Tο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) ψήφισε υπέρ της απαγόρευσης της χρήσης μολύβδινων σκαγιών στους υγροτόπους της Ε.Ε., προτάσσοντας την προστασία της ανθρώπινης υγείας και της φύσης έναντι της εξυπηρέτησης των λόμπυ των ευρωπαίων κυνηγών και της βιομηχανίας σκαγιών μολύβδου.

Παρά το γεγονός ότι η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Κοινοβουλίου έχει ψηφίσει την απαγόρευση του μολύβδου από τον περασμένο Οκτώβριο, ακριβώς λόγω της εξαιρετικά υψηλής του τοξικότητας, οι ευρωβουλευτές παρέμειναν διχασμένοι στις ενστάσεις που υπέβαλαν η συντηρητική πολιτική ομάδα «Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές» (ECR) και η ακροδεξιά «Ταυτότητα και Δημοκρατία» (ID). Οι ισχυρισμοί από μερίδα ευρωβουλευτών, που υπέκυψαν στην πίεση των λόμπυ, ότι η πρόταση για την απαγόρευση δεν είναι εφαρμόσιμη, απορρίφθηκαν ένας προς ένας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο μόλυβδος χρησιμοποιείται σε σκάγια και αλιευτικά εργαλεία εδώ και δεκαετίες, παρά τη γνωστή σοβαρή επίπτωση που έχει στην ανθρώπινη υγεία, τη φύση και την άγρια ζωή. Τα μολύβδινα σκάγια είναι ουσιαστικά μικρά σφαιρίδια που κατά την εκπυρσοκρότηση διασπείρονται. Εξαιτίας αυτού, μόνο ένας μικρός αριθμός σκαγιών εισέρχεται στο σώμα του θηράματος, με τα υπόλοιπα να καταλήγουν στο έδαφος ή τις υδάτινες επιφάνειες. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA) περίπου 21.000-27.000 τόνοι μολύβδου καταλήγουν στο περιβάλλον ετησίως από αυτή τη χρήση!

Σκάγια στο στομάχι Σφυριχταριού, είδος πάπιας (Φωτ.: Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών / ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ)

Τα σκάγια αυτά, που καταλήγουν στον πυθμένα των υγροτόπων ή στην επιφάνεια του εδάφους, καταναλώνονται στη συνέχεια από υδρόβια πουλιά, όπως οι κύκνοι, οι πάπιες, οι χήνες και τα Φοινικόπτερα. Αυτό συμβαίνει διότι τα μπερδεύουν με χαλίκια, τα οποία συνηθίζουν να καταναλώνουν για τη διευκόλυνση της πέψης, ή με σπόρους. Ο ECHA εκτιμά ότι πάνω από ένα εκατομμύρια πουλιά πεθαίνουν ετησίως από την πρόσληψη μολύβδου.

Στην Ελλάδα, η χρήση μολύβδινων σκαγιών στους υγροτόπους έχει απαγορευτεί ήδη από το 2013. Μη τοξικές επιλογές είναι ευρέως διαθέσιμες, αποτελεσματικές και σε συγκρίσιμες τιμές, όπως για παράδειγμα τα ατσάλινα σκάγια.

Με αφορμή τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών στην Ολομέλεια του ΕΚ, η Κωνσταντίνα Ντεμίρη, Υπεύθυνη Πολιτικής της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας, δήλωσε: «Η πλειοψηφία των ευρωβουλευτών έκανε το σωστό, άκουσε την επιστήμη και έκλεισε τα αυτιά της στους παραπλανητικούς ισχυρισμούς των λόμπυ των ευρωπαίων κυνηγών και της βιομηχανίας μολύβδινων σκαγιών. Πρόκειται για μια μεγάλη νίκη! Όλοι γνωρίζουν ότι ο μόλυβδος είναι δηλητήριο.
Εντούτοις, αλγεινή εντύπωση μας προκαλεί ότι στην πρώτη ψηφοφορία επί της ένστασης του ECR οι ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, με μία μόνο φωτεινή εξαίρεση, ψήφισαν είτε κατά της απαγόρευσης, είτε απείχαν. Τουλάχιστον απέρριψαν στη δεύτερη ψηφοφορία τη σχεδόν πανομοιότυπη ένσταση της ακροδεξιάς πολιτικής ομάδας ID.
Μετά την τελική έγκριση από τα Κράτη Μέλη, η ΕΕ μπορεί επιτέλους να αφαιρέσει τον μόλυβδο από τους υγροτόπους και να σώσει εκατομμύρια άγρια πουλιά από αργό και οδυνηρό θάνατο. Ελπίζουμε ότι η απαγόρευση αυτή θα θέσει τον θεμέλιο λίθο της οριζόντιας απαγόρευσης των μολύβδινων σκαγιών».

