Ο Ψαροχαφτούλης πέρασε ολόκληρο το χειμώνα στις παγωμένες λιμνοθάλασσες του Αμβρακικού περιμένοντας με ανυπομονησία την άνοιξη. Αλλωστε, το νεαρό πελεκανάκι ανέκαθεν είχε ιδιαίτερη προτίμηση στην άνοιξη, όχι απλώς γιατί είναι η ωραιότερη εποχή του χρόνου, αλλά κι επειδή την άνοιξη γίνονται πολλά πράγματα στον Αμβρακικό.

Ο Ψαροχαφτούλης ξύπναγε νωρίς κάθε πρωί αναμένοντας με αγωνία τα ανοιξιάτικα συμβάντα. Ένα πρωί, που καλά καλά δεν είχε ακόμα ξημερώσει, το πελεκανάκι ξύπνησε ξαφνικά από κάποιο θόρυβο. Δεν ήξερε ακριβώς τι συνέβαινε κι έτσι όπως ήταν ακόμα νυσταγμένος κινήθηκε προς τα χωράφια απ’ όπου ερχόταν ο θόρυβος.

Δεν είχε πετάξει πάνω από 100 μέτρα όταν ξαφνικά μπροστά του ξεφύτρωσε από το πουθενά ένα εμπόδιο. Ο Ψαροχαφτούλης, κουτούλησε σε ένα δίχτυ, μπερδεύτηκε, στριφογύρισε κι αφού στην προσπάθειά του να ξεφύγει το έσκισε με το ράμφος και τις φτερούγες του, βρέθηκε φαρδύς-πλατύς στα χόρτα. Ο θόρυβος ήταν αρκετά μεγάλος -το ίδιο και η φωνή του Ψαροχαφτούλη-, έτσι ώστε να ξυπνήσει ολόκληρη η αποικία. Και πριν καλά καλά καταλάβει το πελεκανάκι τι είχε συμβεί, γύρω του μαζεύτηκαν οι άνθρωποι...

Αχ! αυτοί οι άνθρωποι. Η μεγαλύτερη απορία του Ψαροχαφτούλη ήταν πάλι μπροστά του. Κι απ’ την τρομάρα του δεν ήξερε πως να αντιδράσει. Άλλωστε οι εμπειρίες του από τους ανθρώπους δεν ήταν καθόλου ξεκάθαρες.

Οι άνθρωποι που μαζεύτηκαν γύρω του δεν έδειχναν καθόλου ευχαριστημένοι αλλά παρ’ όλα αυτά γελούσαν, γεγονός που έβαλε σε σκέψεις τον Ψαροχαφτούλη.

"Μα να μας χαλάσει τα δίχτυα;" ακούστηκε να λέει ο ένας από αυτούς.
"Τόσα χρόνια αυτό δε μου έχει συμβεί ποτέ" συμπλήρωσε ο άλλος.
"Αμάν! άντε να ξαναστήσουμε τα δίχτυα" είπε ο τρίτος
"Ε! αφού πιάστηκε ας τον δαχτυλιώσουμε" συμπλήρωσε ο τέταρτος

Ο Ψαροχαφτούλης δεν καταλάβαινε τι γινόταν. Οι άνθρωποι γελούσαν βέβαια αλλά αυτό δε σήμαινε και τίποτα. Το πελεκανάκι πήγε να φτερουγίσει μα δεν πρόλαβε. Ο ένας άνθρωπος τον έπιασε κι οι άλλοι δύο κρατώντας του τα πόδια, πριν καταλάβει ο Ψαροχαφτούλη τι γίνεται, του φόρεσαν από ένα κίτρινο βραχιόλι με κάτι αριθμούς χαραγμένους απάνω, στο κάθε πόδι. Ο Ψαροχαφτούλης τα είχε χαμένα. Αμέσως μετά οι άνθρωποι το μέτρησαν, το ζύγισαν και τον άφησαν. Το πελεκανάκι βιάστηκε να φτερουγίσει μακριά.

Οι άνθρωποι ξανάστησαν τα δίχτυα και κρύφτηκαν, ενώ ο Ψαροχαφτούλης ακόμα σαστισμένος παρακολουθούσε από ασφαλή απόσταση τα πάντα. Δεν πέρασε πολύ ώρα κι ένα μικροπούλι, Δενδροσπούργιτο για την ακρίβεια, έπεσε κι αυτό στα δίχτυα. Το πελεκανάκι δεν πρόλαβε να το ειδοποιήσει, και ο Καφετούλης -το Δενδροσπούργιτο- μπουρδουκλώθηκε με τη σειρά του στα καινούργια και γερά πλέον δίχτυα. Τα δίχτυα ήταν όρθια και το πουλί κύλησε ανάμεσά τους και παγιδεύτηκε ζαβλακωμένο. Οι άνθρωποι πετάχτηκαν πάλι από την κρυψώνα τους. Έπιασαν το σαστισμένο σπουργίτι, του τοποθέτησαν ένα βραχιόλι στο πόδι, το μέτρησαν και το ζύγισαν Η μόνη διαφορά ήταν πως το βραχιόλι αυτή τη φορά ήταν μονάχα ένα και μεταλλικό. Μετά οι άνθρωποι άφησαν το σπουργίτι να φύγει. Κι αυτό έντρομο πέταξε μακριά κι έκατσε δίπλα στον Ψαροχαφτούλη.

