Το Πανευρωπαϊκό Πρόγραμμα Παρακολούθησης των Κοινών Ειδών Πουλιών (Pan-European Common Bird Monitoring Scheme – PECBMS) στήθηκε το 2002 από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καταμέτρησης Πουλιών (European Bird Census Council – EBCC). Το EBCC απαρτίζεται από ένα δίκτυο ορνιθολόγων, οργανώσεων και πανεπιστημιακών τμημάτων από πολλές χώρες της Ευρώπης (εντός και εκτός Ε.Ε.) που ασχολούνται με την παρακολούθηση των πληθυσμών των πουλιών και της κατανομής τους με στόχο τη διατήρηση και διαχείριση των πληθυσμών τους.
 

Στόχος του προγράμματος PECBMS είναι η συλλογή επιστημονικών δεδομένων για τις τάσεις των αναπαραγόμενων πληθυσμών των κοινών ειδών πουλιών στην Ευρώπη και η χρήση τους για την παραγωγή ‘δεικτών βιοποικιλότητας’ που να αντικατοπτρίζουν την κατάσταση του ευρύτερου περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα στοχεύει στην

• συλλογή και βελτίωση της επιστημονικής παρακολούθησης των πουλιών,
• συλλογή δεδομένων που θα αντικατοπτρίζουν τις αλλαγές της βιοποικιλότητας στους σημαντικότερους τύπους βιοτόπων της Ευρώπης και
• δημιουργία ‘δεικτών βιοποικιλότητας’ μέσα από την ανάλυση των πληθυσμιακών τάσεων των αναπαραγόμενων πληθυσμών της Ευρώπης.

Το πρόγραμμα PECBMS υποστηρίζεται από την Royal Society for the Protection of Birds (RSPB), την BirdLife International, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Statistics Netherlands.
 

Αναλύοντας αξιόπιστα επιστημονικά δεδομένα από μεγάλης κλίμακας εθνικά εθελοντικά προγράμματα παρακολούθησης, τα οποία χρησιμοποιούν κοινή, τυποποιημένη μεθοδολογία και σχεδιασμό, το πρόγραμμα PECBMS παρέχει σε εθνικό και υπερ-εθνικό επίπεδο πληθυσμιακές τάσεις και δείκτες για επιλεγμένα είδη πουλιών στην Ευρώπη (indices) καθώς και σύνθετους δείκτες (indicators) για ομάδες ειδών (δασικών, αγροτικών, κλπ.) σε ετήσια βάση. Η συχνή ανανέωση των δεικτών είναι μεγάλης σημασίας καθώς οι πληροφορίες που προσφέρουν μπορούν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της πολιτικής της Ε.Ε. προς όφελος της προστασίας των πουλιών.
 

Για την παραγωγή των δεικτών χρησιμοποιούνται δεδομένα από είδη των αγροτικών και δασικών οικοσυστημάτων, καθώς πάνω από το 50% της Ευρώπης καλύπτεται από αγροτική γη και βοσκότοπους ενώ το 30% της επιφάνειάς της καλύπτεται από εύκρατο και βόρειο δάσος. Έτσι τα αποτελέσματα είναι αντιπροσωπευτικά των αλλαγών για το μεγαλύτερο τμήμα της ευρωπαϊκής ηπείρου. Είναι σημαντικό επίσης πως τα παραπάνω οικοσυστήματα δέχονται πολύ μεγάλες ανθρώπινες επεμβάσεις εδώ και αιώνες.
 

Από τη συνολική λίστα των 168 ειδών (2017) για τα οποία συλλέγονται δεδομένα, 39 είδη είναι αγροτικά και χρησιμοποιούνται στον υπολογισμό του συγκεντρωτικού Δείκτη των Αγροτικών Πουλιών (Farmland Bird Index - FBI), ενός από τους δείκτες ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο δείκτης FBI υπολογίζεται για την Ευρώπη από το 2003 από το PECBMS σε ετήσια βάση. Τα είδη που συμπεριλαμβάνονται στην ανάλυση αποτελούν αυτά που χρησιμοποιούν αγροτικά ενδιαιτήματα για φώλιασμα και τροφοληψία, δηλαδή είδη που επηρεάζονται από μεγάλο εύρος μεταβολών στα αγροτικά οικοσυστήματα.
 

Το πρόγραμμα PECBMS τέθηκε σε εφαρμογή για πρώτη φορά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο το 2002, με τη συμμετοχή 18 χωρών που ήδη εφάρμοζαν εθνικά προγράμματα καταμέτρησης των πουλιών για δεκαετίες (π.χ. Μ. Βρετανία, Ολλανδία) αλλά και άλλων που ξεκίνησαν πιλοτικά από εκείνη τη χρόνια. Κάθε χώρα που συμμετέχει εφαρμόζει το δικό της πρόγραμμα παρακολούθησης για τη συλλογή δεδομένων. Δείκτες παράγονται σε εθνικό επίπεδο, για την Ευρώπη και την Ε.Ε., καθώς και για περιφέρειες, δηλ. Βόρεια, Κεντρική, Νότια Ευρώπη, κλπ.
 

Η πιο πρόσφατη αναφορά του προγράμματος PECBMS (2017) παρέχει πληθυσμιακές τάσεις και αξιόπιστους δείκτες για 168 είδη κοινών πουλιών για την περίοδο 1980-2017. Πλέον συμμετέχουν 28 χώρες, συγκεκριμένα: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία και η Μεγάλη Βρετανία. 
 

Τα κοινά είδη συνολικά ακόμη παρουσιάζουν μια μικρή μείωση στην Ευρώπη. Ο μέσος όρος των πληθυσμών έχει μειωθεί κατά 14% κατά την διάρκεια των τελευταίων 38 ετών. Όμως ο ευρωπαϊκός δείκτης των αγροτικών ειδών έχει μειωθεί κατά 57% της αρχικής του τιμής το 1980, κάτι που αντικατοπτρίζει τις επιπτώσεις της αγροτικής εντατικοποίησης σε όλη της Ευρώπη. 
 

Οι δείκτες για κάθε είδος και ανά χώρα παράγονται με τη χρήση του λογισμικού προγράμματος TRIM (TRends and Indices for Monitoring data) που παραχωρείται από την οργανωτική επιτροπή του προγράμματος PECBMS σε όποια χώρα ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στο Σχέδιο.