Μία από τις πιο εντυπωσιακές και απρόσμενες παρατηρήσεις πουλιών στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια έγινε αυτόν τον Ιούνιο στην Ελλάδα. Ένας Μαυροτσικνιάς Egretta ardesiaca εγκαταστάθηκε στην περιοχή Βαλτί, βόρεια των εκβολών του Αχελώου, στο Εθνικό Πάρκο των υγροτόπων Μεσολογγίου – Αιτωλικού. Πρόκειται για την πρώτη παρατήρηση στην ηπειρωτική Ευρώπη γι’αυτό το είδος που ζει αποκλειστικά στην τροπική Αφρική, νότια της Σαχάρας!

Η ανακάλυψη έγινε στις 3 Ιουνίου από δύο μέλη της Ορνιθολογικής κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης «ρουτίνας». Κάποια στιγμή είδαν έναν μαύρο ερωδιό να έρχεται μαζί με Λευκοτσικνιάδες Egretta garzetta. Αρχικά νόμισαν ότι ήταν Θαλασσοτσικνιάς Egretta gularis – ένας σκούρος ερωδιός που φτάνει μέχρι την Αίγυπτο και έχει εμφανιστεί κάμποσες φορές στη νότια Ευρώπη. Ώσπου, κάποια στιγμή, το πουλί άρχισε  να τρέφεται και αποκάλυψε κάτι εκπληκτικό!

Αντί για το φυσιολογικό «περπάτημα και κάρφωμα» που κάνουν οι άλλοι ερωδιοί, αυτός, με μια απότομη κίνηση, έφερνε τις φτερούγες του μπροστά, καλύπτοντας κεφάλι και λαιμό! Από μακριά, φαινόταν σα μια ολοστρόγγυλη μαύρη ομπρέλα πάνω από την επιφάνεια του νερού! Μετά από μερικά δευτερόλεπτα ξαναέπαιρνε φυσιολογική στάση, περπατούσε λίγα μέτρα και … ξανά «ομπρέλα»!¹ Τα μέλη της Ορνιθολογικής Νίκος Μπούκας και Θόδωρος Κομηνός που είχαν την τύχη να κάνουν αυτήν την ανακάλυψη δεν πίστευαν στα μάτια τους. Αυτή τη συμπεριφορά την είχαν δει μόνο σε ντοκιμαντέρ άγριας φύσης από την Αφρική και -το κυριότερο- μόνο ένα είδος στον πλανήτη κάνει κάτι τέτοιο!

Μαυροτσικνιάς, λοιπόν, όχι στην τροπική Αφρική, αλλά στο Βαλτί, κοντά στον Αχελώο, στο δρόμο προς Αστακό! Τα νέα μεταδόθηκαν σαν αστραπή και μέσα σε λίγες ημέρες περισσότεροι από 20 Έλληνες παρατηρητές πουλιών έφτασαν στην περιοχή για να το δουν. Ήδη έχουν φτάσει και ξένοι παρατηρητές ενώ ορισμένοι σκέφτονται να πάρουν αεροπλάνο για να έρθουν! Ο Μαυροτσικνιάς φαίνεται να έχει εγκατασταθεί σε μια αποικία Λευκοτσικνιάδων (κυριολεκτικά «σαν τη μύγα μέσα στο γάλα») και κάθε μέρα πηγαίνει μαζί τους για να τραφεί στο ίδιο σημείο.

Ο Νίκος Προμπονάς, Γραμματέας της Επιτροπής Αξιολόγησης Ορνιθολογικών Παρατηρήσεων (ΕΑΟΠ), δήλωσε: «πάντα υπάρχει ιδιαίτερη χαρά όταν βλέπουμε νέα είδη πουλιών στην Ελλάδα. Φέτος έχουμε ήδη δύο: ένας Σκουφοπετρόκλης Oenanthe monacha στο Νέστο τον περασμένο Μάιο, είδος που το περιμέναμε αφού απαντά τυχαία σε γειτονικές μας χώρες, και τώρα ο Μαυροτσικινιάς, μια οπωσδήποτε εντυπωσιακή καταγραφή που κανείς δε φανταζόταν. Έχει κάνει αίσθηση και στους παρατηρητές πουλιών σε ολόκληρη την Ευρώπη!».

Εκτός από τον ενθουσιασμό που συνοδεύει την παρατήρηση ενός καινούριου είδους, οι παρατηρητές έχουν εντυπωσιαστεί από το μοναδικό τρόπο με τον οποίο τρέφεται το είδος και για το οποίο είναι παγκόσμια γνωστό. Υπάρχουν διάφορες υποθέσεις για την απίστευτη «ομπρέλα»: άλλοι ισχυρίζονται ότι, κάνοντας σκιά, ο Μαυροτσικνιάς βλέπει καλύτερα τα μικρά ψάρια στο νερό. Άλλοι ότι η σκιά προσελκύει τα ψάρια, τα οποία νομίζουν ότι θα βρουν καταφύγιο κάτω από την «ομπρέλα».

Πώς όμως βρέθηκε ο Μαυροτσικνιάς στην Ελλάδα αφού ακόμη και εντός της Αφρικής δε μετακινείται πολύ; Ο Κώστας Παπακωνσταντίνου, μέλος της ΕΑΟΠ, προτείνει μια εξήγηση: «Πιθανά τον περασμένο χειμώνα ο Μαυροτσικνιάς συνάντησε μια ομάδα Λευκοτσικνιάδων που διαχείμαζαν στην Αφρική και τους ακολούθησε όταν αυτοί επέστρεψαν στην Ευρώπη. Σε αυτή την επιλογή ίσως να συντέλεσαν και τοπικές αρνητικές περιβαλλοντικές συνθήκες, όπως ξηρασία. Στην πραγματικότητα, όμως, ποιος ξέρει τι  έγινε;»

¹Μπορείτε να δείτε το σχετικό οπτικοακουστικό υλικό εδώ:
https://www.youtube.com/watch?v=eRJArmhR_MQ&feature=youtu.be