"Καλά σε πιάσαν κι εσένα;" ρώτησε ο Μαυρούλης τον Ψαροχαφτούλη, με περιέργεια μόλις είδε τα πόδια του.

"Και γιατί δηλαδή να μη με πιάσουν;" το ρώτησε το πελεκανάκι.

"Μα αυτά τα δίχτυα είναι μόνο για μικροπούλια" επέμενε το μαυροσπούργιτο. "Εσάς τα δαχτυλίδια, σας τα βάζουν όταν είσαστε μικροί".

Ο Ψαροχαφτούλης δεν καταλάβαινε τίποτα. "Αυτά είναι βραχιόλια είπε στο Μαυρούλη. Δεν είναι δαχτυλίδια. Και γιατί λες πως εμένα θα πρέπει να μου τα έχουν βάλει όταν ήμουν μικρός;"

"Αχ πελεκανάκι, φαίνεται πως έχεις πολλά ακόμα να μάθεις", είπε το σπουργίτι. "Αυτά είναι δαχτυλίδια κι όχι βραχιόλια. Αυτοί οι άνθρωποι είναι ορνιθολόγοι και μας βάζουν αυτά τα δαχτυλίδια για να μάθουν τα μυστικά μας. Τα δίχτυα δεν προορίζονταν ούτε για σένα, ούτε για κανένα πελεκάνο. Είναι για τα μικρά πουλιά. Εσύ είσαι πολύ μεγάλος και γι’ αυτό τα έσκισες. Γι’ αυτό οι ορνιθολόγοι, εσάς τους πελεκάνους σας πιάνουν όταν είσαστε μικροί (περίπου 20-30 ημερών) που τα πόδια σας έχουν ήδη αποκτήσει το κανονικό τους μέγεθος και τότε σας δαχτυλιώνουν. Κατάλαβες;

Ο Ψαροχαφτούλης είχε ελάχιστα προλάβει να συγκρατήσει απ’ αυτά που είπε ο Μαυρούλης. Είχε βέβαια συγκρατήσει τις βασικές λέξεις: δαχτυλίδι, δίχτια, δαχτυλιώνω.

"Και γιατί το κάνουν αυτό είπες" ρώτησε ο Ψαροχαφτούλης.

"Α!!! Μα σου είπα. Για να μαθαίνουν τα μυστικά μας. Πάνω στα δαχτυλίδια είναι χαραγμένοι αριθμοί. Έτσι όταν σε δουν για παράδειγμα εσένα στα νησιά, θα ξέρουν από που ήρθες, θα ξέρουν πότε ήσουν εδώ και θα ξέρουν και πολλά άλλα πράγματα. Γιατί οι ορνιθολόγοι είναι παντού. Με τα κιάλια απ’ όπου κι αν περνάς θα μπορούν να δουν τον αριθμό που είναι χαραγμένος πάνω στα δαχτυλίδια σου κι έτσι θα ξέρουν ποιον δρόμο παίρνεις, ποια μεταναστευτική οδό ακολουθείς. Επίσης αν σε ξαναπιάσουν θα σε ξαναζυγίσουν και θα δουν αν είσαι πιο χοντρός ή πιο αδύνατος. Και βέβαια αν -αλλά εσύ είσαι μικρός ακόμα-, αν όμως είχες κάποια φίλη θα μπορούσαν να δουν αν είσαι πάντα με αυτήν ή αν χώρισες. Κατάλαβες τώρα;

"Και τι τους νοιάζει τους ορνιθολόγους;" ρώτησε ξανά ο Ψαροχαφτούλης.

"Αυτό είναι άλλο θέμα", είπε ο Μαυρούλης. "Εγώ δεν ξέρω πως σκέφτονται οι άνθρωποι. Άλλωστε τα δαχτυλίδια δεν με ενοχλούν, οπότε δεν με πειράζει. Εξάλλου οι ορνιθολόγοι δεν μας κυνηγάν για να μας σκοτώσουν".

Ο Ψαροχαφτούλης πέρασε όλη τη μέρα παρακολουθώντας τους ορνιθολόγους. Μάλιστα ξεχάστηκε και ούτε καν έφαγε. Όταν αργά το βράδυ πείνασε, πέταξε προς την λιμνοθάλασσα, έφαγε μέχρι που δεν ήθελε άλλο και κούρνιασε μαζί με τους υπόλοιπους πελεκάνους. Αφού τους διηγήθηκε με κάθε λεπτομέρεια τις περιπέτειες του, αποκοιμήθηκε κι όλη την νύχτα ονειρευόταν τα κίτρινα δαχτυλίδια του.

Σκίτσα: Β. Χατζηρβασάνης