en
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, φωτογραφία: Μ.Καλούλη
Θηλαστικά της Πύλου

Σαρκοφαγα

Tά δύο σαρκοφάγα με τη μικρότερη παρουσία στην περιοχή είναι κατα σειρά: Βίδρα, τσακάλι.

Η απουσία κατάλληλου βιότοπου για τη βίδρα Lutra lutra στη περιοχή σε έκταση τουλάχιστον 100 τετρ.χλμ είναι εμφανής. Στήν περιοχή αυτή δεν υπάρχουν ποτάμια αλλά πολλοί χείμαροι. Οι δύο μεγαλύτεροι χείμαροι διατηρούν ελάχιστο νερό ενώ τούς καλοκαιρινούς μήνες δεν υπάρχει ροή. Επίσης κάτω απο τις πολλές γέφυρές τους υπάρχουν σχεδόν παντού σκουπίδια.

Το μόνο σημείο πού ήταν πιθανόν να έχει παρουσία βίδρας ήταν η περιοχή "Πηγές Τυφλομύτη" κοντά στη Γιάλοβα ένα μικρό κομμάτι πιθανόν υφάλμυρου νερού μήκους 400 μ. και πλάτους 5 μ., με συνεχή ροή πρός τη θάλασσα και συνεχή τροφοδοσία γλυκού νερού.

Στό μέρος αυτό βρέθηκε 1 παλαιό περίττωμα βίδρας καθώς και παλιά επίσης υπολείματα από φαγωμένο καβούρι. Αυτό σε συνδυασμό με την εύρεση περιττωμάτων βίδρας πρίν απο 1 χρόνο στην ίδια περιοχή πιστοποιεί την πιθανόν περιοδική παρουσία κάποιου ζώου σε διασπορά. Σύμφωνα με τον A. Bonetti περιττώματα είχαν να βρεθούν στην περιοχή από το καλοκαίρι του '97.
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός οτι υπάρχει παρουσία βίδρας σε μία τόσο οριακή απο βιότοπο περιοχή. Η περιοχή ανήκει γεωγραφικά στη Δυτική Πελοπόννησo μια απο τις καλύτερες περιοχές για πληθυσμούς βίδρας στην Ελλάδα(Macdonald & Mason 1982).

Με τη παραδοχή ότι τα ζώα καταλαμβάνουν οριακούς βιότοπους όταν διασπείρωνται από περιοχή με πληθυσμό πηγής ή όταν δεν υπάρχει πλέον καλός βιότοπος λόγω συρρίκνωσης του αρχικού, προτείνεται survey για την παρουσία βίδρας σε όλη τη Μεσσηνιακή χερσόνησο, με σκοπό να βρεθεί ο κοντινότερος πληθυσμός βίδρας στην περιοχή μελέτης και να εκτιμηθεί η δυνατότητα επικοινωνίας (λεκάνες απορροής Πάμισου και Νέδα).

Στην περιοχή γύρω απο τή λιμνοθάλασσα και σε ακτίνα τουλάχιστον 3 km στην γύρω περιοχή το τσακάλι Canis aureus δεν έχει ίχνη παρουσίας για τουλάχιστον μια δεκαετία σύμφωνα με κατοίκους των γύρω χωριών και επιστημόνων που μένουν μόνιμα εκεί (Βοnetti προσ. επικ.). Λίγα άτομα πιθανόν του ζώου ευρίσκονται σύμφωνα με μαρτυρίες των ντόπιων κατα μήκος του ρέματος Ρωμανού και κοντά στα χωριά Πλάτανος, Μυρσινοχώρι και Παπούλια.

Ένα ενήλικο αρσενικό ζώο βρέθηκε σκοτωμένο τέλη Ιουλιου του 1996 στον δρόμο Γιάλοβας - Γλυφάδας - Σουλιναρίου, λίγο πρίν το χώριο Ίκλαινα (Βοnetti προσ. επικ). Ο δρόμος αυτός διασχίζεται περισσότερο απο μία φορά το μήνα απο τον A. Bonetti και για τα 3 τελευταία χρόνια.

