Την Πέμπτη, 4 Φεβρουαρίου, ήταν η καταληκτική προθεσμία της δημόσιας διαβούλευσης για τον σχολιασμό των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) των δύο Αιολικών Σταθμών (ΑΣΠΗΕ) που σχεδιάζεται να εγκατασταθούν στην καρδιά των Αγράφων, στο οροπέδιο της Νιάλας, σε υψόμετρο 1.700 μ. Πρόκειται για ένα ενιαίο έργο που αποτελεί αποκορύφωμα του περιβαλλοντικού παραλογισμού που ακολουθείται στην Ελλάδα σχετικά με την εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών: αντί να εξαιρείται η εγκατάστασή τους από οικολογικά σημαντικές περιοχές, προωθούνται εκεί κατά προτεραιότητα!

Η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία κατέθεσε στη διαβούλευση –όπως έκαναν εκατοντάδες φορείς και πολίτες– τεκμηριωμένο σχολιασμό, που συνολικά καταδεικνύει πως αυτός ο σχεδιασμός πρέπει να απορριφθεί ΧΩΡΙΣ υποσημειώσεις. Πιο συγκεκριμένα:

• Τα Άγραφα, χαρακτηρισμένα ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) του Δικτύου NATURA 2000, αποτελούν τόπο εξαιρετικής σημασίας για την αναπαραγωγή αρπακτικών πουλιών όπως ο Φιδαετός και ο Πετρίτης, αλλά και βασική περιοχή θερινής τροφοληψίας για το Κρισίμως Κινδυνεύον στην ηπειρωτική Ελλάδα Όρνιο.

• Ειδικότερα, η θέση εγκατάστασης των δύο ΑΣΠΗΕ βρίσκεται εντός ή πολύ κοντά στα Κρίσιμα Ενδιαιτήματα πολύ σημαντικών ειδών της περιοχής, όπως του Όρνιου, του Πετρίτη και της Κοκκινοκαλιακούδας. Ειδικότερα για το Όρνιο, και οι δύο ΑΣΠΗΕ χωροθετούνται εντός του Κρίσιμου Ενδιαιτήματος τροφοληψίας και σε απόσταση αναπνοής (500-3.000 μ.) από το Κρίσιμο Ενδιαίτημα κουρνιάσματος.

• Οι δύο ΑΣΠΗΕ «περικυκλώνουν» τη σημαντικότερη κούρνια των Όρνιων στα Άγραφα: είναι χαρακτηριστικό ότι η ίδια η Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ) του έργου αναφέρει μέγιστη καταγραφή 50 Όρνιων στην κούρνια (15-20% του πληθυσμού της ηπειρωτικής Ελλάδας!), ενώ με βάση τις παρατηρήσεις πεδίου η ΕΟΑ υπολογίζει ότι ετησίως λαμβάνουν χώρα 1.474 και 5.845 (!) διελεύσεις Όρνιων αντίστοιχα από τον όγκο σάρωσης των ανεμογεννητριών των δύο ΑΣΠΗΕ.

• Στον υπολογισμό των αναμενόμενων προσκρούσεων, η ΕΟΑ λαμβάνει ως σταθερή τη βιβλιογραφική τιμή αποφυγής των ανεμογεννητριών για το Όρνιο (98-99 %), χωρίς να λάβει υπόψη ότι σε συνθήκες μειωμένης ορατότητας (οι οποίες μόνο σπάνιες δεν είναι στα 1.700 μ. που προορίζονται να εγκατασταθούν οι ανεμογεννήτριες!) η τιμή αυτή είναι αυτονόητα εξαιρετικά χαμηλότερη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ΕΟΑ να κάνει σημαντική υποεκτίμηση των αναμενόμενων  προσκρούσεων.

