en
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, φωτογραφία: Α. Σακούλης
Να σας συστήσω: από εδώ ο μαυροπετρίτης…
κείμενο: Παναγιώτης Λατσούδης

Μαυροπετρίτης φωτο: Π.Λατσούδης Τι είναι
Είναι ένα γεράκι. Από τα πιο κομψά. Στο μέγεθος του περιστεριού με πολύ μακριές όμως φτερούγες και ουρά.

Από τα πιο εξειδικευμένα γεράκια
Επιλέγει τέτοιες περιοχές και τέτοια περίοδο αναπαραγωγής ώστε να μεγαλώσει τους νεοσσούς του με μικρά μεταναστευτικά πουλιά.

Εμφανίζεται σε δύο μορφές
Μία ανοιχτόχρωμη και μία σκουρόχρωμη. Ένας στους τέσσερις μαυροπετρίτες είναι κατάμαυρος.

Πόσο ζει
Έχει καταγραφεί μαυροπετρίτης που έζησε ως και 16 χρόνια
(Πάντως οι επανευρέσεις δακτυλιωμένων ατόμων δείχνουν ως μέσο όρο ηλικίας τα 8-10 χρόνια).

Ένα «κοινωνικό» γεράκι
Όλο τον χρόνο οι μαυροπετρίτες κυκλοφορούν σχεδόν πάντα σε μικρές ή μεγάλες παρέες (σμήνη). Κανένα ζευγάρι δε γεννά απομονωμένο.

Ανισοβαρείς σύζυγοι
Ο θηλυκός μαυροπετρίτης είναι λίγο μεγαλύτερος, βαρύτερος και ισχυρότερος από τον αρσενικό. Ο αρσενικός όμως καταφέρνει να την καλοπιάσει με δωράκια (τροφή) και φιγούρες (θεαματικές φιγούρες στον αέρα). Όταν το θηλυκό έχει παραδοθεί, τα καλοπιάσματα αραιώνουν!

Αγαθό παρουσιαστικό
Φαίνεται ότι τα πιο επιθετικά αρπακτικά επιδεικνύουν τις προθέσεις τους με χρώματα και γραμμές στο φτέρωμά τους. Όσα έχουν έντονες ρίγες στο στήθος ή στη ράχη δηλώνουν έλλειψη ανεκτικότητας στον χώρο τους. Τα πιο ανεκτικά δεν έχουν ρίγες αλλά έντονα στίγματα. Ο μαυροπετρίτης έχει αραιά σχέδια στο στήθος που, μάλιστα, διακρίνονται δύσκολα εξαιτίας του σκούρου υπόβαθρου (φόντο), δείγμα ότι είναι ένα "αγαθό" και φιλειρηνικό πουλί (απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορεί να συζήσει με τους υπόλοιπους στις αποικίες).

Συγγενείς
Ο πιο στενός συγγενής του μαυροπετρίτη είναι το ερημογέρακο Falco concolor. Φωλιάζει νοτιότερα (και φυσικά, ακόμη πιο αργά). Μεγαλώνει τα μικρά του με τα μεταναστευτικά πουλιά από την Ευρώπη που διασχίζουν το δεύτερο μεγάλο εμπόδιο του ταξιδιού τους: τη μεγάλη έρημο.

Μαυροπετρίτης φωτο: Π.Λατσούδης Δεν υπάρχει αντίστοιχο είδος με τον μαυροπετρίτη ή το ερημογέρακο στην Ασία ή την Αμερική. Μονάχα πάνω από τα νησάκια της Μεσογείου και του ανατολικού Ατλαντικού δημιουργούνται οι προϋποθέσεις γι αυτό τον περίεργο ρόλο (...της αναπαραγωγής που είναι βασισμένη εξ" ολοκλήρου στη μετανάστευση άλλων πουλιών).

Το όνομα
Ονομάζεται και “Ελεονόρα” προς τιμήν της ομώνυμης μεσαιωνικής πριγκίπισσας της Σαρδηνίας που με τον νόμο (το 1392 μ.Χ.) προστάτεψε τα γεράκια Falco spp. και τους αστούριους Accipiter spp. Είναι δε το πρώτο ευρωπαϊκό πουλί που η επίσημη (λατινική) ονομασία του προέρχεται από γυναικείο όνομα!
Σε πολλά ελληνικά νησιά ονομάζεται “Βαρβάκι”.

Αλλα σημαντικά στοιχεία

  • Ξεκινάει το φώλιασμα αργότερα από κάθε άλλο ευρωπαϊκό ή βορειοαμερικάνικο είδος.
     
  • Φωλιάζει από τα Κανάρια νησιά (στα δυτικά) έως την Κύπρο (στα ανατολικά).
     
  • Αναπαράγεται σε 100 περίπου σημεία της Μεσογείου, όπου παραμονεύει 100 περίπου διαφορετικά είδη μικρών μεταναστευτικών πουλιών.
     
  • Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 6.000-7.000 ζεύγη μαυροπετριτών.
     
  • Οι μαυροπετρίτες εμφανίζουν “φιλοπατρία”, επιστρέφοντας συχνά στο ίδιο μέρος κάθε χρόνο.
     
  • Στο Αιγαίο αναπαράγεται το 65-70% του παγκόσμιου πληθυσμού.
     


 

Οιωνός: Τεύχος 21

Υποστήριξε την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία: Γίνε μέλος

Email RSS Facebook Twitter YouTube

Πολιτική Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων

Copyright © 2024 Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
Θεμιστοκλέους 80, 10681, Αθήνα,
Τηλ/Fax: 210 8228704, 210 8227937,
e-mail: info@ornithologiki.gr
Φράγκων 22, 54625, Θεσσαλονίκη, Τηλ/Fax. 2310 244245,
e-mail: thess@ornithologiki.gr