Υπάρχουν πάνω από 200 είδη αρπακτικών πουλιών στον κόσμο. Ανάμεσα σε αυτά ο μαυροπετρίτης ξεχωρίζει για τη συναρπαστική ζωή που κάνει. Αυτό δεν οφείλεται τόσο στον τρόπο που περνά το χειμώνα στη Μαδαγασκάρη και τα άλλα νησιά του Ινδικού Ωκεανού. Οφείλεται κυρίως στη μοναδική στρατηγική που έχει αναπτύξει όταν φωλιάζει.

Αφού επιστρέψει τον Απρίλιο στη Μεσόγειο δεν ετοιμάζεται για αναπαραγωγή όπως τα άλλα πουλιά. Περνά τον καιρό του περιπλανώμενος ανάμεσα στις νησίδες, τα μεγαλύτερα νησιά και την ηπειρωτική Ελλάδα, φτάνοντας ακόμη και στις ψηλές βουνοκορφές της Πίνδου και του Καϊμάκτσαλαν. Όλη αυτή την περίοδο, όπως και τον χειμώνα, κυνηγά βασικά έντομα.

Ξαφνικά, κάπου στα μέσα Ιουλίου, τα πάντα αλλάζουν. Πλησιάζει η περίοδος αναπαραγωγής και τα γεράκια μαζεύονται στις αποικίες στις νησίδες. Τα αυγά γεννιούνται και μέσα σε δυο - τρεις εβδομάδες συμβαίνει μια «εσωτερική» αλλαγή. Ο μαυροπετρίτης, από ράθυμος ευμεγέθης «μυγοχάφτης» που ασχολιόταν με τζιτζίκια και νυχτοπεταλούδες, μεταμορφώνεται σε έναν δεινό κυνηγό πουλιών που στήνει μια θανάσιμη παγίδα πάνω από τη Μεσόγειο. Τα μεταναστευτικά πουλιά, που από τον Αύγουστο διασχίζουν καθημερινά τη Μεσόγειο κατά εκατομμύρια είναι μια πλούσια πηγή τροφής για να μεγαλώσουν τα μικρά αλλά να φάνε και οι γονείς...

Η μέθοδος κυνηγιού που εφαρμόζουν οι μαυροπετρίτες είναι απλή αλλά προφανώς αποτελεσματική. Κάθε πρωί αφήνουν τις νησίδες και απλώνονται πάνω από τη θάλασσα περιμένοντας τα μεταναστευτικά μικροπούλια. Δημιουργούν κάτι σαν μια «φονική κουρτίνα» από κυνηγούς έτοιμους να εφορμήσουν στα θύματά τους. Φυσικά τα μικροπούλια δεν είναι ανόητα. Γνωρίζουν πολύ καλά τον κίνδυνο για αυτό φροντίζουν να ταξιδεύουν πάντα τη νύχτα. Την ημέρα θα σταθμεύσουν στο πρώτο νησί που θα βρουν. Όμως τα πουλιά είναι τόσα πολλά, τα απρόοπτα του μεταναστευτικού ταξιδιού επίσης πολλά (αντίξοες καιρικές συνθήκες, λάθος ώρα αναχώρησης κλπ.) και τελικά κάθε πρωί είναι βέβαιο πως πολλά μικροπούλια θα βρίσκονται ακόμα στον αέρα.

Έτσι εξηγείται γιατί δεν φωλιάζουν μαυροπετρίτες στην ηπειρωτική Ελλάδα. Εκεί τα μικροπούλια βρίσκουν αμέσως καταφύγιο στη στεριά. Ο μαυροπετρίτης κυνηγά αποκλειστικά πάνω από τη θάλασσα. Σε μερικές περιοχές όπως στα Αντικύθηρα και την Κύπρο, οι μαυροπετρίτες κυνηγούν και το σούρουπο πιάνοντας τα μεταναστευτικά που απερίσκεπτα αφήνουν την ασφάλεια του νησιού ανυπόμονα να αρχίσουν το νυχτερινό τους ταξίδι.

Ο μαυροπετρίτης είναι σημαντικός για την Ελλάδα γιατί απλά είναι το μόνο είδος πουλιού από το οποίο φιλοξενούμε τόσο μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού (σχεδόν το 75% - ποσοστό εκπληκτικό). Γιατί όμως η Ελλάδα έχει αυτό το προνόμιο;

Κανείς δεν ξέρει στα σίγουρα. Είναι βέβαιο όμως πως συμβαίνουν δύο πράγματα:

• Υπάρχει ένα τεράστιο ρεύμα μεταναστευτικών πουλιών.
   
• Υπάρχουν άφθονες περιοχές φωλιάσματος (νησίδες και βραχώδεις ακτές).
   