Περισσότερες πληροφορίες:

1. Στην Ελλάδα απαγορεύεται η χρήση σκαγιών μολύβδου για τη θήρα πουλιών σε πάσης φύσεως υγροτοπικά οικοσυστήματα από την 1η Σεπτεμβρίου 2013 «Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας και των οικοτόπων της, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ, “Περί διατηρήσεως των άγριων πτηνών”, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979, όπως κωδικοποιήθηκε με την οδηγία 2009/147/ΕΚ» (ΦΕΚ 1495/6-9-2010), άρθρο 8 παρ. 4].

2. Κείμενο της BirdLife Europe σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις του μολύβδου.

3. Το υπόμνημα αντίκρουσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην ένσταση του ECR είναι διαθέσιμο στα αγγλικά εδώ.

4. Τα αποτελέσματα της 1ης ψηφοφορίας είναι διαθέσιμα εδώ και της 2ης εδώ.
Υπέρ της ένστασης του ECR, και συνεπώς ΕΝΑΝΤΙΑ στην απαγόρευση των μολύβδινων σκαγιών στους υγροτόπους στην 1η ψηφοφορία, ψήφισαν οι:
ΝΔ/EPP: Βαγγέλης Μειμαράκης, Άννα- Μισέλ Ασημακοπούλου, Ελίζα Βόζεμπεργκ, Μανώλης Κεφαλογιάννης
Κατά της ένστασης του ECR και άρα ΥΠΕΡ της απαγόρευσης των μολύβδινων σκαγιών στους υγροτόπους στην ΕΕ, ψήφισαν οι:
ΝΔ: Στέλιος Κυμπουρόπουλος
ΣΥΡΙΖΑ/GUE: Δημήτρης Παπαδημούλης, Πέτρος Κόκκαλης, Στέλιος Κούλογλου, Κώστας Αρβανίτης, Έλενα Κουντουρά, Αλέξης Γεωργούλης
Ελληνική λύση/ECR: Εμμανουήλ Φράγκος
Αποχή:
ΝΔ/EPP: Γιώργος Κύρτσος
ΚΚΕ/NI: Κώστας Παπαδάκης, Λευτέρης Νικολάου-Αλαβάνος

Στη 2η ψηφοφορία, κατά της ένστασης του ID και άρα ΥΠΕΡ της απαγόρευσης χρήσης μολύβδινων σκαγιών στους υγροτόπους ψήφισαν όλοι οι ευρωβουλευτές της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΙΝΑΛ και της Ελληνικής Λύσης.

5. Εναλλακτικές λύσεις στη χρήση των μολύβδινων σκαγιών αποτελούν τα σκάγια από ατσάλι, βολφράμιο ή τουγκστένιο, βισμούθιο και τα επινικελωμένα. Επιπλέον πληροφορία (στα αγγλικά) στο: https://europeanhuntingexperts.org/.

6. Στοιχεία από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων για τα μολύβδινα σκάγια είναι διαθέσιμα στο: https://echa.europa.eu/el/hot-topics/lead-in-shot-bullets-and-fishing-weights.

Επικοινωνία:
Ρούλα Τρίγκου, Συντονίστρια Επικοινωνίας Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας |  Τηλ.: 210 8228704 | rtrigou[at]ornithologiki.gr