Περισσότερες από 100 περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις υψώνουν ασπίδα απέναντι στην πολιτική απορρύθμισης που επιδιώκει η επιτροπή Γιούνκερ, καλώντας τους πολίτες να συμμετάσχουν σε μια πανευρωπαϊκή δράση. Μέσα από την κοινή διαδικτυακή πρωτοβουλία «Συναγερμός για τη φύση» (https://www.naturealert.eu/el), οι πολίτες της Ελλάδας και των υπολοίπων 27 κρατών μελών καλούνται να συμμετάσχουν στη δημόσια διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να διαφυλάξουν τη νομοθεσία που προστατεύει τη φύση στην Ευρώπη.

Η 12η Μαΐου σηματοδοτεί λοιπόν την έναρξη μίας πολυετούς πανευρωπαϊκής εκστρατείας που στόχο έχει να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε απειλή υποβάθμισης του πλαισίου προστασίας της φύσης και να πετύχει καλύτερη εφαρμογή και επιβολή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Τη δράση οργανώνουν και προωθούν οι διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις BirdLife, Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος, Φίλοι της Γης – Ευρώπη και WWF.

Η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη φύση, και συγκεκριμένα οι οδηγίες για τους οικοτόπους και τα άγρια πτηνά, αναγνωρίζονται παγκοσμίως για τη συμβολή τους στην προστασία της βιοποικιλότητας που απειλείται. Χάρη σε αυτή τη νομοθεσία, η Ευρώπη έχει σήμερα το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών στον κόσμο, το δίκτυο Natura 2000, που καλύπτει περίπου το 20% της χερσαίας και το 4% της θαλάσσιας έκτασής της.

Με πολύ απλά λόγια, ως προς την Ελλάδα, αν δεν υπήρχε το δίκτυο Natura 2000, το οποίο προστατεύει περισσότερο από το 27% της ελληνικής επικράτειας, δεν θα προστατεύονταν κομμάτια της φύσης που συναποτελούν την ταυτότητα της χώρας μας, όπως σπήλαια, ρεματιές και παράκτιοι υγρότοποι, αλλά και μοναδικά είδη χλωρίδας και πανίδας.

Ενδεικτική είναι η περίπτωση της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta. Στην πράξη η προστασία της, όπως και των παραλιών ωοτοκίας της, κατέστη δυνατή μόνο μέσα από την εφαρμογή της οδηγίας για τους οικοτόπους. Ας μην αγνοούμε μάλιστα ότι οι ευρωπαϊκοί πόροι αποτελούν βασική πηγή χρηματοδότησης της προστασίας της ελληνικής φύσης, προωθώντας την αποτελεσματική προστασία ειδών και οικοτόπων αλλά και τη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη των περιοχών του δικτύου Natura 2000.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αποφασίσει να ολοκληρώσει μία εις βάθος αξιολόγηση των δύο οδηγιών, ώστε να καθορίσει εάν είναι αποτελεσματικές στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Ο κίνδυνος προκύπτει από το γεγονός ότι η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται σε μία περίοδο ιδιαίτερα αρνητική για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως φανερώνει η ρητορική του προέδρου Γιούνκερ που επιδιώκει τη μείωση της «περιβαλλοντικής γραφειοκρατίας».

Περισσότερες από 100 οργανώσεις ενώνουν τη φωνή τους για να κινητοποιήσουν μέλη και υποστηρικτές τους, καθώς και το ευρύτερο κοινό, και να μεταφέρουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το μήνυμα ότι θέλουν η ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία της φύσης, όχι μόνο να διατηρηθεί, αλλά να ενισχυθεί και κυρίως να εφαρμοστεί. Η διαδικτυακή δράση των περιβαλλοντικών οργανώσεων επιτρέπει στους πολίτες να συμμετάσχουν στη δημόσια διαβούλευση ως τις 24 Ιουλίου 2015 και αποτελεί τη μόνη ευκαιρία της κοινής γνώμης να εκφράσει την άποψή της σε αυτή την τεχνική αξιολόγηση.

Σύμφωνα με τον Άνγκελο Κασέρτα, Διευθυντή της BirdLife Ευρώπης: «Έχουμε στη διάθεσή μας πλούσια επιστημονική τεκμηρίωση, σύμφωνα με την οποία αυτές οι οδηγίες δουλεύουν όταν εφαρμόζονται. Και πολλά παραδείγματα ότι οι οδηγίες αυτές δεν αποτελούν εμπόδιο στη σωστή οικονομική ανάπτυξη. Άρα η δική μου ερώτηση στον Πρόεδρο Γιούνκερ και στον Αντιπρόεδρο Τίμμερμανς είναι απλή: με όλα όσα έχουμε να κάνουμε για την Ευρώπη, γιατί να αναιρέσουμε αυτές τις οδηγίες;»

Ο Τόνι Λόνγκ, Διευθυντής του Γραφείου Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF δήλωσε: «Για περισσότερα από 30 χρόνια το WWF αγωνίζεται, ώστε η Ευρώπη να αποκτήσει μία ολοκληρωμένη θεσμική προστασία της φύσης, που να αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο. Δεν είμαστε διατεθειμένοι να σταθούμε στην άκρη και να αφήσουμε τη δική μας κληρονομία να χαθεί. Κανείς δεν θα κερδίσει αν η Ευρώπη γυρίσει τον χρόνο πίσω στη νομοθεσία για την προστασία της φύσης. Σίγουρα όχι το φυσικό περιβάλλον, αλλά ούτε και ο άνθρωπος, ο οποίος εξαρτάται από αυτό. Σήμερα ξεκινά μία δημόσια έκκληση να κρατήσουμε τη φύση ζωντανή.»

