Γιατί είναι τόσο σημαντικές οι μικρές νησίδες;

Πως επηρεάζονται τα πουλιά από την επίσκεψή μας;

Τι πρέπει να προσέξουμε για να μην ενοχλήσουμε τα πουλιά;

Οι μικρές ακατοίκητες νησίδες είναι ευαίσθητα οικοσυστήματα με ανεκτίμητη αξία για την άγρια ζωή. Παρόλο που είναι απομονωμένες, είναι πλέον προσιτές σε όσους επιβαίνουν σε σκάφη.

Κατά την επίσκεψη σε μία νησίδα, μπορεί άθελά μας να ενοχλήσουμε τα είδη που ζουν εκεί.

Εάν λοιπόν είστε κυβερνήτης ή επιβάτης σκάφους, παρακαλούμε δώστε προσοχή στις παρακάτω σημαντικές συμβουλές.

Τα κατοικημένα μικρονήσια του Αιγαίου αποτελούν σημαντικό κομμάτι της νησιώτικης ιστορίας και του πολιτισμού μας. Στο Αιγαίο όμως υπάρχουν και πολλές μικρές ακατοίκητες νησίδες, που εσφαλμένα σήμερα θεωρούνται μέρη έρημα και ξερά, χωρίς ζωή. Αντίθετα, οι νησίδες αυτές είναι από τα πολυτιμότερα και λιγότερο γνωστά κομμάτια της ελληνικής φύσης.

Οι βασικοί λόγοι που καθιστούν τις μικρές ακατοίκητες νησίδες τόσο σημαντικές είναι:

1. η μακρόχρονη απομόνωσή τους και η μικρή τους έκταση, που έχουν οδηγήσει στην δημιουργία ενδημικών ειδών και μοναδικών οικοσυστημάτων. Έτσι, οι νησίδες λειτουργούν σαν καταφύγια σπάνιων ειδών στην Ελλάδα και την Ευρώπη, ενώ ορισμένα εμφανίζονται αποκλειστικά σε αυτές. Η καταστροφή τους σημαίνει αναντικατάστατες απώλειες για τη βιοποικιλότητα, την επιστημονική γνώση και την ανθρώπινη κοινωνία.
2. η απουσία του ανθρώπου αλλά και χερσαίων σαρκοφάγων ζώων, που προσφέρουν την απαραίτητη ασφάλεια και ηρεμία σε ορισμένα σπάνια είδη πουλιών τα οποία φωλιάζουν στο έδαφος, όπως τα θαλασσοπούλια και ο Μαυροπετρίτης (ένα είδος γερακιού).

Για τους παραπάνω λόγους πολλές νησίδες έχουν αναγνωρισθεί ως περιοχές προστασίας της φύσης και περιλαμβάνονται στο 'Δίκτυο Φύση-2000' - ένα ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών που φιλοξενούν σημαντικούς οικοτόπους και είδη πανίδας και χλωρίδας (Οδηγίες 92/43/ΕΟΚ και 79/409/ΕΟΚ). Επιπλέον, ορισμένες τελούν υπό ειδικό καθεστώς προστασίας και διαχείρισης, βάση Προεδρικών Διαταγμάτων του Νόμου 1650/1986. Έτσι, η διατήρησή τους αποτελεί όχι απλά ανάγκη, αλλά και διεθνή υποχρέωση της χώρας μας.

Επομένως, η παρουσία μας στις νησίδες μπορεί να προκαλέσει ενόχληση, που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τα πουλιά που φωλιάζουν σε αυτές διότι:

• μπορεί να αποτρέψει τα πουλιά από το να φωλιάσουν, να οδηγήσει στην εγκατάλειψη των φωλιών ή ακόμη στην καταστροφή ολόκληρης της αποικίας τους

• αναγκάζει τα ενήλικα πουλιά να σηκωθούν από τις φωλιές τους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν τα αυγά και οι νεοσσοί από τον δυνατό ήλιο, το κρύο και τη βροχή

• μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αναπαραγωγική επιτυχία, αφού τα μικρά δεν ταΐζονται κανονικά

• μπορεί να αυξήσει τη θήρευση αυγών και νεοσσών.

Για αυτό, οι νησίδες πρέπει να προσεγγίζονται με ιδιαίτερη προσοχή.

Αλλά και η παρουσία κατοικίδιων ζώων πάνω στις νησίδες είναι επικίνδυνη, καθώς οι φωλιές των πουλιών βρίσκονται ακάλυπτες στο έδαφος. Η θέα και μόνο ενός σκύλου ή μιας γάτας τρομοκρατεί τα πουλιά και μπορεί να αποτελέσει αιτία για την αυτόματη εγκατάλειψη της αποικίας.

Ποντίκια και αρουραίοι, που αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για τα αυγά και τους νεοσσούς, δυστυχώς έχουν ήδη μεταφερθεί ακούσια από τον άνθρωπο στις περισσότερες νησίδες. Οι λίγες που δεν έχουν τρωκτικά, είναι ιδιαίτερα πολύτιμες διότι βρίσκουν σε αυτές μοναδικό καταφύγιο σπάνια πουλιά.

Η πρόσβαση με σκάφη αναψυχής ή τουριστικά σκάφη στις θαλάσσιες αυτές περιοχές, δεν ελέγχεται απόλυτα και η πληροφόρηση που υπάρχει είναι ελλιπής.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να απολαμβάνουμε τις νησίδες χωρίς να βλάπτεται η άγρια ζωή. Η αποφυγή της ενόχλησης και η συμβολή στη διατήρηση αυτών των νησίδων είναι ευθύνη όλων μας!

Έτσι, καλό είναι πάντα να θυμόμαστε:

• Τα πουλιά φωλιάζουν στις ακατοίκητες νησίδες από τον Απρίλιο ως τον Οκτώβριο. Εάν λοιπόν προσεγγίζοντας μία νησίδα αυτή την περίοδο, δείτε πουλιά να σηκώνονται στον αέρα, δεν πρέπει να αποβιβαστείτε. Εάν αφού αποβιβαστείτε, διαπιστώσετε ότι φωλιάζουν πουλιά, θα πρέπει να απομακρυνθείτε το συντομότερο.

• Μην ανάβετε φωτιές και μην διατηρείτε δυνατό φωτισμό κοντά σε νησίδες τη νύχτα, καθώς υπάρχει περίπτωση να αποπροσανατολιστούν θαλασσοπούλια που φωλιάζουν σε στοές τις οποίες επισκέπτονται μόνο τη νύχτα. Η φωτιά επίσης μπορεί να καταστρέψει σημαντικούς τύπους βλάστησης και είδη φυτών.

• Ποτέ σκύλοι και γάτες πάνω σε ακατοίκητες νησίδες ακόμη και εάν τα ελέγχετε.

• Τα ποντίκια είναι συχνοί λαθρεπιβάτες σε πολλά σκάφη, από τα οποία αποβιβάζονται τη νύχτα. Για αυτό καλό είναι να μην διανυκτερεύετε στις νησίδες.

• Μην απομακρύνετε και μην εισάγετε κανένα ζωικό ή φυτικό οργανισμό στις νησίδες.

Ακολουθήστε αυτές τις συμβουλές και συμβάλετε και εσείς στην προστασία αυτών των μοναδικών περιοχών του Αιγαίου!