Οκτώβριος: Σουσουράδα

Προτού ακόμα φύγουν τα τελευταία χελιδόνια και πριν έρθουν τα μεγάλα κρύα, οι σουσουράδες εμφανίζονται μέσα στις πόλεις και δίνουν νέα ζωή στις πλατείες και τους δρόμους. Οι σουσουράδες φωλιάζουν και περνούν το καλοκαίρι στις όχθες των ποταμών και των λιμνών. Το χειμώνα αλλάζουν συνήθειες και τις βρίσκουμε και μακριά από το νερό.

Οι σουσουράδες είναι εντομοφάγα πουλιά. Κυρίως ξεχωρίζουν για δύο πράγματα:

Από την εμφάνιση: είναι λεπτεπίλεπτες, με μακριά ουρά και με κίτρινο, σταχτί ή ασπρόμαυρο πτέρωμα
Από τη συμπεριφορά: είναι αεικίνητες και περπατούν συνέχεια στο έδαφος κινώντας νευρικά πάνω-κάτω την ουρά τους

Η κομψή εμφάνισή τους και η συμπεριφορά τους τις έχει κάνει συνώνυμο της ζωντάνιας και της τσαχπινιάς. «Σουσουράδα», λέει ο λαός μια ζωηρή κοπέλα.

Οι σουσουράδες είναι, μαζί με τους κορυδαλλούς, τα πιο χαρακτηριστικά εδαφόβια πουλιά. Στα δέντρα καταφεύγουν μόνο για να κουρνιάσουν το βράδυ. Πολλές φορές, όταν πλησιάζουν άνθρωποι, προτιμούν να τρέχουν μακριά παρά να πετούν. Αν ωστόσο χρειαστεί, πετούν εύκολα με ένα χαρακτηριστικό, κυματιστό πέταγμα.

Οι τυπικές σουσουράδες στο Πάρκο, αλλά και σε όλη την περιοχή της πρωτεύουσας, είναι η Σταχτοσουσουράδα και η Λευκοσουσουράδα που εμφανίζονται κυρίως από Οκτώβριο μέχρι Μάρτιο. Συχνά κυκλοφορούν και στο κέντρο της Αθήνας. Προτιμούν τους μεγάλους δρόμους με τα φαρδιά πεζοδρόμια και τα παρτέρια με γρασίδι. Εκεί φαίνεται ότι πάντα βρίσκουν λίγα έντομα. Ίσως να αισθάνονται άνετα επειδή το περιβάλλον τούς θυμίζει την περιοχή που γεννήθηκαν: μια πολυσύχναστη κεντρική λεωφόρος μοιάζει πράγματι με ένα ορμητικό ποτάμι.

Οι σουσουράδες επίσης συχνάζουν στις πλατείες και στο χλοοτάπητα των πάρκων και των γηπέδων. Δεν διστάζουν να τρέφονται ακόμη και την ώρα ενός ποδοσφαιρικού αγώνα όταν το παιχνίδι παίζεται σε κάποιο άλλο σημείο του γηπέδου.

Οι σουσουράδες είναι συνηθισμένα πουλιά το χειμώνα. Παρόλα αυτά, ιδιαίτερα οι Σταχτοσουσουράδες, προτιμούν να μην «κοπαδιάζουν», αλλά να κρατά η κάθε μία την δική της επικράτεια. Πολύ συχνά τις βλέπουμε να κυνηγά η μία την άλλη όταν παραβιάζονται τα όρια των περιοχών τους. Οι Λευκοσουσουράδες, ωστόσο, είναι πιο ανεκτικές όταν υπάρχει πολύ φαγητό και τότε μαζεύονται σε μεγάλους αριθμούς. Τη νύχτα και τα δύο είδη συγκεντρώνονται μαζί σε μεγάλους αριθμούς και κουρνιάζουν μαζί σε δέντρα. Εκατοντάδες σουσουράδες μπορεί να κοιμούνται μαζί σε συστοιχίες δέντρων στο κέντρο της Αθήνας.

Κείμενο: Κ. Παπακωνσταντίνου
Φωτογραφία: Κ. Μετζελόπουλος

Δείτε επίσης:

Σουσουράδες (Κάντε κλικ για μεγαλύτερη εικόνα)

Στην Ελλάδα ζουν τρία είδη Σουσουράδας που όλες ανήκουν στο γένος Motacilla.

Σταχτοσουσουράδα Motacilla cinerea

Γκρι ράχη-κίτρινη κοιλιά
Είναι η πιο κομψή σουσουράδα, με την πιο μακριά ουρά. Φωλιάζει κοντά σε τρεχούμενα νερά. Της αρέσουν ιδιαίτερα τα ορεινά ποτάμια με τις άφθονες πέτρες και τα πλατάνια. Το χειμώνα εμφανίζεται στις ακτές της θάλασσας και μέσα στις πόλεις. Λίγα άτομα ξεχειμωνιάζουν στο Πάρκο, όπου προτιμούν να ψάχνουν τροφή κοντά στο νερό.

Λευκοσουσουράδα Motacilla alba

Γκρι ράχη-άσπρη κοιλιά, Μαύρο στο λαιμό (έντονο το καλοκαίρι κυρίως)
Η μόνη Σουσουράδα χωρίς κίτρινα χρώματα. Είναι επίσης η πιο προσαρμοστική αφού φωλιάζει σε μια ποικιλία βιότοπων. Έτσι βρίσκεται κοντά σε ρέματα αλλά και σε ακτές, ακόμη και σε απομακρυσμένες νησίδες στη μέση του Αιγαίου. Το χειμώνα συγκεντρώνεται σε μεγάλους αριθμούς στις πόλεις και στα χωράφια. Στο Πάρκο εμφανίζεται κυρίως το χειμώνα. Μερικές φορές περισσότερες από 300 Λευκοσουσουράδες αναζητούν τροφή στον χλοοτάπητα και άλλα ανοιχτά μέρη.

Κιτρινοσουσουράδα Motacilla flava

Πράσινη ράχη-κίτρινη κοιλιά
Είναι η πιο «κίτρινη» σουσουράδα και φωλιάζει σε λίμνες και άλλους υγρότοπους. Είναι η μόνη από τα τρία είδη που το χειμώνα εγκαταλείπει εντελώς την Ευρώπη και ξεχειμωνιάζει στην Αφρική. Στο Πάρκο εμφανίζεται κατά την μετανάστευση (από τέλη Μαρτίου έως το Μάιο και από τον Αύγουστο έως το Σεπτέμβριο). Προτιμά να τρέφεται σε λιβάδια. Συχνά αναζητά στο γρασίδι έντομα που ξεπετάγονται από τα διάφορα μεγάλα ζώα. Έτσι τη βλέπουμε να γυρίζει με τόλμη ανάμεσα στα πόδια προβάτων και αγελάδων που βόσκουν.

Ένα τέταρτο είδος η

Κιτροσουσουράδα Motacilla citreola

(Μαύρη ράχη - κίτρινη κοιλιά) εμφανίζεται κάπως σπάνια στην Ελλάδα κατά τη μετανάστευση.