Λίγο μετά την πολύ άσχημη εμπειρία του στα νησιά του Αιγαίου και αφού απελευθερώθηκε στον Αμβρακικό, ο Ψαροχαφτούλης είχε αρχίσει πλέον να συνέρχεται και να αναθεωρηθεί τις απόψεις του, αν και οι εμπειρίες του τον είχαν μπερδέψει τώρα περισσότερο από πριν.

Το ζήτημα "άνθρωποι" παρέμενε ένα ανεξήγητο μυστήριο. Ήταν Γενάρης όταν ο Ψαροχαφτούλης αποφάσισε να επισκεφθεί το γηραιότερο συγγενή του, τον παππού του, γνωστό σ'ολόκληρη την αποικία με το όνομα Σοφοπελεκάνος. Αυτός θα ‘χε σίγουρα μια απάντηση να του δώσει.

Ο Σοφοπελεκάνος ζούσε στο πιο απομακρυσμένο μέρος της αποικίας γιατί του άρεσε η ησυχία. Ήταν πάνω από τριάντα χρόνων και τα μάτια του είχαν δει τόσα όσα ο Ψαροχαφτούλης ούτε καν μπορούσε να φανταστεί. Όμως υπήρχε κι άλλος ένας λόγος για τον οποίο ο γέροντας είχε διαλέξει αυτό το σημείο της λιμνοθάλασσας, κι ο Ψαροχαφτούλης σύντομα θα το μάθαινε.

Το νεαρό πελεκανάκι ξεκίνησε πρωί-πρωί όταν κανείς στη λιμνοθάλασσα δεν είχε ακόμα ξυπνήσει κι ο ήλιος ίσα-ίσα που ξεμυτούσε. Ο γέροντας τον δέχτηκε με χαρά καθώς ήταν ίσως το πιο αγαπημένο του εγγόνι γιατί του θύμιζε κάτι από τα νιάτα του, όταν νεαρός τότε ο Σοφοπελεκάνος είχε κι αυτός αποφασίσει να εξερευνήσει τον κόσμο.

Ο Ψαροχαφτούλης χαιρέτησε τον γέροντα με σεβασμό και μπήκε αμέσως στο θέμα. Ήθελε να μάθει τα πάντα για τους ανθρώπους, όχι τόσο για τους βασανιστές του που γνώρισε στα νησιά, όσο για τους άλλους που τον ταΐσαν, τον φρόντισαν, τον έσωσαν από τη φυλακή και τέλος τον απελευθέρωσαν. Ο νεαρός πελεκάνος δεν μπορούσε να καταλάβει πως οι άνθρωποι μπορούσαν να διαφέρουν τόσο ο ένας απ' τον άλλο.

Ο γέροντας χαμογέλασε. Του άρεσε πολύ η επιμονή του Ψαροχαφτούλη. "Μικρέ μου" του είπε, "οι άνθρωποι είναι τα πιο παράξενα ζωντανά σ'ολόκληρο τον κόσμο. Απ' την μια υπάρχουν οι κακοί που βασανίζουν τα ζώα, τα πουλιά ακόμα και τους ίδιους του ανθρώπους, κι απ' την άλλη υπάρχουν οι άλλοι οι καλοί που βοηθάνε όποιον έχει ανάγκη, όποιον χρειάζεται προστασία".

Ο Ψαροχαφτούλης παρακολουθούσε με μεγάλη προσοχή όλα όσα του έλεγε ο γέροντας. "Κοίτα" του είπε κάποια στιγμή ο Σοφοπελεκάνος. "Τους βλέπεις αυτούς εκεί πέρα;" Ο Ψαροχαφτούλης γύρισε και είδε μακριά, πολύ μακριά, τόσο που με δυδκολία φαίνονταν κάποιους ανθρώπους που κρατούσαν κιάλια και τηλεσκόπια. Θα πρέπει να ‘ταν αρκετή ώρα εκεί αν και ο Ψαροχαφτούλης δεν τους είχε πάρει είδηση.

"Αυτοί οι άνθρωποι" είπε ο Σοφοπελεκάνος "είναι εκεί εδώ και ώρες. Περιμένουν να ξημερώσει για τα καλά και να βγουν όλα τα πουλιά απ΄τις φωλιές τους. Μετά, όταν τα πουλιά θα τσαλαβουτούν ή θα πετούν, οι άνθρωποι θα τα μετρήσουν."

"Θα τα μετρήσουν;" ρώτησε έκπληκτος ο Ψαροχαφτούλης ενώ η απορία ζωγραφίζονταν σ' ολόκληρο το πρόσωπό του.

"Ναι. Θα τα μετρήσουν. Αυτό το κάνουν κάθε τέτοια εποχή εδώ και πολλά χρόνια. Εγώ που είμαι γέροντας θυμάμαι την πρώτη φορά. Ήταν πριν από περίπου τριάντα χρόνια, ίσως και παραπάνω, δεν θυμάμαι καλά. Αλλά και τότε, που ήμουν εγώ πολύ πιο μικρός, πιο μικρός απ'ότι είσαι τώρα εσύ, είχαν έρθει και μας μέτραγαν."