• Η «λύση» που έχει βρεθεί για να «μετριαστούν» (sic) οι επιπτώσεις στα Όρνια είναι η τοποθέτηση του συστήματος αποτροπής πρόσκρουσης (εκδίωξης, ορθότερα) DT Bird. Πέρα από το ότι η χρήση ενός μέσου που διώχνει τα πουλιά από τους ιδανικούς γι’ αυτά βιότοπούς τους, όπως είναι οι Ζώνες Ειδικής Προστασίας του δικτύου Natura 2000, είναι απαράδεκτη, το σύστημα DT Bird δεν έχει ούτε υπερφυσικές δυνατότητες να αναγνωρίζει πουλιά στην ομίχλη,  ούτε έχει αποτρέψει σημαντικές απώλειες σε άλλους ΑΣΠΗΕ όπου έχει εγκατασταθεί, ενώ φαίνεται και πως δεν έχει και τη δυνατότητα να αντέξει στις συνθήκες της πολύμηνης χιονοκάλυψης και του ολικού παγετού, όπως φάνηκε από την περίπτωση του ΑΣΠΗΕ στον Βαρνούντα: εκεί το σύστημα δούλεψε μόνο για 15 μήνες και ήταν ανενεργό για πάνω από 5 χρόνια –κάτι που ακόμη δεν θα είχε μαθευτεί αν δεν προέκυπτε το περιστατικό θανάτου από πρόσκρουση στις ανεμογεννήτριες τριών Ροδοπελεκάνων το καλοκαίρι του 2020.

• Ο παραλογισμός αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις αν αναλογιστεί κανείς ότι υπάρχει το ενδεχόμενο το Υπουργείο Περιβάλλοντος να εγκρίνει δύο έργα που θα δυναμιτίσουν τις δυνατότητες επιτυχίας ενός μεγάλου Προγράμματος το οποίο συντονίζει το ίδιο το Υπουργείο! Μιλάμε, φυσικά, για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Όρνιο, τον Μαυρόγυπα και τον Γυπαετό που υλοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE-IP 4 NATURA και στοχεύει στη βελτίωση της κατάστασης των τριών ειδών στην Ελλάδα – αρκεί, βέβαια, να μην βάζει το ΥΠΕΝ τρικλοποδιές στο ίδιο του το Πρόγραμμα!

• Εδώ, βέβαια, πρέπει να επισημανθεί πως μόλις λίγες εβδομάδες πριν, η Ελλάδα καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για μη επαρκή προστασία των περιοχών NATURA 2000, καθώς δεν έχουν θεσμοθετηθεί Στόχοι Διατήρησης για τις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ) –όπως, βέβαια, συμβαίνει και με τις ΖΕΠ. Η ΕΟΑ αξιολογεί τις επιπτώσεις του έργου στα πουλιά της περιοχής με βάση τους ανεπαρκέστατους Στόχους Διατήρησης που προτάθηκαν από το έργο τη Εποπτείας (2015), που δεν είχαν κανένα πρόβλημα να αποδέχονται μείωση πληθυσμού και εξάπλωσης ακόμα και για το Κρισίμως Κινδυνεύον Όρνιο.

Συμπερασματικά, όλα τα παραπάνω στοιχεία τονίζουν με έμφαση ότι δεν μπορεί να υπάρξει το παραμικρό ποσοστό βεβαιότητας ότι η κατασκευή των δύο ΑΣΠΗΕ δεν θα βλάψει σοβαρά το προστατευτέο αντικείμενο της περιοχής NATURA 2000 και επομένως την ακεραιότητά της. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την ξεκάθαρη πρόβλεψη του Άρθρου 6 της Οδηγίας για τους Οικοτόπους πως «...οι αρμόδιες εθνικές αρχές συμφωνούν για το οικείο σχέδιο μόνον αφού βεβαιωθούν ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου περί του οποίου πρόκειται...», δεν υπάρχει περιθώριο για καμία άλλη ερμηνεία πέραν της ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ του έργου.

Δείτε τα σχόλια που υποβλήθηκαν από την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ για:

• τον Αιολικό Σταθμό στη θέση ΓΡΑΜΜΕΝΗ-ΤΟΥΡΛΑ-ΚΑΡΝΟΠΙ, συν. ισχύος 46 MW και συνοδά υποστηρικτικά έργα ΕΔΩ
• τον Αιολικό Σταθμό Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας συνολικής ισχύος 40MW στη θέση ΜΙΧΟΣ-ΒΟΪΔΟΛΙΒΑΔΟ-ΑΠΕΛΙΝΑ και συνοδά έργα ΕΔΩ