Ο υγρότοπος της Γιάλοβας σύμφωνα με την γενική οδηγία της ΕΕ 92/43, αποτελεί μέρος του δικτύου NATURA 2000 που στόχο έχει τη διαχείριση των σημαντικών οικοτόπων της Ελλάδας και την προστασία των σπάνιων και απειλούμενων ειδών και οικοσυστημάτων.

Οι παράκτιες θίνες ή αμμόλοφοι δημιουργούνται από τη δράση της θάλασσας και του ανέμου και αποτελούν το φυσικό φράγμα που προστατεύει την ενδοχώρα από το αλμυρό νερό και τον άνεμο. Ακόμα και περιορισμένη καταστροφή τους μπορεί να προκαλέσει διείσδυση αλμυρού νερού στα υπόγεια γλυκά νερά απειλώντας τις αγροτικές καλλιέργειες.

Οι θίνες είναι εξαιρετικά εύθραυστα συστήματα, προσαρμοσμένα στις μεταβολές που προκαλούν οι φυσικές δυνάμεις αλλά ανίσχυρα απέναντι στην ανθρώπινη κατάχρηση. Τρία τέταρτα των θινών της Ευρώπης ανάμεσα στο Γιβραλτάρ και τη Σικελία έχουν καταστραφεί κυρίως από την ανεξέλεγκτη τουριστική ανάπτυξη. Η αξία τους είναι πλέον αναγνωρισμένη και προστατεύονται σε όλη την Ευρώπη ενώ γίνονται εκτεταμένες προσπάθειες για την ανασύστασή τους.

Στη περιοχή της λιμνοθάλασσας Γιάλοβας συνυπάρχουν οι υποτυπώδεις κινούμενες θίνες ή "εμβρυονικές" που εμφανίζονται στη λουρονησίδα που χωρίζει την λιμνοθάλασσα από τον κόλπο της Πύλου και οι λευκές θίνες που εμφανίζονται στη Βοιδοκοιλιά στο Πετροχώρι και στο Ρωμανού ως μέτωπο ύψους 1,5 - 3 μέτρων και χαρακτηρίζονται από την παρουσία αιωνόβιων Αρκεύθων (Juniperus phoenicia)και Αμμόφιλης (Ammophila arenaria).

Η παραλία της Βοϊδοκοιλιάς με τους αμμόλοφους και την αμμοθινική βλάστηση των κέδρων που έχουν αναπτυχθεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια και που πλέον αποτελούν οικοσυστήματα προτεραιότητας για προστασία σύμφωνα με την παραπάνω ευρωπαϊκή οδηγία καθώς έχουν απομείνει πολύ λίγες περιοχές στη Ευρώπη ανέπαφες από τις επεμβάσεις του ανθρώπου.

Μέτρα προστασίας

Η αυξανόμενη τουριστική κίνηση στη παραλία και κυρίως η κίνηση τροχοφόρων εκτός των δρόμων και η στάθμευση τροχόσπιτων απειλούν τις θίνες της παραλίας του Διβαρίου και της Βοιδοκοιλιάς. Φάνηκε λοιπόν απολύτως αναγκαίο να προστατευθούν τα σπάνια αυτά συστήματα, με ταυτόχρονη διευθέτηση του χώρου για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών.

Σε συνεργασία με την Δ/νση Δασών Μεσσηνίας και το Δασαρχείο Καλαμάτας, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία εφάρμοσε εδώ μια ολοκληρωμένη μελέτη προστασίας και διαχείρισης του χώρου. Κατασκευάστηκε ξύλινη περίφραξη κατά μήκος της παραλίας του Διβαρίου και της Βοιδοκοιλιάς που αποκλείουν την είσοδο στα τροχοφόρα αλλά επιτρέπουν την ελεύθερη διάβαση των πεζών.  