Η περίπτωση συρρίκνωσης του πληθυσμού του τσακαλιού στη γύρω περιοχή ακολουθεί το ίδιο pattern με τις πρόσφατες εξαφανίσεις του ζώου σε άλλες περιοχές της Ελλάδος. Πρώτα μειώνονται αισθητά και εξαφανίζονται απο την περιοχή του υγρότοπου, μετά μειώνονται στη γύρω περιοχή όπου υπάρχουν κυρίως ρέματα με μεσογειακή βλάστηση και τέλος περιορίζονται σε μια μικρή περιοχή απο όπου τελικά εξαφανίζονται (Giannatos & Ιoannidis 1991).

Για το τσακάλι που είναι το μόνο ζώο στην περιοχή όπου σύμφωνα με τους κατοίκους έχει μειωθεί δραματικά τα τελευταία 15 χρόνια και του οποίου η παρουσία έχει άμεση σχέση με την ύπαρξη υγροτόπων, ρεμάτων, μικρών ποταμών και μεσογειακής βλάστησης ( Giannatos & Ιoannidis 1991), προτείνεται λεπτομερές survey και monitoring σε όλη τη Μεσσηνία για να βρεθεί αν υπάρχει βιώσιμος πληθυσμός του είδους, οι τάσεις του και η δυναμική του.

Κατά τη διάρκεια των 3 τελευταίων χρόνων η σειρά συχνότητας παρατηρήσεων (ζωντανά ή νεκρά ζώα) των σαρκοφάγων στην διαδρομή Γιάλοβας - Γλυφάδας - Σουλιναρίου είναι: αλεπού>πετροκούναβο>ασβός>= νυφίτσα. Η συχνότητα της αλεπούς είναι τουλάχιστον ένα ζώο/διάσχιση (Βοnetti προσ. επικ). Αυτή η διαπίστωση δεν είναι ανάλογη απαραίτητα της πυκνότητας παρουσίας των ζώων στήν περιοχή αλλά εξαρτάται επίσης απο τη διαφορά κινητικότητας και μεγέθους ζωτικών περιοχών των ζώων αυτών καθώς και από την συχνότητα και την ταχύτητα των τροχοφόρων για τα νεκρά ζώα.

Σύμφωνα με τα βιοδηλωτικά στοιχεία, ίχνη παρουσίας (ίχνη, περιττώματα) βρέθηκαν σε όλους τους βιότοπους και από τα 4 είδη σαρκοφάγων με τη συχνότητα αλεπού>ασβός>= πετροκούναβο >νυφίτσα.

Στην περιοχή μελέτης σύμφωνα με τον A. Bonetti η συχνότητα παρουσίας των σαρκοφάγων ζώων είναι: αλεπού> πετροκούναβο >νυφίτσα>ασβος

 

Λαγόμορφα - Τρωκτικά

Ο λαγός σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες ενώ υπάρχει παντού έχει μειωθεί σημαντικά σε όλη την περιοχή. Ο μικρός αριθμός λαγών αντανακλάται επίσης απο τη μικρή κυνηγετική κάρπωση πχ. στο χωριό Κουκουνάρα, σύμφωνα με τους ντόπιους κυνηγούς, κατά την τελευταία κυνηγετική περίοδο '97 - '98 η κάρπωση υπολογίζεται σε 24 - 28 λαγούς / 80 κυνηγούς σε όλη τη περίοδο. Η τάση μείωσης του λαγού είναι παρόμοια με αυτήν στό μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδος και οφείλεται σε πιθανόν συνδυασμό παραγόντων όπως: καταστροφή βιοτόπων, εξαφάνιση της μικρής κλίμακας παραδοσιακής γεωργίας, λαθροθηρία, φυτοφάρμακα, αύξηση αρπακτικών κλπ.

Ενα άτομο δασομυωξού Glis glis βρέθηκε κατα τη διάρκεια της επίσκεψης στην περιοχή κάτω απο γέφυρα κοντά στό χωριό Κουκουνάρα , πρωινή ώρα σε υπολείματα φωλιάς χελιδονιού .

