Η δακτυλίωση είναι μια επιστημονική μέθοδος βασισμένη στην ατομική σήμανση των πουλιών. Η σήμανση αυτή πραγματοποιείται τοποθετώντας ένα δαχτυλίδι με μοναδικό κωδικό, στο πόδι του πουλιού. Τα στοιχεία που αντλούνται κατά τη δακτυλίωση, είτε αυτά συλλέγονται κατά την πρώτη σύλληψη, είτε κατά την επανασύλληψη στην ίδια ή σε άλλη τοποθεσία, μας βοηθάει στην κατανόηση τους. 

Η σήμανση πραγματοποιείται τοποθετώντας ένα δαχτυλίδι με μοναδικό κωδικό στο πόδι του πουλιού (ταρσός). Το δαχτυλίδι έχει επίσης χαραγμένη τη διεύθυνση του κέντρου δακτυλίωσης της χώρας όπου δακτυλιώθηκε. Η δακτυλίωση πουλιών είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές αλλά και παλιές μεθόδους για τη μελέτη της βιολογίας, της οικολογίας, της συμπεριφοράς, των μετακινήσεων, της αναπαραγωγικής επιτυχίας και της δημογραφίας των πουλιών. Ο βασικός στόχος της δακτυλίωσης πουλιών στον Ορνιθολογικό Σταθμό Αντικυθήρων είναι η παρακολούθηση της φαινολογίας και της σύνθεσης της μετανάστευσης, των αναπαραγωγικών και των διαχειμαζόντων πληθυσμών στα Αντικύθηρα μέσω μεθοδολογίας σταθερής έντασης.

Ο μοναδικός συνδυασμός κάθε δακτυλιδιού επιτρέπει στους ερευνητές να υπολογίσουν μεταναστευτικές μετακινήσεις, την κατεύθυνση της μετανάστευσης αλλά και την διάρκεια ζωής των πουλιών εφόσον κάποια πουλιά επανασυλληφθούν ή βρεθούν σε κάποια άλλη περιοχή.

Μεθοδολογία

Δακτυλιώσεις πραγματοποιούνται σε καθημερινή βάση από την αυγή του ήλιου και για οχτώ ώρες, εκτός ημερών με αντίξοες συνθήκες. Ο προσδιορισμός των ειδών γίνεται με βάση τον Svensson (1992) και τους Jenni & Winkler (1994). Οι βασικές βιομετρικές μετρήσεις που αντλούνται στον ΟΣΑ είναι το μήκος φτερούγας, το μήκος του 8ου πρωτεύοντος, το μήκος του μεταταρσού, ο δείκτης υποδορίου λιπώδους ιστού, ο δείκτης θωρακιού μυϊκού ιστού κατά Bairlein (1995) και η σωματική μάζα. Οι θέσεις και το συνολικό μήκος των διχτυών παραλλαγής είναι σταθερές μεταξύ των δειγματοληπτικών περιόδων. Κατά την παρακαλούθηση της μετανάστευσης μέσω των δακτυλιώσεων δεν χρησιμοποιούνται ηχητικά καλέσματα για την προσέλκυση πουλιών, ενώ επιπλέον δίχτυα όπως και ηχητικά καλέσματα χρησιμοποιούνται μόνο κατά τη διάρκεια ειδικών ερευνητικών προγραμμάτων που υλοποιούνται στον ΟΣΑ.

Η σύλληψη των πουλιών πραγματοποιείται με ειδικά δίχτυα (δίχτυα παραλλαγής). Η θέση και το συνολικό μήκος των διχτύων είναι σταθερές κατά την περίοδο της δειγματοληψίας αλλά και μεταξύ των ετών δειγματοληψίας.

Ο χειρισμός των πουλιών γίνεται από διαπιστευμένους ερευνητές και δεν συντρέχει κανένας κίνδυνος για την ζωή τους, ενώ σε λίγη ώρα είναι και πάλι ελεύθερα για να συνεχίσουν το μεταναστευτικό τους ταξίδι.

Οι δακτυλιώσεις γίνονται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και είναι υπό την αιγίδα του Ελληνικού Κέντρου Δακτυλίωσης Πουλιών (ΕΚΔΠ).

Η περίοδος της δράσης είναι από τα τέλη Μαρτίου ως τα τέλη Μαΐου και από τις αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου.

Σκοπός των δράσεων του ΟΣΑ είναι η συλλογή πολύτιμων πληροφοριών για τα μεταναστευτικά πουλιά της Ευρώπης με στόχο την προστασία τους.