Τα πουλιά του Πάρκου

Τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί στο Πάρκο 198 διαφορετικά είδη πουλιών (κάντε κλικ για τον πλήρη κατάλογο των ειδών πουλιών στο Πάρκο).

Κορμοράνοι και ερωδιοί σε λίμνη του πάρκου (Κάντε κλικ για μεγαλύτερη εικόνα)

έχουν ξεχειμωνιάσει ή σταθμεύσει κατά τη μετανάστευση σπάνια είδη πουλιών (όπως η Χαλκόκοτα, ο Ήταυρος και ο Πορφυροτσικνιάς).
ο αριθμός των υδροβίων που αναπαράγεται αυξάνεται από χρόνο σε χρόνο (ένα είδος το 2002, δύο είδη το 2003, τρία είδη το 2004).
εύκολα καθένας μπορεί να παρατηρήσει ιδιαίτερα ασυνήθιστα για τον αστικό ιστό είδη (όπως ο Σταχτοτσικνιάς, η Αλκυόνη κ.ά.)

Σημαντικά είδη πουλιών που παρατηρούνται στο Πάρκο είναι:

ΣΤΑΧΤΟΤΣΙΚΝΙΑΣ Ardea cinerea

Είναι ένα από τα πιο κοινά είδη ερωδιού. Έχει μακριά πόδια, λαιμό και ράμφος, σταχτί φτέρωμα με λευκά και μαύρα σημάδια. Όλη του η κατασκευή θυμίζει καμάκι. Αλλωστε είναι κυρίως ψαροφάγος.

Διακρίνεται εύκολα από τους Πελαργούς όταν πετά αφού κρατά το λαιμό μαζεμένο ενώ εκείνοι πετούν με τεντωμένο το λαιμό μπροστά. Την άνοιξη τα ενήλικα αποκτούν διπλό μαύρο λοφίο στο κεφάλι που πέφτει προς τα πίσω.

Εμφανίζεται σε όλη σχεδόν την Ευρασία μέχρι την Ιαπωνία και σε μεγάλο μέρος της Αφρικής. Αρκετοί ξεχειμωνιάζουν στην Ευρώπη. Αλλοι όμως ταξιδεύουν μέχρι και τη νότιο Αφρική.

Στο Πάρκο έχουν παρατηρηθεί κατά καιρούς σχεδόν όλα τα είδη των ερωδιών της Ελλάδας, ακόμη και τα πιο σπάνια (Ήταυρος, Πορφυροτσικνιάς).

ΝΕΡΟΚΟΤΑ Gallinula chloropus

Έχει καφετί σώμα με λευκή γραμμή στο πλάι του σώματος και λευκά σημάδια κάτω από την ουρά με κόκκινο-κίτρινο ράμφος που προεκτείνεται στο μέτωπο.

Είναι το πρώτο υδρόβιο πουλί που τόλμησε να γεννήσει στο Πάρκο. Έχει πολύ μακριά δάχτυλα που τη βοηθούν να στέκεται στην επιπλέουσα βλάστηση. Γεννά δύο ακόμη και τρεις φορές το χρόνο και τρέφεται με υδρόβια φυτά και ασπόνδυλα.

Μοιάζουν παχουλά και δυσκίνητα είναι όμως από τα πιο περιπετειώδη πουλιά. Νερόκοτες έχουν φτάσει σε μερικά από τα πιο απομονωμένα ωκεάνια νησιά.

Στο Πάρκο εμφανίζεται όλο το χρόνο. Βορειότερα, και ιδιαίτερα στο μεγαλύτερο μέρος της ανατολικής Ευρώπης, οι Νερόκοτες εγκαταλείπουν το χειμώνα τα λημέρια τους για να επιστρέψουν ξανά τον Μάρτιο.

ΦΑΛΑΡΙΔΑ Fulica atra

Έχει σχεδόν κατάμαυρο σώμα με λευκό ράμφος που προεκτείνεται στο μέτωπο για αυτό την ονομάζουν και "Μαυρόκοτα". Είναι το πιο άφθονο υδρόβιο πουλί του ελληνικού χειμώνα και τρέφεται κυρίως με υδρόβια φυτά.

