Την αποκατάσταση της ζημιάς στο φυσικό περιβάλλον από την παράνομη κατασκευή στίβου θαλάσσιου σκι στον υγρότοπο Αμφιθέας της λίμνης Παμβώτιδας ζητούν με επιστολή τους προς το Συντονιστικό Γραφείο για την Αντιμετώπιση της Περιβαλλοντικής Ζημίας (ΣΥΓΑΠΕΖ) και την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.

Η υποβάθμιση του υγροτόπου της Αμφιθέας άρχισε το 2013 με την αυθαίρετη κατασκευή στίβου θαλάσσιου σκι (διαστάσεων 800x80m) κατά παράβαση της εθνικής και ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Η παράβαση βεβαιώθηκε από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος [1] η οποία διαπιστώνει ότι: ο στίβος θαλάσσιου σκι κατασκευάστηκε παράνομα και προκάλεσε υποβάθμιση του περιβάλλοντος, ο τρόπος κατασκευής και λειτουργίας του δεν είναι συμβατός με τις αρχές διατήρησης του ευρωπαϊκής σημασίας υγροτόπου, η επιχωμάτωση του υγροτόπου περιόρισε τις υγρές επιφάνειες και η εκ των υστέρων από 26.08.2013 Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) που δεν αφορά την κατασκευή του στίβου, αλλά μόνο τη λειτουργία του, συντάχθηκε από αναρμόδιο κατά τον νόμο επιστήμονα και εκδόθηκε παραβιάζοντας την ισχύουσα νομοθεσία.

Ακόμη όμως και σε σχέση με την παράνομη ΑΕΠΟ δεν τηρήθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι, καθώς οι επιχωματώσεις και οι εν γένει χωματουργικές εργασίες δεν απομακρύνθηκαν μέχρι τον Αύγουστο του 2013, ως όφειλαν, αλλά παραμένουν μέχρι και σήμερα. Επίσης, αυθαίρετα επιχωματώθηκε το ανάχωμα Αμφιθέας για την τοποθέτηση κερκίδων, ενώ τα αδρανή υλικά επιχωματώσεων ελήφθησαν παράνομα από το βουνό Μιτσικέλι από θέση δίπλα στον παραλίμνιο δρόμο.

Είναι αξιοσημείωτο και παραβιάζει απόλυτα την αρχή της διαφάνειας που η διοίκηση οφείλει να ακολουθεί σε όλες τις πράξεις της ότι το έργο εκτελέστηκε χωρίς επίβλεψη και χωρίς να κοινοποιηθεί μέχρι σήμερα ποιος το εκτέλεσε, με ποιο κόστος και μέσω ποιου χρηματοδοτικού εργαλείου, καθότι καμία αρχή δεν ενημέρωσε σχετικά και παρότι αυτό ζητήθηκε επανειλημμένως. Το κόστος κατασκευής του στίβου θαλάσσιου σκι είναι μεγάλο καθώς στη μελέτη “Αποκατάστασης των Προσωρινών Κατασκευών Περιοχής Καλαμιώνα Αμφιθέας” η απομάκρυνση μόνο του 12% των επιχωματώσεων έχει κόστος € 110.000. Συνεπώς για την ολική απομάκρυνση των μπαζών η δαπάνη θα είναι πολύ μεγαλύτερη.

Η περιοχή Αμφιθέας αποτελεί δείκτη για το πώς ήταν η Παμβώτιδα πριν την κατασκευή των αναχωμάτων, διότι λόγω της ύπαρξης των πηγών διαθέτει καθαρό νερό. Η διατήρησή της έχει βαρύνουσα σημασία, καθώς αποτελεί βιότοπο του ενδημικού ορθόπτερου Chorthippus lacustris το οποίο έχει χάσει το 85-99% των ενδιαιτημάτων του και θεωρείται κρίσιμα απειλούμενο με εξαφάνιση, φιλοξενεί ενδεχομένως το υπό εξαφάνιση ενδημικό είδος ψαριού Τσίμα (Phoxinellus epiroticus) το οποίο συναντάται μόνο στη λίμνη Παμβώτιδα και πουθενά αλλού στον κόσμο, ενώ ο καλαμώνας της Αμφιθέας λόγω ύπαρξης πυκνού, ήσυχου και αδιάβατου καλαμώνα αποτελούσε σημαντικό βιότοπο για πολλά προστατευόμενα είδη της ορνιθοπανίδας και ιδιαίτερα κρίσιμο ενδιαίτημα αναπαραγωγής και τροφοληψίας της παγκοσμίως απειλούμενης Βαλτόπαπιας (Aythya nyroca). Η περιοχή υποβαθμίσθηκε με μόνιμο τρόπο από την ακατάλληλη τροποποίηση της μορφής, της υδρολογίας και της ποιότητας του συγκεκριμένου βιοτόπου.

Η μεγαλύτερη όμως αρνητική συνέπεια που προκαλεί ο στίβος θαλάσσιου σκι είναι η διατήρηση και παγίωση του αναχώματος Αμφιθέας, για το οποίο έχουν επισημανθεί οι καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον[2] και από τον Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας[3].

Μέχρι σήμερα η παράνομη κατάσταση παραμένει. Εντός του υγροτόπου παραμένουν δεκάδες χιλιάδες κυβικά μέτρα επιχωματώσεων, προκαλώντας τη διαρκή υποβάθμιση του περιβάλλοντος και αλλοιώνοντας το τοπίο. Οι χωματουργικές εργασίες στο Μιτσικέλι είναι ορατές ακόμη και από την πόλη των Ιωαννίνων, υποβαθμίζοντας συνολικά το τοπίο της ευρύτερης περιοχής.

Ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία καλούν τις αρμόδιες υπηρεσίες να προβούν σε καταλογισμό ευθυνών και επιβολή κυρώσεων σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Ο δε Δήμος Ιωαννιτών και η Περιφέρεια Ηπείρου θα πρέπει να αναλάβουν δράσεις αποκατάστασης της ζημιάς στο φυσικό περιβάλλον. Στην δύσκολη οικονομική συγκυρία που βιώνει η Ελλάδα δε θα πρέπει να υποτιμάται και να υποβαθμίζεται το φυσικό περιβάλλον, το μοναδικό πραγματικό κεφάλαιο που έχει απομείνει για το μέλλον των τοπικών κοινωνιών.

Περισσότερες πληροφορίες:
Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων, Κων/νος Σακκάς, τηλ 6972 20 80 32
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Κωνσταντίνα Ντεμίρη, τηλ 210 8228704

Σημειώσεις
[1] Αρ. πρ. 305 και 306 /26.03.2014, Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης, Επιθεωρητές Περιβάλλοντος
https://docs.google.com/file/d/0B0LcyCdiSTqBaXRwNlI4aUQyeEE/edit
[2] Αρ. πρ. 946/07.06.2012/ΤΕΕ-ΤΗ “Οριοθέτηση λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων”
https://docs.google.com/file/d/0B0LcyCdiSTqBcmd5U2Z1Qm0ybnM/edit
[3] Αρ. πρ. 305/01.11.2013/ Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας “Γνωμοδότηση επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου «Πεζόδρομος-ποδηλατόδρομος περιμετρικά της λίμνης Παμβώτιδας”
https://drive.google.com/file/d/0B0LcyCdiSTqBNGs2bFVZU1EzZGM/view?usp=sharing

Φωτογραφική Τεκμηρίωση – 20 Φωτογραφίες
https://drive.google.com/file/d/0B0LcyCdiSTqBbDNiazJSMmw0Rm8/view?usp=sharing