Δύο μέρες απομένουν για να ολοκληρωθεί η μεγαλύτερη διαβούλευση στην ιστορία της ΕΕ που αφορούσε στη νομοθεσία για την προστασία της ευρωπαϊκής φύσης. Περίπου μισό εκατομμύριο πολίτες και περισσότερες από 120 περιβαλλοντικές ΜΚΟ έστειλαν ένα ξεκάθαρο μήνυμα στους Ευρωπαίους διαμορφωτές πολιτικής: οι νόμοι της ΕΕ για τη φύση δεν πρέπει να αλλάξουν.

Περισσότεροι από 490.000 Ευρωπαίοι πολίτες ένωσαν τη φωνή τους ζητώντας να σωθεί η νομοθεσία για την προστασία της φύσης στην Ευρώπη. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συμμετοχή πολιτών σε δημόσια διαβούλευση στην ιστορία της ΕΕ, η οποία ολοκληρώνεται επισήμως την Κυριακή 26 Ιουλίου.

Τον Μάιο, περισσότερες από 120 περιβαλλοντικές οργανώσεις από όλη την Ευρώπη, ξεκίνησαν την εκστρατεία «Συναγερμός για τη Φύση», ως απάντηση στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εξετάσει αν το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο προστασίας της φύσης πρέπει να αλλάξει. Η εκστρατεία έθεσε στο επίκεντρο την ανάγκη για καλύτερη εφαρμογή και επιβολή των προβλέψεων των ευρωπαϊκών νόμων - και συγκεκριμένα των οδηγιών για τα πουλιά και τους οικοτόπους.

Οι νόμοι προστατεύουν περισσότερα από 1000 είδη και πάνω από 27.000 φυσικές περιοχές στην Ευρώπη. Είναι ο λόγος που σημαντικά - ενδημικά στην Ευρώπη - είδη έχουν σωθεί, όπως ο λύκος, ο θαλασσαετός και η χελώνα καρέτα. Αποτέλεσμα της προστασίας αυτής; Η Ευρώπη διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών στον κόσμο, το δίκτυο Natura 2000, το οποίο καλύπτει σχεδόν το 1/5 της έκτασης της ΕΕ.

Caretta caretta, Ζάκυνθος, WWF Ελλάς

Monachus monachus, WWF Ελλάς, Andrea Bonetti

Δαδιά, Μαυρόγυπας, WWF Ελλάς, Πέτρος Μπάμπακας

Επιστημονικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι οι νόμοι αυτοί προστατεύουν αποτελεσματικά απειλούμενα είδη και οικοτόπους, ενώ συμβάλλουν στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών και περιοχών.

Παράλληλα με τη δημόσια διαβούλευση, η Επιτροπή διαβουλεύτηκε με ένα μεγάλο εύρος εμπλεκόμενων φορέων συμπεριλαμβανομένων εθνικών αρχών, εκπροσώπων αγροτών, και άλλων παραγωγικών φορέων, την επιχειρηματική κοινότητα και περιβαλλοντικές οργανώσεις. Η πλειονότητα των στοιχείων που υποβλήθηκαν υποστηρίζουν τις οδηγίες και επισημαίνουν την ανάγκη για καλύτερη εφαρμογή και επιβολή τους, ενώ τονίζουν την ανάγκη για αυξημένη χρηματοδότηση για την προστασία της φύσης. Ελάχιστοι φορείς αμφισβήτησαν τις οδηγίες στην τωρινή μορφή τους και ζήτησαν την αναθεώρησή τους. Συγκεκριμένα πρόκειται για ορισμένους εκπροσώπους του αγροτικού τομέα και της επαγγελματικής αλιείας και τον σύνδεσμο ιδιωτών δασοκτημόνων. Στον αντίποδα, ισχυρή υποστήριξη προς τις οδηγίες παρέχουν εκπρόσωποι κλάδων όπως: η τσιμεντοβιομηχανία, η διαχείριση δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, η βιολογική γεωργία και ο τουρισμός.

Η Ζενεβιέβ Πόνς, Διευθύντρια του Γραφείου Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF δήλωσε εκ μέρους της συμμαχίας των ΜΚΟ για την εκστρατεία «Συναγερμός για τη Φύση»:

“Σε μια στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση δοκιμάζεται σκληρά, η άνευ προηγουμένου υποστήριξη από κάθε γωνιά της Γηραιάς Ηπείρου για τους ευρωπαϊκούς νόμους προστασίας της φύσης αποδεικνύει ότι οι πολίτες μπορούν να ενωθούν και να υπερασπιστούν αυτά που πραγματικά έχουν αξία για αυτούς. Οι Ευρωπαίοι νοιάζονται τη φύση τους και τους νόμους της ΕΕ που την προστατεύουν. Τώρα είναι η σειρά της Επιτροπής να αποδεχτεί τα στοιχεία και να διαμορφώσει ένα σχέδιο προστασίας της φύσης που θα βασίζεται σε περισσότερη χρηματοδότηση και ισχυρότερη επιβολή των νόμων.”