"Και καλά, γιατί μας μετράνε;" ρώτησε ο πάντα περίεργος Ψαροχαφτούλης.

"Αυτό, μόνο αυτοί το ξέρουν" απάντησε ο γέροντας "αλλά νομίζω πως θέλουν να ξέρουν πόσοι είμαστε. Δεν το κάνουν μόνο εδώ, πάνε κι αλλού, στο Μεσολόγγι, στον Καλαμά, στη Λευκάδα, παντού, όπου υπάρχουν υδρόβια πουλιά, σ'όλες τις λιμνοθάλασσες και σ'όλες τις λίμνες. Και μάλιστα θα πρέπει να είναι κουραστικό, γιατί όπως ξέρεις οι άνθρωποι δεν έχουν φτερά, δεν πετάνε. Κι όμως αυτοί πάνε σ'όλους τους υγροτόπους και μάλιστα την ίδια εποχή γιατί τότε μαζευόμαστε όλα τα πουλιά και μας μετράνε. Εμείς οι πελεκάνοι, έχουμε αποφασίσει πως κάθε χρόνο τέτοια εποχή δεν θα μετακινούμαστε για λίγες μέρες για να μην τους μπερδεύουμε και να μην μας διπλομετρήσουν.

Κάποια άλλα πουλιά βέβαια κι ιδιαίτερα τα πειραχτήρια τα Κιρκίρια, το κάνουν επίτηδες και μετακινούνται για να τους μπερδεύουν. Ξέρεις τι είναι να' χεις μετρήσει 10-12.000 πουλιά την ώρα που κάθονται μέσα στην λιμνοθάλασσα κι εκεί που λές λίγο ακόμα τελειώνει το μέτρημα, αυτά λές και είναι συνεννοημένα να σηκώνονται και να φεύγουν... Οι άνθρωποι βέβαια αυτοί το 'χουν καταλάβει και απλώς γελάνε. Είναι ένα παιχνίδι που γίνεται χρόνια τώρα.

Υπήρξαν βέβαια και κάποιες χρονιές που δεν μας μέτρησαν, αλλά μετά πάλι ξανάρχισε αυτό το παιχνίδι. Οι άνθρωποι το λένε "Μεσοχειμωνιάτικες Καταμετρήσεις Υδροβίων" και έχω παρατηρήσει πως όταν βρίσκουν πως τα πουλιά έχουν λιγοστέψει, τότε για λίγο καιρό δεν έρχονται οι κυνηγοί μέχρι να αυξηθούν και πάλι οι αριθμοί των πουλιών. Κι οι αριθμοί αυξάνονται κι ύστερα αρχίζει πάλι το κυνήγι. Σου λέω οι άνθρωποι είναι πολύ παράξενοι..."

"Ναι αλλά γιατί μας μετράνε" επέμενε ο Ψαροχαφτούλης που απάντηση δεν είχε πάρει ακόμα.

"Μας μετράνε μικρέ μου" του απάντησε ο γέροντας "γιατί έτσι αντλούν στοιχεία για μας τα πουλιά. Μαθαίνουν πόσοι είμαστε κι αν έχουμε αυξηθεί ή μειωθεί. Μάλιστα το μέτρημα γίνεται σ'όλες τις χώρες σχεδόν ταυτόχρονα. Έτσι καταλαβαίνουν αν εμείς προτιμάμε τη μια χώρα ή την άλλη, τη μια περιοχή ή την άλλη και ανάλογα με τα συμπεράσματά τους, προσπαθούν να κάνουν τα μέρη απ' όπου εμείς φύγαμε πιο ασφαλή, έτσι ώστε να ξαναγυρίσουμε. Γενικά είναι μια μπερδεμένη ιστορία.

Πάντως εγώ νομίζω ότι ξέρω γιατί ασχολούνται τόσο μαζί μας κι αν κοιτάξεις τώρα την λιμνοθάλασσα θα καταλάβεις κι εσύ το γιατί" κατέληξε ο γέροντας.

Πράγματι, ο Ψαροχαφτούλης γύρισε και κοίταξε την λιμνοθάλασσα. Η εικόνα ήταν μαγευτική. Τα χρώματα των πουλιών, οι πάπιες, οι πελεκάνοι, οι φαλαρίδες, τα χρώματα της λιμνοθάλασσας, του ουρανού και των καλαμιών, μαζί με τις δεκάδες διαφορετικές φωνές, έφτιαχναν το ωραιότερο θέαμα του κόσμου. Πόσο δίκιο έχει ο γέροντας, σκέφτηκε ο Ψαροχαφτούλης, ξέροντας τώρα πια τον λόγο για τον οποίο ο Σοφοπελεκάνος είχε διαλέξει αυτό το σημείο της λιμνοθάλασσας.

Σκίτσα: Β. Χατζηρβασάνης