Είναι το δεύτερο υδρόβιο πουλί (μετά την Νερόκοτα) που άρχισε να γεννά στο πάρκο (πρώτη φορά το 2003).

Ένα ζευγάρι μπορεί να γεννήσει και δεύτερη φορά σε μια χρονιά. Έχει παρατηρηθεί δε, το θηλυκό να κλωσά τα αβγά της δεύτερης γέννας όταν το αρσενικό περιποιείται τους νεοσσούς της πρώτης γέννας κρατώντας τους ζεστούς σε επιπλέουσες σχεδίες από φυτά!

ΝΑΝΟΒΟΥΤΗΧΤΑΡΙ Tachybaptus (Podiceps) ruficollis

Έχει περίπου το μέγεθος του περιστεριού, με "στρουμπουλό" σώμα και αφανή ουρά. Το καλοκαίρι εμφανίζει κόκκινο σημάδι στα μάγουλα και το λαιμό. Είναι υδρόβιο πουλί που εντυπωσιάζει με τα εκπληκτικά μακροβούτια του. Κρύβεται συχνά στους καλαμιώνες. Φώλιασε για πρώτη φορά στο πάρκο το 2004.

Τρέφεται κυρίως με υδρόβια έντομα και οι γονείς συχνά κολυμπούν μεταφέροντας τα μικρά στην πλάτη τους!

ΑΛΚΥΟΝΗ Alcedo atthis

Έχει θεαματικά λαμπερό φτέρωμα και θυμίζει γαλάζιο βέλος όταν πετά. Το πάνω μέρος του κεφαλιού, η ράχη και η ουρά είναι έντονα γαλάζια. Το στήθος κοκκινοκαφετί. Τρέφεται με ψάρια και επισκέπτεται τις λίμνες του Πάρκου το χειμώνα. Συνδέεται με το μύθο των Αλκυονίδων ημερών.

Φωλιάζουν (όχι στο Πάρκο προς το παρόν) σε στοές που ανοίγουν μόνες τους σε κάθετα χωμάτινα πρανή.

ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ Psittacula krameri

Είναι σχεδόν καταπράσινος με κόκκινο ράμφος. Έχει μακριά ουρά και το αρσενικό μαύρο κολάρο στο λαιμό.

Κατά καιρούς θα δούμε κοντά στις πόλεις διάφορα είδη παπαγάλων που έχουν ξεφύγει από κλουβιά. Λίγα καταφέρνουν να επιβιώσουν. Οι Δαχτυλιδολαίμηδες Ψιττακίσκοι έχουν σχηματίσει αποικίες σε διάφορα σημεία της Ελλάδας αλλά και της Ευρωπης (Αγγλία, Βέλγιο). Στην Ελλάδα οι πιο εντυπωσιακές είναι μάλλον του λεκανοπεδίου Αττικής (ιδιαίτερα αυτές στη Φιλοθέη, στη Γλυφάδας και στο Πάρκο).

ΣΟΥΣΟΥΡΑΔΕΣ Motacilla spp.

ΣΟΥΣΟΥΡΑΔΑ Στο Πάρκο έχουν παρατηρηθεί τρία είδη σουσουράδας. Είναι λεπτεπίλεπτα πουλιά με αρκετά μακριά ουρά που κινούν νευρικά πάνω-κάτω. Ζουν κυρίως στο έδαφος και σηματοδοτούν τον ερχομό του φθινοπώρου.

ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ-ΣΤΑΧΤΑΡΕΣ

Είναι πουλιά που τρέφονται αποκλειστικά στον αέρα. Παρόλο που δεν συγγενεύουν, μοιάζουν (τόσο ώστε κάποιοι ονομάζουν τις σταχτάρες "πετροχελίδονα").

ΚΑΡΑΚΑΞΑ Pica pica

Κορακοειδές που ξεχωρίζει εύκολα από το ασπρόμαυρο φτέρωμα και την πολύ μακριά ουρά. Ακόμη και η φωλιά είναι χαρακτηριστική αφού μοιάζει με μπάλα από κλαδιά (καθώς έχει θολωτή οροφή!). Στο έδαφος βαδίζει όταν κινείται ήρεμη και χοροπηδά όταν βιάζεται.

