Μολονότι το φαινόμενο της μετανάστευσης είναι χαρακτηριστικό όλων των νησιών της Μεσογείου, οι περιοχές που πραγματικά πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός Ορνιθολογικού Σταθμού (Bird Observatory) είναι λίγες. Τα Αντικύθηρα είναι ένα από τα δέκα - δεκαπέντε καλύτερα σημεία για αυτό το σκοπό.

Τα Αντικύθηρα λόγω της γεωγραφικής τους θέσης και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους (επιμήκη με κατεύθυνση από βορά προς νότο, σχετικά μικρά σε μέγεθος και με περιορισμένες ανθρώπινες δραστηριότητες) θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν άνετα ως ο ιδανικός χώρος για την παρακολούθηση του πληθυσμού των μεγάλων αρπακτικών πουλιών (γερακίνες, κίρκοι, αετοί κλπ.) τα οποία και διέρχονται μεταξύ Πελοποννήσου και Κρήτης αλλά και της μελέτης της μετανάστευσης των μικρόπουλων με την μέθοδο της Δακτυλίωσης, αλλά και την άμεση παρατήρηση.

Επομένως ένας ορνιθολογικός σταθμός στα Αντικύθηρα μπορεί να παρακολουθήσει και τα δύο φαινόμενα, κάτι που δεν ισχύει σε κανένα άλλο σημείο της Μεσογείου. Επιπλέον, στα Αντικύθηρα φωλιάζει ένας από τους σημαντικότερους πληθυσμούς Μαυροπετρίτη (Falco eleonorae) στον κόσμο (πάνω από 700 ζευγάρια), κάτι που προσφέρει ένα ακόμη σημαντικό ερευνητικό υλικό. Δεν είναι τυχαίο που υπάρχουν τόσοι Μαυροπετρίτες εδώ, τα γεράκια αυτά τρέφονται με μεταναστευτικά μικροπούλια.

Η ιδέα για τη δημιουργία του σταθμού ήρθε σταδιακά στα μέσα της δεκαετίας του '90 όταν άρχισε να γίνεται αντιληπτή η «μεταναστευτική αξία» του νησιού. Το 1997, η Κοινότητα Αντικυθήρων παραχώρησε το κτήριο του παλιού σχολείου στην Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία για τη δημιουργία σταθμού. Αμέσως άρχισαν οι προσπάθειες ανεύρεσης πόρων οι οποίες αποδείχθηκαν δύσκολες. Ταυτόχρονα άρχισαν να συλλέγονται και περισσότερα στοιχεία για το νησί. Ζητήθηκε η συνδρομή από κορυφαίους ειδικούς στην δακτυλίωση από το εξωτερικό και η πρώτη οργανωμένη αποστολή έγινε, μαζί με Ιταλούς δακτυλιωτές, την άνοιξη του 1998, για να ακολουθήσουν άλλες τρεις αποστολές δακτυλίωσης και αρκετές επισκέψεις για την παρακολούθηση των αρπακτικών πουλιών.

Η ιδιαιτερότητα της δράσης, που περιλάμβανε επιστημονικές, οικολογικές και κοινωνικές παραμέτρους, έκανε δύσκολη την ανεύρεση κοινής χρηματοδότησης για το όλο σχέδιο. Τελικά, το 2000, η συνεργασία με τον Αναστάσιο Λεβέντη και το Ίδρυμα "Α. Γ. Λεβέντη", έκανε δυνατή την εξασφάλιση κονδυλίου για την αναστύλωση του σχολείου, που αποτέλεσε και το πρώτο βήμα για το έργο αυτό. Η συστηματική λειτουργία του ΟΣΑ άρχισε το 2004 και μπορούμε να πούμε ότι «το νερό μπήκε στο αυλάκι» και κυλάει κανονικά. Ήδη κάποια πρώτα δεδομένα σχετικά με την μετανάστευση έχουν αρχίσει να βγαίνουν, ενώ χρόνο με τον χρόνο η ερευνητική δουλειά προσαρμόζεται όλο και περισσότερο στις ιδιαιτερότητες του νησιού αλλά και στα ερωτήματα που προκύπτουν συνεχώς.

Όμως δεν θα μπορούσε να μην αναφερθεί ότι τίποτα από όλα αυτά δεν θα είχε γίνει πρώτα από όλα χωρίς την θετική αντιμετώπιση των κατοίκων του νησιού και της οικονομικής βοήθειας του Αναστάσιου Λεβέντη και του Ιδρύματος "Α. Γ. Λεβέντη", αλλά και κάποιων μελών ή συνεργατών της Ορνιθολογικής που για να «μπει το νερό στο αυλάκι» διέθεσαν πολύ χρόνο από τον χρόνο τους, αγκάλιασαν αυτήν την προσπάθεια και την έφεραν μέχρι εδώ.