Σήμερα, με αφορμή τον 50ό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γης, η BirdLife International απευθύνει ανοιχτή επιστολή στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, καλώντας τα Ηνωμένα Έθνη να προχωρήσουν σε ένα τολμηρό βήμα: να κηρύξουν ως θεμελιακό ανθρώπινο δικαίωμα το υγιές φυσικό περιβάλλον.

Η επιστολή καλεί τον ΟΗΕ, στο πλαίσιο της ανταπόκρισής του στην πανδημία του κορωνοϊού, να προσθέσει ένα «Άρθρο 31» στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου –κατοχυρώνοντας έτσι το οικουμενικό δικαίωμα σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον, το οποίο θα εγγυάται η δημόσια πολιτική των κρατών και θα διέπεται από τις αρχές της βιωσιμότητας και από την επιστημονική γνώση, αλλά και την παραδοσιακή κοινοτική σοφία.

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προέκυψε μέσα από τις στάχτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθορίζοντας για πρώτη φορά τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα που πρέπει να περιφρουρούνται σε ολόκληρη την υφήλιο. Τα 30 άρθρα της καλύπτουν ζητήματα όπως τα βασανιστήρια, η δουλεία και η εκπαίδευση, όμως δεν συμπεριλαμβάνουν τίποτε σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος –από την οποία εξαρτάται η ανθρώπινη και κάθε άλλη μορφή ζωής. Εάν υιοθετηθεί, η τροπολογία αυτή θα αποτελέσει την πρώτη προσθήκη στο εμβληματικό κείμενο του 1948.

«Η πανδημία COVID-19 είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια κρίση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πανδημία είναι ολέθρια, προσφέρει όμως και μια ευκαιρία στους ηγέτες του κόσμου –στην πραγματικότητα, τους φέρνει αντιμέτωπους με μια υποχρέωση: να μετασχηματίσουν την κοινωνία, ώστε να προστατεύσουν σε μεγαλύτερο βαθμό την ευημερία μας και τις μελλοντικές γενιές», λέει η Patricia Zurita, Γενική Διευθύντρια της BirdLife International. «Η υγεία μας εξαρτάται από την υγεία του πλανήτη μας. Εμείς οι άνθρωποι βασιζόμαστε στη Φύση για την επιβίωση και τη διατήρηση της πνευματικής και ψυχικής σταθερότητάς μας, οι ενέργειές μας όμως έχουν διαταράξει τη φυσική ισορροπία της Γης».

Βρισκόμαστε στον κλοιό δύο παράλληλων κρίσεων, της κλιματικής κρίσης και της κρίσης της βιοποικιλότητας, που απειλούν με εξαφάνιση πάνω από ένα εκατομμύριο είδη και ταυτόχρονα επηρεάζουν αρνητικά την υγεία του ανθρώπου. Η σημερινή πανδημία έχει τις ρίζες της στην απώλεια βιοτόπων και στο παράνομο εμπόριο άγριας ζωής. Και, ακριβώς όπως αυτές οι δίδυμες κρίσεις, η πανδημία COVID-19 υπογραμμίζει για ακόμη μία φορά την ανάγκη, αλλά και τη δυνατότητα, της ανθρωπότητας να φανεί τολμηρή, αποφασιστική και να εργαστεί από κοινού –το συντομότερο δυνατό.

«Υπήρξαν και στο παρελθόν προσπάθειες να συμπεριληφθεί το δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον», λέει η Melanie Heath, Διευθύντρια Επιστήμης και Πολιτικής της BirdLife International. «Σήμερα ελπίζουμε ότι η βαρύτητα της πανδημίας αποτελεί ένα αρκετά δυνατό σοκ αφύπνισης για τα Ηνωμένα Έθνη και τους πολίτες του κόσμου, ώστε να ενώσουν τις δυνάμεις τους προκειμένου να αποκαταστήσουν τη Φύση και να μας προστατέψουν από παρόμοιες κρίσεις στο μέλλον».

«Το Άρθρο 31 θα αποτελέσει ένα δώρο για τον κόσμο και τις γενιές του μέλλοντος. Και δεν υπάρχει καλύτερη στιγμή από την Παγκόσμια Ημέρα της Γης για τη δημοσίευση ενός μανιφέστου για την υιοθέτηση αυτού του άρθρου», λέει η Asunción Ruiz, Γενική Διευθύντρια της SEO/BirdLife (Εταίρου της BirdLife στην Ισπανία). «Αντί να διδαχθούν από την κρίση του κορωνοϊού, ορισμένοι ηγέτες την χρησιμοποιούν κυνικά ως δικαιολογία για να ανατρέψουν μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος. Η κατοχύρωση ενός υγιούς φυσικού περιβάλλοντος ως ιερό ανθρώπινο δικαίωμα θα αποτελέσει ένα επίτευγμα που θα ευεργετήσει την ανθρωπότητα για τους επόμενους αιώνες –και είναι ο μόνος τρόπος να επιτύχουμε τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ».

Η επιστολή ζητά το Άρθρο 31 για το δικαίωμα σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον να συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη της Συνόδου Κορυφής για τη Βιοποικιλότητα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2020, με απώτερο στόχο την έγκρισή του τον Δεκέμβριο του 2023, για να υπογραμμίσει την 75η επέτειο της υιοθέτησης της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου από τη Γενική Συνέλευση.

Η επιστολή αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για τη βελτίωση των πολιτικών σχετικά με το κλίμα και τη Φύση, καθώς φέτος τελειώνει η Δεκαετία των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιοποικιλότητα, και αποτελεί κάλεσμα για υποστήριξη από την κοινωνία των πολιτών σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η αναγνώριση του δικαιώματος σε ένα υγιές περιβάλλον αποτελεί ένα καθήκον που όλοι πρέπει να αναλάβουμε, αν θέλουμε να προστατέψουμε την ευημερία και την επιβίωσή μας και να σώσουμε τον πλανήτη.

Για να μάθετε περισσότερα και για να υπογράψετε το επίσημο αίτημα της BirdLife για την υιοθέτηση του Άρθρου 31, επισκεφθείτε την παρακάτω σελίδα (στα αγγλικά): https://www.birdlife.org/healthyplanet

Η BirdLife International είναι μια διεθνής ένωση Μη Κυβερνητικών Περιβαλλοντικών Οργανώσεων με εταίρους σε πάνω από 110 χώρες, 40 από τις οποίες δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη.

Η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία είναι ο εταίρος της BirdLife International στην Ελλάδα.