Κάνετε αναρρίχηση; Παρακαλούμε συμπληρώστε ΕΔΩ το ερωτηματολόγιό μας για την αναρρίχηση και το φυσικό περιβάλλον!

Τα απόκρημνα βράχια της Ελλάδας προσφέρουν ιδανικούς χώρους στους λάτρεις της αναρρίχησης. Εκτός από άσκηση και αδρεναλίνη, το άθλημα αυτό δίνει την ευκαιρία στον αναρριχητή να απολαύσει μια σπάνια πλευρά της φύσης που λίγοι έχουν δει, να θαυμάσει και να εκτιμήσει το τοπίο συνολικά και να αντιληφθεί τη διαδοχή των οικοτόπων. Δεν είμαστε όμως οι μόνοι που χρησιμοποιούμε αυτά τα βράχια... Πλήθος ζώων και φυτών έχουν επιλέξει αυτόν τον ιδιαίτερο βιότοπο, αλλά για διαφορετικούς από εμάς λόγους.

Οι γκρεμοί της Ελλάδας είναι περιοχές δυσπρόσιτες για τον περισσότερο κόσμο, αλλά και για πολλούς φυσικούς θηρευτές. Για τον λόγο αυτό, αποτελούν σημαντικό καταφύγιο και προσφέρουν πολύτιμη απομόνωση σε πολλά είδη. Σπάνια είδη πουλιών βρίσκουν σχισμές και προεξοχές για να στηρίξουν τη φωλιά τους, ενώ νυχτερίδες ζουν και αναπαράγονται σε σπηλιές και τρύπες. Επιπλέον, τα βράχια και οι γκρεμοί, αν και φαινομενικά άγονα, αποτελούν τον κατ’ εξοχήν βιότοπο ενδημικών και σπάνιων φυτών, ικανά να αναπτυχθούν σε ελάχιστο χώμα και να αντέξουν σε έντονη ξηρασία και δυνατό αέρα.

Τα πουλιά, και κυρίως τα αρπακτικά, που φωλιάζουν στα βράχια είναι ευάλωτα στην όχληση που προκαλεί η ανθρώπινη παρουσία. Κατά την περίοδο της αναπαραγωγής (Πίνακας 1), η όχληση επηρεάζει την αναπαραγωγική επιτυχία, καθώς μπορεί να αποτρέψει τα πουλιά από το να φωλιάσουν ή να οδηγήσει στην εγκατάλειψη της φωλιάς τους.

Αργότερα, όταν κλωσούν τα αυγά τους ή όταν έχουν μικρά, η ενόχληση αναγκάζει τους γονείς να σηκωθούν από τις φωλιές τους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν αυγά και νεογέννητοι νεοσσοί από το δυνατό ήλιο, το κρύο, και από τους θηρευτές. Επίσης, οι νεοσσοί χρειάζονται ένα ασφαλές περιβάλλον για να μπορέσουν να εξασκήσουν το πρώτο τους πέταγμα.

Ας μην ξεχνάμε ότι τα αρπακτικά, ιδιαίτερα οι αετοί, φωλιάζουν στις ίδιες θέσεις κάθε χρόνο. Έτσι η καταστροφή μιας φωλιάς ή/και η ενόχληση των ενήλικων πουλιών μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, ιδιαίτερα στα νησιά, όπου οι διαθέσιμες για φώλιασμα θέσεις είναι πολύ λίγες.

Όλα τα αρπακτικά πουλιά προστατεύονται από τη διεθνή, ευρωπαϊκή (Κοινοτηκή Οδηγία 790/409/ΕΟΚ για τα Άγρια Πουλιά) και εθνική (ΚΥΑ 414985 ΦΕΚ’ Β 757/18.12.1985) νομοθεσία. Δυστυχώς, η περίοδος αναπαραγωγής τους είναι παράλληλα και η πιο κατάλληλη για αναρρίχηση, με αποτέλεσμα η ενόχληση να είναι μία από τις πιο σημαντικές απειλές για αυτά.

                                       Πίνακας 1. Αναπαραγωγική περίοδος των κυριότερων αρπακτικών

Η αναρρίχηση είναι απόλαυση όταν συνδυάζεται με τη μοναδική φύση των βράχων.

Πως μπορούμε να βοηθήσουμε?

• Αποφεύγουμε την αναρρίχηση σε ευαίσθητους γκρεμούς την εποχή που αναπαράγονται τα πουλιά (Πίνακας 1). Για να σιγουρευτούμε πως δεν έχουν καταγραφεί φωλιές στην περιοχή διαδρομής μας, πριν αναρριχηθούμε, συμβουλευόμαστε τους ερευνητές της Ορνιθολογικής και του Αναρριχητικών Συλλόγων. Πληροφορούμαστε από ντόπιους για το αν παρατηρούνται αρπακτικά στην περιοχή και ελέγχουμε για κουτσουλιές και κλαδιά στην διαδρομή μας. Συνήθως, δε χρειάζεται να αλλάξουμε γκρεμό, αλλά μόνο να αποφύγουμε την ευαίσθητη ζώνη γύρω από τη φωλιά (περίπου 500μ. από φωλιά αετού).

• Εάν κατά την διάρκεια μιας ανάβασης δούμε αρπακτικά πουλιά να σηκώνονται στον αέρα, ή συναντήσουμε φωλιά απομακρυνόμαστε το συντομότερο. Εάν στη φωλιά υπάρχουν μικρά, δε πλησιάζουμε, καθώς μπορεί να εγκαταλείψουν τη φωλιά πριν να είναι έτοιμα και να μην μπορούν αργότερα να ξαναγυρίσουν σε αυτήν.

• Δεν ανάβουμε φωτιές και δε χρησιμοποιούμε δυνατό φωτισμό όταν εισερχόμαστε σε σπηλιές και βαθιές σχισμές.

• Μην αφήνουμε ίχνη κατά το πέρασμά σας, αναρριχόμαστε σιωπηλά και διακριτικά.

• Ανοίγοντας δρόμο δεν ξεριζώνουμε περισσότερα φυτά από όσο είναι απολύτως απαραίτητο, γιατί μπορεί να αποτελούν μικρούς και απομονωμένους πληθυσμούς σπάνιων ειδών.

Πιστεύουμε ότι η συμβίωση είναι δυνατή!

Βοήθησε κι εσύ να προστατέψουμε τους πολύτιμους βράχους και τα πουλιά της Ελλάδας!

Κάνετε αναρρίχηση; Παρακαλούμε συμπληρώστε ΕΔΩ το ερωτηματολόγιό μας για την αναρρίχηση και το φυσικό περιβάλλον!