Είναι βέβαιο ότι τα τελευταία χρόνια στην Ισπανία, η αιολική ενέργεια έχει χαρακτηριστεί από τα μεγαλύτερα μεγέθη ανάπτυξης σε σχέση με τα υπόλοιπα είδη ανανεώσιμης ενέργειας. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς, αυξάνεται σταθερά κάθε χρόνο: Από μόλις 6,6 MW που είχαν εγκατασταθεί το 1990, η τιμή αυτή έφτασε στα 15.145 MW στο τέλος του 2007. Έτσι, η Ισπανία βρίσκεται στην τρίτη θέση παγκοσμίως από τις χώρες που παράγουν αιολική ενέργεια (Μετά την Γερμανία και τις ΗΠΑ, με 22.247 και 16.818 MW αντίστοιχα). Σε σύγκριση με χώρες τις ΕΕ, η Ισπανία έρχεται δεύτερη μετά την Γερμανία έχοντας εγκαταστήσει το 26,51% της αιολικής ενέργειας που έχει εγκατασταθεί στην ΕΕ (Στην Γερμανία το 38,94%). Στην 10η θέση της ταξινόμησης αυτής βρίσκεται η Ελλάδα, στην οποία αναλογεί το 1,52% της αιολικής ενέργειας της ΕΕ.
Από περίπου 700 αιολικά πάρκα που είναι διεσπαρμένα σε όλη την Ισπανική επικράτεια, άλλα αποτελούν “καλά” και άλλα “κακά” παραδείγματα από περιβαλλοντολογική άποψη. Σήμερα, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου τοπικές ομάδες διατήρησης της φύσης εναντιώνονται στα αιολικά πάρκα επειδή διαφωνούν με τη χωροθέτησή τους γιατί υποστηρίζουν ότι προκαλούν αρνητική αισθητική επίπτωση στο τοπίο, θόρυβο, καταστροφή ενδιαιτημάτων και ανησυχούν ιδιαίτερα με τα υψηλά επίπεδα θνησιμότητας που παρατηρούνται στους τοπικούς πληθυσμούς πουλιών.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων, αυτές οι διαμαρτυρίες παραμένουν σε τοπικό επίπεδο, μερικές φορές όμως φτάνουν και στα δικαστήρια.
Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί και η διαμαρτυρία για τα δύο αιολικά πάρκα στο Els Ports της Αυτόνομης Περιφέρειας της Βαλένθια. Αποδείχτηκε ότι μεταξύ 2006 και 2008 πάνω από 260 γυπαετοί και άλλα προστατευόμενα είδη σκοτώθηκαν από τις τουρμπίνες στα δύο αυτά πάρκα (43 τουρμπίνες σύνολο). Αξίζει να σημειωθεί ότι, αυτά τα αιολικά πάρκα είναι τοποθετημένα μέσα στα όρια Σημαντικής Περιοχής για Πουλιά καθώς και Τόπου Κοινοτικής Σημασίας (περιοχή Natura). Το Περιφερειακό Υπουργείο Περιβάλλοντος της Βαλένθια αλλά και η Εισαγγελική Αρχή αποφάσισαν την πλήρη διακοπή της λειτουργίας των αιολικών πάρκων εωσότου βρεθεί μια λύση.
Οι οικολογικές ομάδες κατηγορούν την εταιρεία στην οποία ανήκουν τα αιολικά πάρκα για την υποβολή κακής ποιότητας Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και για την λήψη Ορνιθολογικών δεδομένων πεδίου σε ακατάλληλη εποχή.
Σε αντίθεση, υπάρχουν και παραδείγματα με αιολικά πάρκα που η διαχείριση τους είναι συμβατή με τους υπάρχοντες πληθυσμούς πουλιών.
Τέτοια περίπτωση είναι αυτή των αιολικών πάρκων της La Janda στην Tarifa (Cadiz). Τα αιολικά πάρκα είναι τοποθετημένα σε μια δυνητικά επικίνδυνη περιοχή για τα πουλιά κοντά στον πορθμό του Γιβραλτάρ οπού είναι το στενό πέρασμα της “Ισπανικής” μετανάστευσης. Παρόλα αυτά, εφαρμόζονται συμπαγή και ορθά αντισταθμιστικά μέτρα από ένα τοπικό οργανισμό (Migres Foundation) ο οποίος διεκπεραιώνει επίσης το Σχέδιο Παρακολούθησης που απαιτείται από τις Περιφερειακές Περιβαλλοντικές Αρχές της Ανδαλουσίας.
Το Σχέδιο Παρακολούθησης έχει βοηθήσει στο να κατανοηθεί χρονικά η ενόχληση από συγκεκριμένες τουρμπίνες κατά τη διάρκεια ωρών της ημέρας και κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων χρονικών περιόδων του έτους.
Όσο αφορά στα αντισταθμιστικά μέτρα που εφαρμόζονται επί του παρόντος, αυτά είναι πολυάριθμα και ποικίλουν: ένα πρόγραμμα διατήρησης του Κιρκινεζιού στην Tarifa, καταμέτρηση των πληθυσμών του Λιβαδόκιρκου στο Γιβραλτάρ, έρευνα για τον βαθμό έκθεσης σε κίνδυνο από τα αιολικά πάρκα και τις στρατηγικές πτήσης των Γυπαετών και Φιδαετών, διόρθωση των επικινδύνων δικτύων ηλεκτροδότησης για πουλιά όπως o Ισπανικός Βασιλαετός, ο Πετρίτης και άλλα αρπακτικά.
Η Ισπανία είναι από τις κορυφαίες χώρες παραγωγούς αιολικής ενέργειας παγκοσμίως και παρόλο που βρίσκεται λίγο πίσω ως προς την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτής της ανανεώσιμης μορφής ενέργειας, τα τελευταία χρόνια η κοινωνία μαζί με τις τοπικές αρχές έχουν πιέσει ώστε να αφιερωθεί περισσότερη προσπάθεια στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των αρνητικών για το περιβάλλον επιπτώσεων.
Υπάρχει η ελπίδα ότι σύντομα η εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας θα φτάσει τα περιβαλλοντικά επίπεδα ποιότητας άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Victoria Saravia Mullin
Τομέας Διατήρησης Ειδών