Χειρόπτερα

Κατα τη διάρκεια των δειγματοληψιών συνελήφθησαν τα παρακάτω άτομα χειροπτέρων:
 

Είδος Myotis blythi Myotis blythi Myotis blythi Myotis blythi Pipistrellus pipistrellus
Μήκος βραχίονος 61.2 mm 59 mm 55.7 mm 59 mm 30.6 mm
βάρος 24 gr 20 gr 16.1 gr 19.5 gr 7 gr

 

Είδος Pipistrellus pipistrellus Pipistrellus pipistrellus Eptesicus serotinus Eptesicus serotinus Myotis capaccini Plecotus austriacus
Μήκος βραχίονος 26.6 mm 30.6 55 mm 50.6 mm * 37.9 mm
βάρος 4 gr 7 gr 25 gr 25 gr * 7.2 gr

* Ξέφυγε πρίν παρθούν οι μετρήσεις

Έγινε επισης αναγνώριση με τη χρήση φακού κατά τη διάρκεια της ημέρας ενός ατόμου Rhinolophus ferrum-equinum σε σπηλιά στο 3ο χιλιόμετρο της οδού Πύλου - Καλαμάτας. Το είδος έχει επίσης παρατηρηθεί στην περιοχή και από τον A. Bonetti.

Περίπου 10 άτομα Rhinolophus hipposideros παρατηρήθηκαν σε υπόγειο αγροικίας κοντά στο χωριό Σχοινόλακας.

Ενδεικτική χαρτογραφική πληροφορία για τα παραπάνω παρουσιάζεται στους χάρτες Α7.

Kατάλογος ειδών

Το σύνολο των θηλαστικών που έχουν καταγραφεί στην περιοχή, με τη μέχρι τώρα ερευνητική εργασία περιέχεται στον παρακάτω πίνακα:

ΠΙΝΑΚΑΣ 3.2.8 Κατάλογος ειδών θηλαστικών περιοχής Λιμνοθάλασσα Γιάλοβα
 

Επιστημονικό όνομα Κοινή ονομασία
Insectivora  
Erinaceidae  
Erinaceus concolor Σκαντζόχοιρος
Soricidae  
Suncus etruscus Ετρουσκομυγαλίδα
Crocidura leucodon Χωραφομυγαλίδα
Crocidura suaveolens Κηπομυγαλίδα
Chiroptera  
Rhinolophidae  
Rhinolophus ferromequinum Tρανορινόλοφος
Rhinolophus hipposideros Μικρορινόλοφος
Vespertilionidae  
Εptesicus serotinus Τρανονυχτερίδα
Pipisrellus kuhli Λευκονυχτερίδα
Pipisrellus pipistrellus Νανονυχτερίδα
Plecotus austriacus Mεσογειακή ωτονυχτερίδα
Myotis blythi Μικρομυωτίδα
Myotis capacinii Ποδαρομυωτίδα
Lagomorpha  
Lepus capensis Λαγός
Rodentia  
Arvicolidae  
Pitymys thomasi Ρυγχοσκαπτοποντικός
Muridae  
Apodemus sylvaticus Δασοποντικός
Apodemus flavicollis Κρικοποντικός
Rattus norvegicus Δεκατιστής
Μus abboti Σταχτοποντικός του Abbott
Mus domesticus Σταχτοποντικός
Gliridae  
Glis glis Δασομυωξός
Muscardinus avellanarius Boυνομυωξός
Carnivora  
Canidae  
Canis aureus Τσακάλι
Vulpes vulpes Αλεπού
Mustelidae  
Mustela nivalis Νυφίτσα
Martes foina Κουνάβι
Meles meles Aσβός
Lutra lutra Βίδρα, Σκυλοπόταμος
Phocidae  
Monachus monachus Μεσογειακή Φώκια

Χαμαιλέων

Μονοπάτι της φύσης

Εθελοντική εργασία Περιβαλλοντική εκπαίδευση
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
Copyright © 2024 Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
Θεμιστοκλέους 80, 10681, Αθήνα,
Τηλ/Fax: 210 8228704, 210 8227937,
e-mail: info@ornithologiki.gr
Κομνηνών 23, 54624, Θεσσαλονίκη, Τηλ/Fax. 2310 244245,
e-mail: thess@ornithologiki.gr