Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα βιοκαύσιμα είναι πιθανό να προκαλέσει ευρείας κλίμακας περιβαλλοντική καταστροφή στον κόσμο, σύμφωνα με νέα έκθεση (1) που δημοσιεύτηκε το 2008 από την Birdlife International (2). Η έκθεση αυτή εκδίδεται έπειτα από αναθεωρημένες προτάσεις σχετικά με τα κριτήρια αειφορίας που περιλαμβάνει η Ευρωπαϊκή νομοθεσία και τα οποία, δυστυχώς, παραμένουν ανεπαρκή.

Η έκθεση παρουσιάζει αληθινές περιπτώσεις μελέτης (case studies) προερχόμενες από διάφορα μέρη του κόσμου, όπου η παραγωγή βιοκαυσίμων οδηγεί σε καταστροφή φυσικών οικοτόπων. Εξετάζει τη δυναμική της μελλοντικής καταστροφής αναλύοντας αυτές τις περιπτώσεις σε σχέση με τα κριτήρια αειφορίας που προτείνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με τα οποία είναι επιτρεπτό να κυκλοφορούν στην αγορά της ΕΕ μόνο τα «αειφορικά βιοκαύσιμα».

Το βασικότερο μειονέκτημα της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ότι αγνοεί τις έμμεσες επιπτώσεις από την παραγωγή βιοκαυσίμων, όπως είναι η αυξημένη κατανάλωση των παραγόμενων στην Ευρώπη καρπών ρέβας, που με τη σειρά της συμβάλλει στην αύξηση της ζήτησης για φοινικέλαιο από την Ν.Α. Ασία ή οι Αμερικανικές επιδοτήσεις στην παραγωγή αιθανόλης από καλαμπόκι, οι οποίες συντελούν στην επέκταση της καλλιέργειας σόγιας στον Αμαζόνιο.

Οι προδιαγραφές που τίθενται θα αποτύχουν επίσης να προστατεύσουν τους κύριους οικοτόπους για την άγρια πανίδα και χλωρίδα. Τέτοιες είναι οι περιοχές αγρανάπαυσης στην Ευρώπη ή οι πολύτιμοι υγρότοποι, π.χ. το δέλτα του ποταμού Tana στην Κένυα (4).

Το BirdLife κυκλοφόρησε την έκθεση αυτή, ακριβώς πριν τις προγραμματισμένες συνομιλίες στην Επιτροπή Μόνιμων Αντιπροσώπων (COREPER), όπου τα κριτήρια αειφορίας περιλαμβάνονταν στην ημερησία διάταξη. Αναφορές που διέρρευσαν προβάλλουν ότι είναι απίθανο η Επιτροπή να προτείνει σημαντικές βελτιώσεις στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία επικρίνεται σε αυτή την έκθεση. (5)

Η παγκόσμια ομοσπονδία BirdLife International παροτρύνει την Επιτροπή Μόνιμων Αντιπροσώπων να μην χαρακτηρίσει και να μην προβάλει ως φιλοπεριβαλλοντικό έναν παράλογο στόχο για τη χρήση βιοκαυσίμων, μέσω της υιοθέτησης απατηλών κριτηρίων αειφορίας. Επομένως, η BirdLife καλεί τα κέντρα αποφάσεων της Ευρώπης να:

• Μειώσουν το στόχο 10% για τη χρήση βιοκαυσίμων
• Δώσουν έμφαση στη μείωση των μεταφορών
• Επιβάλουν αυστηρά κριτήρια αποτελεσματικότητας στα μέσα μεταφοράς
• Υποχρεώσουν τις εταιρείες παραγωγής καυσίμων να καθαρίζουν τα ορυκτά καύσιμά τους και να ερευνήσουν πιο αποτελεσματικές τεχνολογίες επεξεργασίας τους
• Υιοθετήσουν ισχυρά κριτήρια αειφορίας για όλες της μορφές βιο - ενέργειας για χρήση στις μεταφορές, στη θέρμανση ή στην παραγωγή ηλεκτρισμού. Αυτά τα κριτήρια θα πρέπει να περιλαμβάνουν μειώσεις τουλάχιστον κατά 60% των αερίων του θερμοκηπίου και χρειάζεται να συνοδεύονται από αποτελεσματικά κοινωνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια.
• Μην αγνοήσουν τις έμμεσες αλλαγές στις χρήσεις γης που συνεπάγεται η καλλιέργεια των βιοκαυσίμων, καθώς αυτή θα μετατοπίσει την παραγωγή τροφίμων οδηγώντας την στην επέκταση σε βάρος φυσικών οικοτόπων, όπως είναι τα τροπικά δάση. Αντίθετα αυτή η προοπτική θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη για τα κριτήρια αειφορίας.

Ο Ariel Brunner, υπεύθυνος για την Ευρωπαϊκή Αγροτική Πολιτική δήλωσε: "Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι ο στόχος για τα βιοκαύσιμα θα επιτευχθεί με αειφορικό τρόπο, αλλά η έκθεσή μας δείχνει ότι αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα και να προβούν σε μια στροφή της παρούσας πολιτικής τους, η οποία χαρακτηρίζεται από κενά".

Πληροφορίες:

[1] 'Fuelling the ecological crisis – six examples of habitat destruction driven by biofuels': https://www.birdlife.org/eu/eu_biofuels_report_2008.html
[2] Σύμφωνα με την Οδηγία για την Ανανεώσιμη Ενέργεια, υπολογίζεται ότι μέχρι το 2020 τα βιοκαύσιμα θα καλύπτουν το 10% των καυσίμων για τις μεταφορές.
[3] Το σχέδιο της αγρανάπαυσης αφορά σε τμήματα αγροτικής γης που έχουν αποσυρθεί από την παραγωγή για να μειωθεί ο κίνδυνος των αποθεμάτων σε φαγητό, κάτι που αποδείχθηκε ότι είναι ευκαιρία για περιβαλλοντικά οφέλη,
[5] Το προσχέδιο έγγραφο της ομάδας εργασίας της Επιτροπής Μόνιμων Αντιπροσώπων, που περιλαμβάνει τα κριτήρια αειφορίας.
[6] Άμμος πίσσας: Μη συμβατική πηγή καυσίμου που κυρίως αξιοποιείται στην Αλμπέρτα, Καναδά. Το καύσιμο που παράγεται από άμμο πίσσας εκλύει αέρια του θερμοκηπίου τα οποία είναι πολλές φορές μεγαλύτερα από τις εκπομπές των συμβατικών καυσίμων.