Σε περιοχές όπου οι χώροι φωλιάσματος βρίσκονται κοντά σε καλά περάσματα μεταναστευτικών πουλιών (ΒΑ Κρήτη, ανατολικές Κυκλάδες, Αντικύθηρα) οι μαυροπετρίτες μπορεί να συγκεντρώνονται σε μεγάλες αποικίες. Δε συνεργάζονται όμως μεταξύ τους στο κυνήγι. Το κάθε γεράκι κυνηγά για λογαριασμό του. Εκείνο μάλιστα που συνήθως προβληματίζει τον κάθε γονέα δεν είναι το πώς θα πιάσει κάποιο πουλί, αλλά το πώς θα το πάει στη φωλιά χωρίς να το του το αρπάξουν οι άλλοι.

Ένα ακόμη ερώτημα είναι το γιατί οι μαυροπετρίτες φωλιάζουν το φθινόπωρο και όχι την άνοιξη αφού και τότε περνούν μεταναστευτικά πουλιά. Και πάλι κανείς δεν ξέρει στα σίγουρα αλλά και πάλι είναι βέβαιο πως συμβαίνουν δύο πράγματα:

• Το φθινόπωρο περνούν πολύ περισσότερα μικροπούλια αφού προστίθενται και τα νεαρά (και άπειρα...) πουλιά που γεννήθηκαν την άνοιξη.
   
• Την εποχή που φωλιάζει ο μαυροπετρίτης επικρατούν συνήθως μελτέμια που βοηθούν πολύ στο κυνήγι. Γυρίζοντας το σώμα τους κόντρα στο σταθερό βόρειο άνεμο, τα γεράκια μπορούν και ανεμοπορούν ξεκούραστα περιμένοντας τη λεία τους.
   

Ο μαυροπετρίτης είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό πουλί ιδιαίτερα όταν τον δει κανείς στο φυσικό του χώρο που είναι τα βράχια και το πέλαγος. Οι αγελαίες του συνήθειες
και η γελαστή φωνή του (ένα συνεχές «κι, κι, κι, κι, κι, κι, κι...») τον διακρίνουν από οτιδήποτε άλλο. Το μόνο παρόμοιο είδος στο Αιγαίο είναι ο πετρίτης Falco peregrinus ο οποίος όμως είναι πολύ πιο γεροδεμένο πουλί με πιο κοντά φτερά και πιο ανοιχτόχρωμος. Αντίθετα ο μαυροπετρίτης, ακόμη και τα πουλιά της λεγόμενης ανοιχτόχρωμης φάσης, είναι πολύ σκούρος. Εκεί όπου μπορεί να υπάρξει πρόβλημα στην αναγνώριση είναι όταν το καλοκαίρι πουλιά της ανοιχτόχρωμης φάσης βρεθούν σε ασυνήθιστα μέρη όπως πάνω από δάση στην ηπειρωτική Ελλάδα. Εκεί μπορεί πραγματικά να τα μπερδέψει κανείς με τον δεντρογέρακα Falco subbuteo ο οποίος πάντως είναι μικρότερος, με πιο κοντή ουρά και πιο ανοιχτόχρωμος από κάτω.

Όταν δει κανείς τους μαυροπετρίτες κατά εκατοντάδες πάνω από μια νησίδα, ή όταν δει ολόκληρα κοπάδια να κάνουν μπάνιο σε κάποια μικρή τεχνητή λίμνη των νησιών (μια πολύ προσφιλής τους συνήθεια) είναι δύσκολο να πιστέψει ότι αυτό το πουλί είναι πιο «σημαντικό» για την Ελλάδα από, ας πούμε, τον χρυσαετό που τόσο σπάνια τον βλέπουμε. Πρέπει ωστόσο να καταλάβουμε πως ενώ για τον Χρυσαετό, όπως και για πολλά άλλα αρπακτικά, υπάρχουν άλλες χώρες όπου αυτά μπορούν να επιβιώσουν καλύτερα, για τον μαυροπετρίτη δεν υπάρχει άλλο καταφύγιο. Όπως μάλιστα συμβαίνει με τα αγελαία είδη, οι «καλοί» αριθμοί σε καμία περίπτωση δεν εξασφαλίζουν την διατήρησή τους. Αρκεί ένα τοπικό πρόβλημα, μια αρρώστια, μια δηλητηρίαση ή οτιδήποτε άλλο για να έχουμε μαζική εξαφάνιση.

Η Ελλάδα έχει τη μεγάλη ευθύνη για την προστασία του μαυροπετρίτη. Το πρόγραμμα LIFE που εφαρμόζει η ΕΟΕ είναι συνέχεια πολλών άλλων δράσεων για το είδος τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο κάποια από τα βασικότερα προβλήματα για το είδος, όπως η δηλητηρίαση από φυτοφάρμακα και η θεσμοθέτηση της προστασίας των ευαίσθητων νησίδων όπου φωλιάζει στηρίζονται σε αποφάσεις της πολιτείας. Στην κυριολεξία, η προστασία αυτού του συμβόλου της Ελλάδας, είναι «εθνική υπόθεση».