Υπάρχουν 28 είδη χηνών στον πλανήτη από τα οποία τα περισσότερα αναπαράγονται στις ψυχρές περιοχές του βόρειου ημισφαιρίου γύρω από τον αρκτικό κύκλο.

Oι χήνες είναι μεγαλόσωμα πουλιά προσαρμοσμένα να βόσκουν σε λιβάδια και έλη με χαμηλή βλάστηση. Φωλιάζουν μοναχικά σε απομακρυσμένες και απρόσιτες περιοχές αλλά κατά την μετανάστευση σχηματίζουν μεγάλα κοπάδια που ξεχειμωνιάζουν μαζί ως την επόμενη μεταναστευτική περίοδο.

Χαρακτηριστικό των χηνών είναι ότι τον χειμώνα όταν τρέφονται όλες μαζί, αρκετά άτομα από το κοπάδι λειτουργούν σαν φύλακες κοιτάζοντας γύρω τους για πιθανές απειλές.

Ζευγαρώνουν με ένα σύντροφο σε όλη τους τη ζωή και φροντίζουν και οι δύο γονείς την ανατροφή των νεοσσών. Oι δεσμοί της οικογένειας διατηρούνται κατά τον χειμώνα και κατά τη μετανάστευση έως την επόμενη αναπαραγωγική περίοδο.

Μετανάστευση

Τα μεταναστευτικά πουλιά έχουν εμπνεύσει τους ανθρώπους από τα πολύ παλιά χρόνια. Στο βόρειο ημισφαίριο τα μεταναστευτικά κοπάδια χηνών και γερανών σηματοδοτούσαν την έναρξη του χειμώνα για ολόκληρες χιλιετίες. Ωστόσο το φαινόμενο της μετανάστευσης δεν έχει ακόμη πλήρως κατανοηθεί και αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αντικείμενα έρευνας στην επιστήμη.

Μόλις πρόσφατα αρχίσαμε να κατανοούμε τους περίπλοκους μηχανισμούς που χρησιμοποιούν τα πουλιά για να προσανατολίζονται, χρησιμοποιώντας πληροφορίες από τον ήλιο, τα αστέρια, το μαγνητικό πεδίο της γης, ακόμη και σημάδια στο τοπίο ορατά από μεγάλο υψόμετρο.

Oι χήνες είναι πουλιά με πολύ ισχυρές ικανότητες στην πτήση κι έτσι μπορούν να διανύουν τεράστιες αποστάσεις πετώντας μέρα και νύχτα σε πολύ μεγάλα υψόμετρα. Ένα σμήνος Ινδικών χηνών εντοπίστηκε να περνά τα Ιμαλάια στα 9.500 μέτρα. Για την ξεκούρασή τους χρησιμοποιούν «παραδοσιακούς» τόπους στάθμευσης σε πολλούς από τους οποίους είναι γνωστή και σταθερή η παρουσία τους εδώ και αιώνες.

Γιατί πετούν σε σχήμα V;

 

Συχνά βλέπουμε τις χήνες, αλλά και άλλα είδη να πετούν σε σχηματισμό. Η επικρατέστερη θεωρία για το γιατί το κάνουν αυτό είναι ότι το πρώτο πουλί στον σχηματισμό δημιουργεί με το φτεροκόπημά του ευνοϊκές συνθήκες άνωσης για τα επόμενα πουλιά που ακολουθούν. Έρευνες έχουν δείξει ότι με αυτόν τον τρόπο τα πουλιά εξοικονομούν έως και 15% της ενέργειας που θα ξόδευαν αν έκαναν το ταξίδι μόνα τους. Όταν ο «αρχηγός» κουραστεί την θέση του παίρνει ένα άλλο ξεκούραστο πουλί από το κοπάδι.

Αλλοι λόγοι που πετούν σε σχηματισμό τα πουλιά είναι για να διατηρούν οπτική επαφή μεταξύ τους, να αποφεύγουν τις συγκρούσεις αλλά και να διδάσκουν στα νεαρά την διαδρομή.