων (P. Mauretanicus).
Ελληνικός πληθυσμός: άγνωστος, πιθανά ανάμεσα σε 8.000 – 15.000 ζευγάρια

Ο Μύχος θυμίζει σε εμφάνιση τον Αρτέμη. Είναι ωστόσο μικρότερος, με λιγότερο αεροδυναμικό σχήμα, πολύ πιο σκούρος από πάνω και με πιο λεπτό και μαύρο ράμφος. Πετά ανάμεσα στα κύματα κρατώντας τις φτερούγες εντελώς τεντωμένες σε ευθεία γραμμή, θυμίζοντας το σχήμα σταυρού. Έχει πέταγμα πιο νευρικό, χωρίς τη μεγαλοπρέπεια του Αρτέμη. Συχνά επίσης πετάει ενεργητικά, χτυπώντας δηλαδή συνεχώς και πολύ γρήγορα τις φτερύγες του. Έτσι μπορεί και μετακινείται γρήγορα και όταν δεν φυσάει. Αυτό το πέταγμα είναι πιο δαπανηρό σε ενέργεια, γι αυτό και ο Μύχος επιλέγει πιο σίγουρους ψαρότοπους και περιπλανιέται σε μικρότερες αποστάσεις από ότι ο Αρτέμης.

Οι σίγουροι ψαρότοποι ταιριάζουν και με την προτίμηση του Μύχου να σχηματίζει συμπαγή οργανωμένα κοπάδια που δημιουργούνται όταν υπάρχει τροφή για όλους. Έτσι Μύχους βλέπουμε σε λιγότερα μέρη αλλά συνήθως πολλούς, ενώ Αρτέμηδες σε πολλά μέρη αλλά συνήθως λίγους.

Ο Μύχος τρέφεται με μικρά ψάρια. Βουτάει πολύ περισσότερο από τον Αρτέμη και διανύει σημαντικές αποστάσεις κάτω από το νερό όπου κινείται χρησιμοποιώντας και τις φτερούγες σε ένα υποβρύχιο πέταγμα όπως οι πιγκουίνοι. Αυτό κάνει το Μύχο να ξεχωρίζει από όλα τα άλλα πουλιά – βουτηχτές της Ελλάδας που χρησιμοποιούν για υποβρύχια προώθηση αποκλειστικά τα πόδια. Όπως κι ο Αρτέμης έτσι κι ο Μύχος εκμεταλλεύεται τα δελφίνια για να στριμώξει τα ψάρια.

Σε αντίθεση με τον Αρτέμη όμως δε θα δούμε το Μύχο να πετά πίσω από τα πλοία της γραμμής. Οι δυνατότεροι Αρτέμηδες κι οι αδίστακτοι κι αδηφάγοι Ασημόγλαροι δεν τον αφήνουν να αναζητήσει τροφή δίπλα τους. Ορισμένες φορές ο Μύχος προσπαθεί να πλησιάσει τα ψαροκάικα για να τραφεί με τα ψάρια που πετιώνται αλλά κι εκεί επικρατεί πολύ σκληρός ανταγωνισμός ανάμεσα στα θαλασσοπούλια.

Στην Ελλάδα ο Μύχος φωλιάζει σε νησίδες κυρίως στο κεντρικό και Βόρειο Αιγαίο. Η ακριβής κατανομή του δεν είναι αρκετά γνωστή και ελάχιστες μεγάλες αποικίες γνωρίζουμε. Φωλιάζει νωρίς και τα ενήλικα βρίσκονται στις φωλιές από το χειμώνα. Επισκέπτονται τη φωλιά πάντα τη νύχτα. Το σούρουπο οι γονείς συγκεντρώνονται στη θάλασσα κοντά στη νησίδα αναπαραγωγής περιμένοντας να πέσει το σκοτάδι. Αν συνεπώς δούμε κοπάδι Μύχων ή Αρτέμηδων να κάθονται στο νερό σχετικά κοντά στη στεριά το σούρουπο, είναι ισχυρή ένδειξη παρουσίας αποικίας. Όπως και στην περίπτωση του Αρτέμη, το αδιάκοπο τάισμα από τους γονείς κάποια στιγμή κάνει νεοσσό μια ολοστρόγγυλη χνουδωτή μπάλα που τους ξεπερνάει σε βάρος. Ο νεοσσός Μύχος χάνει βάρος βγάζοντας σταδιακά πτέρωμα. Εγκαταλείπει τη φωλιά συνήθως στις αρχές Ιουλίου.