ΣΠΟΥΡΓΙΤΙΑ Passer spp.

Δύο είδη σπουργιτιών φωλιάζουν στο Πάρκο:

Σπιτοσπούργιτης Passer domesticus
Είναι ο κοινός σπουργίτης των πόλεών μας. Ο αρσενικός έχει γκρι στέμμα στο κεφάλι και ο θηλυκός είναι καφετής. Για ανεξήγητους προς το παρόν λόγους μειώνεται σε κάποιες περιοχές (όπως η Βρετανία, όπου σήμερα θεωρείται ότι κινδυνεύει με εξαφάνιση!).
Χωραφοσπούργιτης Passer montanus
Αρσενικός και θηλυκός παρόμοιοι. Κανένα δεν έχει γκρίζο χρώμα στο κεφάλι. Έχει χαρακτηριστικό μαύρο σημάδι στο μάγουλο. Το Πάρκο είναι το μοναδικό γνωστό σημείο του λεκανοπεδίου Αττικής που φωλιάζει το είδος αυτό.

ΣΠΙΖΕΣ

Στο Πάρκο εμφανίζονται αρκετά είδη από τα πουλιά με το κωνικό ράμφος που τους δίνει τη δυνατότητα να τρώνε σπόρους.

Σπίνος Fringilla coelebs
Ο "σπουργίτης του δάσους" διακρίνεται από τη διπλή σειρά λευκών γαλονιών στις φτερούγες. Ο αρσενικός έχει γκρι κεφάλι και καφετιά ράχη. Ο θηλυκός είναι πιο ομοιόχρωμος, λαδοπράσινος. Είναι πολύ κοινός το χειμώνα στο Πάρκο.
Σκαρθάκι Serinus serinus
Στενός συγγενής του Καναρινιού. Με γενναίες ποσότητες κίτρινου χρώματος στο φτέρωμά του (ειδικά στο αρσενικό). Είναι κοινό στο Πάρκο όπου εμφανίζεται όλο το χρόνο.
Καρδερίνα Carduelis carduelis
Πανέμορφος συνδυασμός απαλών και έντονων χρωμάτων. Κόκκινο στο πρόσωπο και κίτρινο χρώμα στις φτερούγες. Συχνά τη συναντούμε σε αγκάθια των οποίων τρώει τους σπόρους.
Φλώρος Carduelis chloris
Λαδοπράσινος με έντονα κίτρινα σημάδια στις φτερούγες και την ουρά. Βρίσκεται όλο το χρόνο στο Πάρκο.

ΚΟΚΚΙΝΟΛΑΙΜΗΣ Erithacus rubecula

Στο μέγεθος σπουργιτιού με κόκκινο της σκουριάς χρώμα στο πρόσωπο και το στήθος. Είναι τυπικός χειμωνιάτικος επισκέπτης. Κατεβαίνει από τα βουνά ή βορειότερες περιοχές για να αναζητήσει καταφύγιο και στην παραμικρή συστάδα βλάστησης.

ΔΕΚΑΟΧΤΟΥΡΑ Streptopelia decaocto

Ανήκει στην ίδια οικογένεια με τα περιστέρια. Έχει πάντα το ίδιο μπεζ-γκρι χρωματισμό με άσπρα σημάδια στην ουρά (και μαύρα στο κάτω μέρος της). Ξεκίνησε μέσα στον 20ο αιώνα από τα Βαλκάνια για να αποικίσει χιλιάδες πόλεις και χωριά στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Ακόμη και σήμερα επεκτείνεται σε νέα μέρη (στην Ελλάδα εμφανίζεται σε πιο ορεινά χωριά και πιο απομονωμένα νησιά).

ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ Columba livia

Πρόκειται για οικοδίαιτες μορφές του Αγριοπερίστερου (που βρίσκουμε σε απομονωμένες βραχώδεις τοποθεσίες της Ελλάδας). Έχει εξημερωθεί εδώ και χιλιάδες χρόνια από τον άνθρωπο.