Η επίσημη ανάλυση της διαβούλευσης αναμένεται να δημοσιευθεί το φθινόπωρο του 2015, ενώ η τελική απόφαση για το μέλλον των νόμων αναμένεται τον Ιούνιο του 2016.

Σημειώσεις προς συντάκτες:

Η δημόσια διαβούλευση αποτελεί τη μόνη ευκαιρία να εκφράσουν οι πολίτες την άποψή τους κατά της διάρκεια της τεχνικής αξιολόγησης των οδηγιών. Η διαδικασία της αξιολόγησης των οδηγιών για τη φύση ξεκίνησε επίσημα τον Ιανουάριο του 2015 και αναμένεται ότι θα διαρκέσει περισσότερο από έναν χρόνο. Στη διάρκεια λίγων μηνών η εκστρατεία κατάφερε να δημιουργήσει μία σημαντική δημόσια ανταπόκριση: περισσότερα από 50.000 tweets στάλθηκαν στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής Τίμμερμανς και τον Επίτροπο Περιβάλλοντος Βέλλα ζητώντας τους να υπερασπιστούν την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η αξιολόγηση των οδηγιών εντάσσεται στην ευρύτερη προσπάθεια της Επιτροπής να διασφαλίσει ότι οι νόμοι είναι κατάλληλοι για τον σκοπό τους.

Οι βασικοί συντονιστές της εκστρατείας είναι οι οργανώσεις BirdLife, European Environmental Bureau, Friends of the Earth Europe και WWF.

Η δράση στην Ελλάδα συντονίζεται από τις οργανώσεις: Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS και WWF Ελλάς και υποστηρίζεται από πολλές ακόμα περιβαλλοντικές οργανώσεις. Η δράση των ΜΚΟ είναι προσβάσιμη μέσα από τις ιστοσελίδες:

https://www.naturealert.eu/el
https://www.wwf.gr/campaigns/keep-nature-alive
www.ornithologiki.gr/naturealert
https://www.ellet.gr/nature-alert
https://medsos.gr/medsos/2009-01-22-13-00-20/2009-06-17-14-29-47/nature-alert.html

Ορισμένα στοιχεία που ξεχωρίζουν:

Οι οδηγίες έχουν προκαλέσει μία επανάσταση στην προστασία της φύσης της Ευρώπης: οι προστατευόμενες περιοχές αυξήθηκαν από το αρχικό 8% και καλύπτουν σήμερα το 18% της έκτασης της ΕΕ

Υπάρχουν πλέον σημαντικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι οδηγίες αποφέρουν πολλά οφέλη που ξεπερνούν κατά πολύ το κόστος εφαρμογής τους:

Εκτιμάται ότι το δίκτυο Natura 2000 παρέχει οφέλη της τάξης των 200-300δις ευρώ ανά έτος, ενώ το κόστος δεν ξεπερνά τα 6 δις ευρώ.
Κάθε ευρώ που επενδύεται σε μία περιοχή Natura 2000 αποφέρει περίπου 7 φορές περισσότερες θέσεις εργασίας από ένα ευρώ που επενδύεται στην Κοινή Αγροτική Πολιτική.

Η περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 1% του διοικητικού κόστους.

Το βασικό πρόβλημα είναι η ελλιπής χρηματοδότηση αυτής της υψηλής ποιότητας νομοθεσίας και η ελλιπής επιβολή της:

Μόνο το 20% των αναγκών για την εφαρμογή της νομοθεσίας καλύπτονται σήμερα.

Στη διάρκεια των ετών εφαρμογής των οδηγιών, μερικές δεκάδες περιοχές έχουν καταστραφεί και οι αρμόδιες αρχές δεν έχουν κάνει τίποτα.

Τα προβλήματα είναι ιδιαίτερα έντονα όσον αφορά όλων των ειδών έργα στην Ιταλία και την καταστροφή λιβαδιών στη Γερμανία.

Περισσότερες πληροφορίες:

WWF Ελλάς: Ιάσονας Κάντας, υπεύθυνος γραφείου τύπου, τηλ: 210 33 14 893, κιν: 697 185 9632, i.kantas@wwf.gr
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία: Κατερίνα Γιοσμά, υπεύθυνη τύπου και επικοινωνίας, τηλ: 210 8228704, kgiosma@ornithologiki.gr
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS: Ναταλία Ρουμελιώτη, τηλ. 210 82 28 795, coasts@medsos.gr
Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Κατερίνα Στεμπίλη, Υπεύθυνη Επικοινωνίας: 210 - 32 25 245 (εσωτ. 2) / sepi@ellinikietairia.gr