Σήμερα βλέπουμε τους νεσσούς Μύχους σαν συμπαθή μικρά (παράγονται μάλιστα και παιδικές κούκλες σε απομίμησή τους). Σε άλλες εποχές ωστόσο οι μικροί Μύχοι ήταν μια ανέλπιστη πηγή πρωτεϊνών. Υπάρχουν αρκετές αναφορές ότι τα μικρά των Μύχων (και των Αρτέμηδων) έσωσαν τους κατοίκους των νησιών από λιμοκτονία σε δύσκολες περιόδους όπως η κατοχή. Σήμερα ευτυχώς δεν συντρέχουν οι λόγοι να συμβεί κάτι τέτοιο (που φυσικά απαγορεύεται έτσι κι αλλιώς).

Με το τέλος της αναπαραγωγής χιλιάδες Μύχοι εγκαταλείπουν το Αιγαίο και περνούν τα Δαρδανέλια και το Βόσπορο για μπουν στη Μαύρη θάλασσα. Εκεί περιφέρονται γύρω – γύρω στις ακτές κυνηγώντας αφρόψαρα και κυρίως γαύρους που αφθονούν. Από τον Οκτώβριο επιστρέφουν στο Αιγαίο. ¶λλοι Μύχοι παραμένουν όλο το χρόνο στα ελληνικά νερά. Ίσως μας επισκέπτονται και από άλλα μέρη της Μεσογείου. Δυστυχώς γνωρίζουμε πολύ λίγα για τις μετακινήσεις αλλά και την οικολογία του είδους.

Ο Μύχος είναι πιο ευαίσθητος από τον Αρτέμη στους διάφορους κινδύνους. Εϊναι περισσότερο εξαρτημένος από συγκεκριμένους ψαρότοπους και επηρεάζεται από την υπεραλίευση. Είναι πιο μικρόσωμος και πολύ πιο ευάλωτος από τα ποντίκια στις νησίδες αλλά και από τους Ασημόγλαρους που στήνουν ενέδρα κοντά στις φωλιές τις φεγγαρόφωτες νύχτες. Ευτυχώς, λόγω του μικρότερου ράμφους, ο Μύχος δεν μπορεί να καταπιεί τα αγκίστρια από τα παραγάδια όπως ο Αρτέμης και δεν κινδυνεύει όπως εκείνος.

Από την άλλη μεριά όμως, το γεγονός ότι βουτάει και μάλιστα ομαδικά τον εκθέτει στα τρομερά αφρόδιχτα, ίσως τον πιο εγκληματικό από όλους τους παράνομους τρόπους ψαρέματος. Περισσότεροι από 100 Μύχοι βρέθηκαν πνιγμένοι και μπλεγμένοι σε αφρόδιχτα στη νότια ακτή της Σάμου πριν λίγα χρόνια. Το γεγονός αυτό φανερώνει το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα αγελαία είδη αφού αρκεί ένα τοπικό πρόβλημα για να αφανίσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
 

Οιωνός: Τεύχος 20

Υποστήριξε την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία: Γίνε μέλος

Email RSS Facebook Twitter YouTube

Πολιτική Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων

Copyright © 2024 Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
Θεμιστοκλέους 80, 10681, Αθήνα,
Τηλ/Fax: 210 8228704, 210 8227937,
e-mail: info@ornithologiki.gr
Φράγκων 22, 54625, Θεσσαλονίκη, Τηλ/Fax. 2310 244245,
e-mail: thess@ornithologiki.gr