en
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, φωτογραφία: E.Eissing
29 Μαρτίου 2006
Πιλοτική δράση για την εξάλειψη αρουραίων στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων

Χάρτης Η δράση της εξάλειψης αρουραίων ξεκίνησε την άνοιξη του 2005 σε τρεις μικρές ακατοίκητες νησίδες που ονομάζονται Κασίδης, Λαχανού και Πολεμικά και οι οποίες βρίσκονται κοντά στα Σκάντζουρα, εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Βορείων Σποράδων (βλέπε χάρτη και στην εικόνα). Αυτή η δράση πιλοτικού χαρακτήρα αποτελούσε ένα από τα μέτρα διατήρησης για την προστασία του Μαυροπετρίτη (Falco eleonorae), ο οποίος φωλιάζει σε μια από τις τρεις νησίδες, και συγκεκριμένα στη Λαχανού.

Οι αρουραίοι είναι από τους πιο επιβλαβείς εισβολείς (invasive alien species) σε νησιά και γνωστοί για την θήρευση των πουλιών που φωλιάζουν σε αυτά. Εξαιτίας των αρουραίων, πολλά ενδημικά είδη πουλιών έχουν ήδη εξαφανιστεί ή κινδυνεύουν άμεσα από εξαφάνιση. Οι αρουραίοι δημιουργούν τη μεγαλύτερη ζημιά μέσω της ανεξέλεγκτης θήρευσης αυγών και νεοσσών των πουλιών που φωλιάζουν σε απομονωμένα νησιά.

To πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο σε νησίδες όπου δεν υπάρχουν θηρευτές των αρουραίων που θα μπορούσαν να περιορίσουν τους πληθυσμούς τους. Τα είδη πουλιών στο χώρο του Αιγαίου που εκτίθενται περισσότερο στη θήρευση από τους αρουραίους είναι ο Μύχος (Puffinus yelkouan), ο Αρτέμης (Calonectris diomedea), ο Καστανοκέφαλος Γλάρος (Larus ridibundus), ο Αιγαιόγλαρος (Larus audouinni), ο Θαλασσοκόρακας (Phalacrocorax aristotelis), ο Πετρίτης (Falco peregrinus) και όπως αναγέρθηκε και ο Μαυροπετρίτης. Στην περίπτωση του τελευταίου, οι αρουραίοι μπορούν να ευθύνονται για τη μείωση της αναπαραγωγικής επιτυχίας έως και 25%. Επομένως, η αποφυγή της θήρευσης των αρουραίων είναι μία από της σημαντικότερες δράσεις διατήρησης του Μαυροπετρίτη και συνεπώς και άλλων ειδών πουλιών που φωλιάζουν σε νησιά.

Η μέθοδος της εξάλειψης των αρουραίων με την χρήση τρωκτικοκτόνων μέσων είναι πολύ γνωστή και κατά την διάρκεια των τελευταίων δυο δεκαετιών έχει χρησιμοποιηθεί σε όλο τον κόσμο για την αποκατάσταση της οικολογικής ισορροπίας των νησιών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η Βρετανική Ορνιθολογική Εταιρεία (The Royal Society for the Protection of Birds) έχει προσφέρει την τεχνογνωσία, την ειδική καθοδήγηση και τη χρηματοδότηση για την υλοποίηση την δράσης στα πλαίσια του προγράμματος LIFE-Nature «Δράσεις για την προστασία του Μαυροπετρίτη στην Ελλάδα». Η εξάλειψη πραγματοποιήθηκε στη Λαχανού, όπου φωλιάζουν οι Μαυροπετρίτες, καθώς και στις γειτονικές νησίδες Πολεμικά και Κασίδη για αποφυγή την επανεισαγωγής των αρουραίων στην Λαχανού.

 Η προτεινόμενη περίοδος για την εξάλειψη ήταν αρχές άνοιξης όταν και δεν έχει πολλά πουλιά στις νησίδες. Τα δολώματα τοποθετήθηκαν στα τέλη Μαρτίου του 2005. Ακολούθησε η συνεχής παρακολούθηση για τους επόμενους τρεις μήνες προκειμένου να εκτιμηθεί η επιτυχία της δράσης καθώς και οι επιδράσεις της εξάλειψης σε ολόκληρο το οικοσύστημα των νησίδων. Οι επισκέψεις για την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων θα συνεχιστούν μέχρι την άνοιξη του 2007, οπότε τα τελικά αποτελέσματα και η επιτυχία της δράσης θα μπορούν να εκτιμηθούν με περισσότερη ακρίβεια.
Γεγονός είναι ότι τα προσωρινά αποτελέσματα δείχνουν πως οι αρουραίοι έχουν εξαλειφθεί τελείως και από τις τρεις νησίδες, χωρίς καμία αρνητική επίδραση στο υπόλοιπο οικοσύστημα. Ωστόσο, τα μακροχρόνια οφέλη όπως είναι η μεγαλύτερη αφθονία και ποικιλότητα ειδών πουλιών καθώς και άλλων ειδών ζώων και χλωρίδας, μπορούν να είναι εμφανή στο μέλλον.

Ελπίζουμε, ότι η επιτυχία της δράσης εξάλειψης των αρουραίων είναι μόνο μια αρχή για άλλες όμοιες μελλοντικές διαχειριστικές δράσεις. Εξάλλου η δράση στο Θαλάσσιο Πάρκο έχει ήδη προσφέρει την ιδανική ευκαιρία για την απόκτηση της τεχνογνωσίας και των μέσων για την αποκατάσταση μεγαλύτερων συμπλεγμάτων απομονωμένων νησιώτικων οικοσυστημάτων στο θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για τα πουλιά και τα άλλα είδη πανίδας.


 

Δορυφορική Παρακολούθηση Μετανάστευσης Μαυροπετριτών

Πρόγραμμα Life - Φύση 2003
Δράσεις για την προστασία του Μαυροπετρίτη ( Falco eleonorae ) στην Ελλάδα (LIFE 03NAT/GR/000091)
Πρόγραμμα Life Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης RSPB Υπουργείο Γεωργίας
Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Γενική Δ/νση Περιβάλλοντος

 
Eλληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
 
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Royal Society for the Protection of Birds
 
Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
 
Δίκτυο Natura 2000
Δίκτυο Natura 2000
Οι σημαντικότερες από τις νησίδες όπου αναπαράγεται ο μαυροπετρίτης έχουν ενταχθεί ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας στο δίκτυο Natura 2000 με βάση τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες για τη διατήρηση των πουλιών και των οικοτόπων.

Το δίκτυο αυτό περιλαμβάνει τους σημαντικότερους φυσικούς βιοτόπους της Ευρώπης και έχει ως σκοπό τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης επιβίωσης των πιο σπάνιων και απειλούμενων ειδών και οικοτόπων, μέσα από μέτρα και πολιτικές που προωθούν εναλλακτικές μορφές τοπικής ανάπτυξης, όπως ο οικοτουρισμός, ο αγροτουρισμός, η βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία.
Copyright © 2024 Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
Θεμιστοκλέους 80, 10681, Αθήνα, Τηλ/Fax: 210 8228704, 210 8227937, e-mail: info@ornithologiki.gr
Κομνηνών 23, 54624, Θεσσαλονίκη, Τηλ/Fax. 2310 244245, e-mail: thess@ornithologiki.gr