Σύμφωνα με τον Τζέρεμι Ουάτς, Γενικό Γραμματέα του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβάλλοντος: «Η τρέχουσα εμμονή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην απορρύθμιση και στη μείωση της γραφειοκρατίας την έχει τυφλώσει και αδυνατεί να αναζητήσει αποτελεσματικές λύσεις για τους απειλούμενους οικοτόπους και τα απειλούμενα είδη. Αντί να απειλούν αυτή τη νομοθεσία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη, πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες εφαρμογής της και να διασφαλίσουν τα τεράστια οφέλη, τόσο για τη φύση, όσο και για μας και για την οικονομία μας.»

Η Μάγδα Στόκτσιεβιτς, Διευθύντρια των Φίλων της Γης Ευρώπης δήλωσε: «Όλοι έχουμε δικαίωμα στη φύση και η περικοπή της ζωτικής νομοθεσίας που την προστατεύει θα ήταν μία καταστροφή για τους Ευρωπαίους πολίτες και τη φύση που αγαπάμε. Κινητοποιούμε τους πολίτες σε όλη την Ευρώπη και θα προτάξουμε τη φωνή μας δυνατά και καθαρά: η φύση δεν πωλείται και περιμένουμε από τους πολιτικούς μας να την προστατεύσουν για μας και τις επόμενες γενεές.»

Περισσότερες πληροφορίες:
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία: Μαλαμώ Κορμπέτη, τηλ. 694 624 9450, mkorbeti@ornithologiki.gr
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού: Δάφνη Μαυρογιώργου, τηλ. 210 32 25 245, sfyp@ellinikietairia.gr
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS: Ναταλία Ρουμελιώτη, τηλ. 210 82 28 795, coasts@medsos.gr
WWF Ελλάς : Ιάσονας Κάντας, υπεύθυνος γραφείου τύπου, τηλ: 210 33 14 893, κιν: 697 185 9632, i.kantas@wwf.gr

Σημειώσεις προς συντάκτες:
Δείτε το πρώτο video της εκστρατείας εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=eR37iqxrs4Y

Η δράση στην Ελλάδα συντονίζεται από τις οργανώσεις: Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS και WWF Ελλάς. Η δράση των ΜΚΟ θα είναι προσβάσιμη μέσα από τις ιστοσελίδες:

https://www.naturealert.eu/el
https://www.wwf.gr/campaigns/keep-nature-alive
www.ornithologiki.gr/naturealert
https://www.ellet.gr/nature-alert

Η δημόσια διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι διαθέσιμη εδώ:
https://ec.europa.eu/environment/consultations/nature_fitness_check_en.htm

Περισσότερες πληροφορίες για τη νομική διαδικασία αξιολόγησης των οδηγιών:
- Έλεγχος καταλληλότητας: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υλοποιεί αυτή την περίοδο μία εις βάθος αξιολόγηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τη φύση. Ο έλεγχος καταλληλότητας αποτελεί μέρος του ευρύτερου Προγράμματος βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (Regulatory Fitness and Performance Programme (REFIT)) και εξετάζει κατά πόσο η νομοθεσία αυτή πετυχαίνει τον σκοπό της. Πιο συγκεκριμένα αξιολογεί κατά πόσο συμβάλλουν με έναν αποδοτικό και συνεκτικό τρόπο στην προστασία των ειδών και οικοτόπων που είναι σημαντικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
- Διαδικασία ανασκόπησης: Εάν στο τέλος της διαδικασίας αυτής (Ιούνιος 2016) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταλήξει ότι οι οδηγίες δεν πετυχαίνουν τους σκοπούς τους, ενδέχεται να κινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης, εκτιμώντας εναλλακτικές επιλογές τροποποίησης των οδηγιών καθώς και τις (περιβαλλοντικές, οικονομικές, διοικητικές και κοινωνικές) επιπτώσεις που οι αλλαγές αυτές θα επιφέρουν. Μπορούν να επιλέξουν να διατηρήσουν τις δύο οδηγίες ως έχουν, να τις συμπτύξουν σε μία νέα ενιαία οδηγία, να τροποποιήσουν μόνο τα παραρτήματα (καταλόγους ειδών και οικοτόπων) ή να διατηρήσουν ως έχουν προτείνοντας άλλα μη νομικά δεσμευτικά εργαλεία.
- Διαδικασία αναθεώρησης: Εάν τελικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφασίσει ότι οι οδηγίες αυτές πρέπει να τροποποιηθούν, τότε θα προτείνει την αναθεώρησή τους. Αυτή η νέα πρόταση για τις αναθεωρημένες οδηγίες θα πρέπει να συζητηθεί και να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης του Συμβούλιο Υπουργών (δηλαδή των κρατών μελών) και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μέχρι να υπάρξει συμφωνία και τελική υιοθέτηση από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, μπορεί να χρειαστούν μερικά χρόνια.