"...Τον χειμώνα του 1964, λίγο πριν ολοκληρωθεί η αποξήρανση της λίμνης, καταμετρήθηκαν πάνω από 430.000 υδρόβια πουλιά, ενώ την άνοιξη φώλιαζαν Καλαμοκανάδες, Καπακλήδες, Χουλιαρόπαπιες, Θαλασσαετοί..."
Αυτά και πολλά άλλα, αποτελούν μόνο αναμνήσεις της λίμνης Κάρλας ή Βοιβηίδας από το παρελθόν, νούμερα πουλιών που δεν μπορεί να συναγωνιστεί άλλος ελληνικός υγρότοπος.
Η θέση της λίμνης ήταν στο νοτιοανατολικό άκρο του Θεσσαλικού κάμπου και η στάθμη της είχε τεράστιες διακυμάνσεις, οι οποίες μαζί με τις πλημμύρες της περιοχής, την ελονοσία, την δημιουργία περισσότερων γεωργικών εκτάσεων και την μείωση των αλιευμάτων συνετέλεσαν στην ολική αποξήρανση της λίμνης.
Το 2000 άρχισε η κατασκευή ταμιευτήρα 38.000 στρεμμάτων, στο νοτιο-ανατολικό σημείο της τέως λίμνης μεταξύ Στεφανοβικείου και Καναλίων.
Μάιος 2009: η εντυπωσιακή επιστροφή της ορνιθοπανίδας...
Σήμερα ο ταμιευτήρας είναι έτοιμος και δέχεται νερό εδώ και λίγους μήνες. Τον Μάιο του 2009 επισκέφθηκα την περιοχή στα πλαίσια του προγράμματος Επαναξιολόγησης 69 σημαντικών περιοχών για τα πουλιά και το πρώτο θέαμα που αντίκρισα ήταν τεράστιες πλημμυρισμένες εκτάσεις με εκατοντάδες αγελάδες και χιλιάδες πουλιά...
Με την εισαγωγή υδάτων δημιουργήθηκαν μεγάλα υγρολίβαδα, πλημμυρισμένα ρηχά τμήματα με αρμυρίκια, βαθύτερα τμήματα με πλούσια υδρόβια βλάστηση, πολλά νησάκια και λιβάδια. Εκεί συνολικά κατέγραψα 128 είδη πουλιών, εκ των οποίων 81 φώλιασαν και άλλα 6 τα οποία πιθανόν φώλιασαν. Οι ερωδιοί είχαν στήσει 6 αποικίες σε διάφορα σημεία της περιοχής, με την μεγαλύτερη να αριθμεί 560 ζεύγη. Στο σύνολό τους οι αποικίες ξεπερνούσαν τα 1000 ζευγάρια και αποτελούνταν από 7 είδη ερωδιών, ενώ σε μία από αυτές φώλιασαν Χουλιαρομύτες και Χαλκόκοτες. Ακόμη 570 ζεύγη Καλαμοκανάδες, 40 ζ. Αβοκέτες, 60 ζ. Σκουφοβουτηχτάρια, 40 ζ. Νανοβουτηχτάρια, 50 ζ. Φαλαρίδες και πάνω από 200 ζευγάρια πάπιες από 7 διαφορετικά είδη. Επίσης βρέθηκε μεγάλος αριθμός από Γαλιάντρες (200 ζεύγη), Αμπελουργούς (250 ζεύγη), Πετροτριλίδες (35 ζεύγη) και Νεροχελίδονα (100 ζεύγη). Σημαντική ήταν η αναπαραγωγή της Ψαλιδόπαπιας (4-5 ζεύγη) και του Μαυροβουτηχταριού (5 ζεύγη). Είδη πουλιών όπως, Σαϊνια, Κραυγαετοί, Αετογερακίνες (max 5), Φιδαετοί (max 3), Κιρκινέζια (max 300), Μαυροπελαργοί (max 40), και Πελαργοί (max 100), που φωλιάζουν στις γύρω περιοχές, επισκεπτόταν σε καθημερινή βάση τον ταμιευτήρα για τροφοληψία. Πολλά ήταν και τα μεταναστευτικά είδη, π.χ. Μαυροπετρίτης (max 50), Λασπότριγγας (max 250), Μαυρότριγγας, Νανοσκαλίδρα, Δρεπανοσκαλίδρα, Μαχητής (max 300), Μαυρογλάρονο (max 410), Αργυρογλάρονο (max 260) και Μουστακογλάρονο (max 80).
Η περιοχή έγινε ξανά τόπος τεράστιας σημασίας για τα πουλιά, όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό. Οι αναπαραγόμενοι πληθυσμοί τους ξεπερνούν κατά πολύ το 1% των ζευγαριών κάθε είδους της Ελλάδας και κάποιοι άλλοι και το 1% του ευρωπαϊκού πληθυσμού (π.χ. ο Καλαμοκανάς φτάνει σχεδόν το 3% του πληθυσμού της Ε.Ε.). Μετά από 45 χρόνια σχεδόν, η Κάρλα άρχισε να ζωντανεύει ξανά με πολύ δυναμικό τρόπο.
Αρκετά πουλιά που είχαν εξαφανιστεί ήρθαν να αναπαραχθούν και πάλι. Στην περίπτωση της Κάρλας αποδεικνύεται για ακόμη μία φορά, πως μία από τις κυριότερες απειλές των πουλιών είναι η καταστροφή του φυσικού βιοτόπου τους και η αποκατάστασή του η σωτηρία τους. Η συγκεκριμένη περίπτωση θα πρέπει να αποτελέσει ένα αξιόλογο παράδειγμα για την ανασύσταση και άλλων αποξειρανθέντων υγροτόπων.
Τι θα γίνει σε λίγους μήνες;
Μετά την ολοκλήρωση του έργου ένας μεγάλος και βαθύς ταμιευτήρας θα αλλάξει το πρόσωπο της περιοχής. Τι επιπτώσεις θα έχει στην βιοποικιλότητα αυτό; τι ενδιαιτήματα θα δημιουργηθούν και ποια θα επικρατήσουν; η ορνιθοπανίδα κατά πόσο θα επηρεαστεί; Τα μεγάλα υγρολίβαδα σίγουρα θα χαθούν και πολλά πουλιά θα χάσουν ένα τεράστιας ζωτικής σημασίας τμήμα, ίσως όμως κάποια άλλα επηρεαστούν θετικά. Το μόνο που μένει είναι να περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει στους επόμενους μήνες, και στη συνέχεια να γίνει κάποιο ορθό διαχειριστικό σχέδιο για την δημιουργία και διατήρηση κρίσιμων ενδιαιτημάτων για τα πουλιά.