Το έργο αυτό χρηματοδοτήθηκε αρχικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία μέσω του προγράμματος LIFE, έχει ως σκοπό την ενημέρωση και καθοδήγηση του επισκέπτη έτσι ώστε να μη προκαλούνται άθελα του ζημιές στο περιβάλλον καθώς και την ανάδειξη των ιδιαίτερων αξιών της περιοχής.

Πιο συγκεκριμένα, στη παραλία Διβαρίου, που αποτελεί το χώρο αναπαραγωγής του χαμαιλέοντα, οριοθετούνται συγκεκριμένοι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων με τη τοποθέτηση ξύλινων κορμών δασικού τύπου, ώστε να μη προκαλείται ζημιά στη βλάστηση και στις φωλιές από τη διέλευση τροχοφόρων πάνω στη παραλία. Η πρόσβαση στη παραλία ενθαρρύνεται να γίνεται με τα πόδια και για αυτό τοποθετούνται ενημερωτικές πινακίδες κατά μήκος των εισόδων της ακτής. Επιπλέον, δημιουργήθηκε το μονοπάτι της φύσης  ενός περίπου χλμ., με ξύλινες κατασκευές σε περιοχές που πλημμυρίζουν με νερά από την άνοδο της στάθμης της λιμνοθάλασσας και σήμανση των διαφορετικών τύπων βλάστησης και οικοτόπων που συναντάει κανείς στους υγροτόπους. Το μονοπάτι έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα για τα σχολεία που επισκέπτονται το χώρο αλλά και για κάθε ενδιαφερόμενο επισκέπτη.

Στη παραλία της Βοϊδοκοιλιάς γίνεται παρόμοια εργασία με την οριοθέτηση και προστασία των αμμόλοφων και της βλάστησης με ξύλινους κορμούς, τη δημιουργία χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων, την τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων και τον έλεγχο της πρόσβασης τροχόσπιτων και τροχοφόρων πάνω στους αμμόλοφους. Κοντά στη θέση στάθμευσης της Βοϊδοκοιλιάς βρίσκεται το ένα από τα δύο παρατηρητήρια πουλιών.

Η όλη εργασία υποστηρίζεται από την ΛΗ Εφορία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων καθώς και από το Δήμο Πύλου και Δήμο Νέστορος.

Μέσα από αυτά τα έργα επιτυγχάνεται τόσο η προστασία των ευαίσθητων οικοσυστημάτων του υγροτόπου μέσω της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης του επισκέπτη αλλά και η προβολή και η διαχείριση της φυσικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Πιστεύουμε ότι ο επισκέπτης θα σεβαστεί και θα εκτιμήσει ακόμη περισσότερο αυτό το χώρο και η τοπική κοινωνία θα αναλάβει να το διαφυλάξει.

Απειλές

Αν και τα μέτρα αυτά έχουν εφαρμοστεί πριν από 10 περίπου χρόνια, υπάρχει συνεχή φθορά και βανδαλισμός καθώς και τοπική αντίδραση στην εφαρμογή τους. Δυστυχώς ακόμα και σήμερα η νοοτροπία των Ελλήνων δεν έχει ξεπεράσει το στάδιο αλόγιστης καταστροφής της φύσης, ακόμα και στα πιο φαινομενικά απλά για τους ξένους μέτρα, όπως η μη διέλευση με το τροχοφόρο πάνω από την παραλία και τους αμμόλοφους, υπάρχει σθεναρή αντίδραση και επιμονή στη καταστροφή τους. Η ΕΟΕ με την βοήθεια εθελοντών κάθε χρόνο επιβαρύνεται με την αναξήτηση ξυλείας και επισκευή των φθαρμένων περιφράξεων. Ενώ προσπαθεί να πείσει τους Δήμους για την ανάγκη να αναλάβουν οι ίδιοι την εφαρμογή της συγκεκριμένης δράσης. Μέχρι το 2009, η δράση συνεχίζει να εφαρμόζεται από την ΕΟΕ.