Οι δυτικής έκθεσης γκρεμοί του Τσέρεκα (Ακαρνανικά Όρη) αποτελούν ιδανική θέση φωλιάσματος και κουρνιάσματος για τα Όρνια

Εννιά περιβαλλοντικοί φορείς και υπηρεσίες (Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, Δασαρχεία, Περιβαλλοντικές Οργανώσεις) ένωσαν τις δυνάμεις τους για την καταγραφή της πληθυσμιακής κατάστασης του απειλούμενου με εξαφάνιση Όρνιου (Gyps fulvus) στην ηπειρωτική Ελλάδα.  Η ταυτόχρονη απογραφή στις θέσεις κούρνιας της ηπειρωτικής Ελλάδας πραγματοποιήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2020 και απέδωσε ικανοποιητικά, παρά τις δυσκολίες στις μετακινήσεις για τον περιορισμό της πανδημίας COVID-19.

Η έκθεση αποτελεσμάτων της ετήσιας απογραφής Όρνιων στις θέσεις κούρνιας είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του Προγράμματος LIFE-IP 4 NATURA (LIFE16 IPE/GR/000002).

Στο φαράγγι της Κλεισούρας τα Όρνια κουρνιάζουν στα "πατάρια" που σχηματίζονται στις ορθοπλαγιές. (Φωτ. Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου - Ακαρνανικών Ορέων)

Η απογραφή πραγματοποιήθηκε σε 23 θέσεις κουρνιάσματος σε 11 περιοχές, εκ των οποίων στις 7 εντοπίζονται ενεργές αναπαραγωγικές αποικίες. Ο συνολικός αριθμός Όρνιων που καταγράφηκε ήταν 153 πουλιά, αριθμός που υποδεικνύει μία σταθερότητα του πληθυσμού της ηπειρωτικής χώρας, ωστόσο για την αναγκαία βελτίωση της Κατάστασης Διατήρησής του από το καθεστώς «Κρισίμως Κινδυνεύον», στο οποίο κατατάσσεται το είδος, απαιτείται ουσιαστική πληθυσμιακή αύξηση, τόσο σε αριθμό ατόμων όσο και σε εξάπλωση. Προς αυτή ακριβώς την κατεύθυνση στοχεύει και η δέσμη μέτρων που περιλαμβάνει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τρία είδη γυπών, τον Μαυρόγυπα, τον Γυπαετό και το Όρνιο, με ορίζοντα τα τέλη του 2025. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης υλοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE-IP 4 NATURA υπό τον συντονισμό της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας, εταίρο του Προγράμματος.

Οι περιοχές απογραφής των Όρνιων στις θέσεις κούρνιας στην ηπειρωτική Ελλάδα

Για την υλοποίηση της απογραφής του 2020, υπήρξε συνεννόηση μεταξύ των φορέων που συμμετέχουν επί σειρά ετών στην απογραφή, ώστε ο προγραμματισμός των εργασιών, η συλλογή των δεδομένων πεδίου και η παρουσίαση των αποτελεσμάτων να γίνει υπό την ομπρέλα του Προγράμματος LIFE-IP 4 NATURA. Εκτός της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας, στην απογραφή συμμετείχαν οι ακόλουθοι φορείς:

• Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δάσους Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου
• Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου
• WWF Ελλάς -στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE (LIFE14 NAT/NL/000901) «Προστασία του Μαυρόγυπα και του Όρνιου στην οροσειρά της Ροδόπης»
• Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Νέστου - Βιστωνίδας - Ισμαρίδας
• Φορέας Διαχείρισης Καλαμά - Αχέροντα - Κέρκυρας
• Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου - Ακαρνανικών Ορέων
• Δασαρχείο Σταυρούπολης
• Δασαρχείο Ιωαννίνων

Η απογραφή των Όρνιων στις θέσεις κούρνιας υλοποιείται συντονισμένα σε Βαλκανικό επίπεδο (Ελλάδα, Βουλγαρία, Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, Σερβία) εδώ και περίπου 15 χρόνια. Σκοπός της απογραφής είναι ο κατά το δυνατόν πιο ακριβής προσδιορισμός και η παρακολούθηση του Βαλκανικού πληθυσμού των Όρνιων, ο οποίος θεωρείται ενιαίος, όπως έχει φανεί από τις συνεχείς μετακινήσεις μαρκαρισμένων άτομα από την Κροατία, τη Σερβία και τη Βουλγαρία στη βόρεια και δυτική Ελλάδα. Η απογραφή διεξάγεται στην αρχή της αναπαραγωγικής περιόδου των Όρνιων, δηλαδή στις αρχές του χειμώνα, όταν τα περισσότερα άτομα έχουν αφήσει τις θερινές περιοχές τροφοληψίας και κινούνται κοντά στις αναπαραγωγικές αποικίες.

Σημειώνεται, επίσης, ότι την αμέσως επόμενη περίοδο ξεκινάει και η παρακολούθηση της φετινής αναπαραγωγικής διαδικασίας των Όρνιων στις ενεργές αποικίες, όχι μόνο της ηπειρωτικής χώρας, αλλά και σε αυτές της Νάξου - Ηρακλειάς και της Κρήτης.

Το Όρνιο είναι ένα από τα τέσσερα είδη γύπα που απαντούν στην Ελλάδα και αποτελεί είδος απειλούμενο με εξαφάνιση. Κατηγορία Κινδύνου: Τρωτό για όλη τη χώρα και Κρισίμως Κινδυνεύον για τους πληθυσμούς ηπειρωτικής χώρας & Κυκλάδων. (Φωτ.: Πάνος Περαντωνάκης) 

Το Πρόγραμμα LIFE-IP 4 NATURA (2018-2025) https://edozoume.gr/ αποτελεί το πρώτο ολοκληρωμένο έργο LIFE που εγκρίνεται για την Ελλάδα και είναι το σημαντικότερο έργο των τελευταίων δεκαετιών για την προστασία της ελληνικής φύσης. Στόχος του είναι η ουσιαστική ενίσχυση της προστασίας της φύσης στην Ελλάδα, με τρόπο που να διασφαλίζει ταυτόχρονα τη συμμόρφωση της χώρας με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Για τον λόγο αυτό, για πρώτη φορά ενσωματώνονται συνεκτικά, σε ένα ενιαίο πρόγραμμα, δράσεις οι οποίες καλύπτουν όλο το εύρος των παραμέτρων που σχετίζονται με την προστασία της φύσης: πολιτική, οικονομία, κοινωνία, επιστημονική γνώση. Στο πλαίσιο του LIFE-IP 4 NATURA δέκα εταίροι, υπό τον συντονισμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώνουν τις δυνάμεις τους δημιουργώντας μια «ασπίδα» για την ελληνική φύση, σχεδιάζοντας νέα εργαλεία προστασίας και διαχείρισης και αναδεικνύοντας τις ευκαιρίες που προσφέρει η αρμονική συνύπαρξη του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον.