Χθες, 4 Δεκεμβρίου, δημοσιεύθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) η τελευταία έκθεση Το ευρωπαϊκό περιβάλλον: Κατάσταση και προοπτικές 2020 (SOER) [1]. Η έκθεση, η οποία συντάσσεται κάθε πέντε χρόνια, υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει κατεπείγουσες περιβαλλοντικές προκλήσεις πρωτοφανούς κλίμακας, ενώ δείχνει ότι η συνολική κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη έχει επιδεινωθεί, με την βιοποικιλότητα να υφίσταται το μεγαλύτερο πλήγμα. Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, η Ευρώπη δεν θα πετύχει τους περισσότερους από τους στόχους της για το 2020, ενώ αν οι σημερινές τάσεις συνεχιστούν μέχρι το 2030, θα καταλήξουν σε σημαντική επιδείνωση της κατάστασης της φύσης και επιπλέον ρύπανση του αέρα, του νερού και του εδάφους.

Σύμφωνα με την έκθεση, είναι σαφές ότι η βιοποικιλότητα της Ευρώπης συνεχίζει να πλήττεται με καταστροφικό ρυθμό. Όπως αναφέρεται, «ο αντίκτυπος του ανησυχητικού ρυθμού απώλειας βιοποικιλότητας στην Ευρώπη είναι τόσο καταστροφικός όσο η κλιματική αλλαγή». Τα ζώα, τα έντομα, τα φυτά και τα ενδιαιτήματα που προστατεύονται βάσει της Οδηγίας για τους Οικοτόπους της ΕΕ παρουσιάζουν εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες διατήρησης για το 60% των ειδών και το 77% των ενδιαιτημάτων. Η μακροπρόθεσμη παρακολούθηση δείχνει μια συνεχή πτωτική τάση στους πληθυσμούς κοινών ειδών πουλιών και πεταλούδων, με τις πιο έντονες μειώσεις να καταγράφονται στα πουλιά των αγροοικοσυστημάτων (32%) και στις πεταλούδες των λιβαδιών (39%). Από τους 13 συγκεκριμένους στόχους πολιτικής που έχουν τεθεί για το 2020 στον συγκεκριμένο τομέα, υπάρχει πιθανότητα να επιτευχθούν μόλις δύο: ο καθορισμός θαλάσσιων και χερσαίων προστατευόμενων ζωνών.

Οι μακροπρόθεσμες τάσεις των τελευταίων 25 ετών έχουν δείξει ότι οι πληθυσμοί των πουλιών, και ιδιαίτερα των πουλιών των αγροοικοσυστημάτων, έχουν υποστεί σημαντικές μειώσεις και δεν παρουσιάζουν σημεία ανάκαμψης. Οι μακροπρόθεσμες τάσεις στους πληθυσμούς πουλιών των αγροτικών εκτάσεων, των δασών και όλων των κοινών ειδών καταδεικνύουν ότι η βιοποικιλότητα της Ευρώπης έχει υποβαθμιστεί σημαντικά. Αυτό οφείλεται κυρίως στην απώλεια, τον κατακερματισμό και την υποβάθμιση φυσικών και ημιφυσικών οικοσυστημάτων, κυρίως εξαιτίας της εντατικοποίησης της γεωργίας. Η έκθεση αναφέρει πως μια μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) θα μπορούσε να βοηθήσει τους πληθυσμούς των πουλιών να ανακάμψουν.

Ο Ariel Brunner, Επικεφαλής Πολιτικής της BirdLife Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας, δήλωσε: «Ένα ακόμη βαρύ αποδεικτικό στοιχείο έρχεται να προστεθεί στις αλλεπάλληλες επιστημονικές μελέτες που παρέχουν συντριπτικές αποδείξεις για την πλανητική κρίση που δημιουργήσαμε. Η φύση ξεκληρίζεται στην Ευρώπη. Η φύση ξεκληρίζεται στον πλανήτη μας. Κανείς δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τη δικαιολογία “δεν ήξερα”. Την επόμενη εβδομάδα, ξεκινά η πρωτοβουλία με τίτλο “Πράσινη Συμφωνία” (Green Deal) από τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η απάντηση της ΕΕ πρέπει να είναι ανάλογη με το μέγεθος της κρίσης. Από την επιβολή του νόμου έως την αποκατάσταση της φύσης, από τη γεωργία μέχρι την αλιεία, η “Πράσινη Συμφωνία” πρέπει να σηματοδοτήσει μια συνολική στροφή και να μας οδηγήσει μακριά από το καταστρεπτικό μονοπάτι όπου βαδίζουμε, υποβαθμίζοντας τους βιολογικούς πόρους από τους οποίους εξαρτάται η ζωή μας».

Σημειώσεις:

1. Η έκθεση Το Ευρωπαϊκό Περιβάλλον - Κατάσταση και Προοπτικές 2020 (SOER) συντάσσεται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) ανά πενταετία. Η SOER 2020 είναι η 6η έκθεση που δημοσιεύεται από τον ΕΟΠ από το 1995. Προσφέρει αδιάσειστες και επιστημονικά τεκμηριωμένες απόψεις για τους τρόπους με τους οποίους πρέπει να ανταποκριθούμε στις τεράστιες και πολύπλοκες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, όπως η κλιματική αλλαγή, η απώλεια της βιοποικιλότητας, η  ρύπανση του αέρα και των υδάτων. Η SOER 2020 έχει προετοιμαστεί σε στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πληροφόρησης και Παρατήρησης για το Περιβάλλον (Eionet) του ΕΟΠ. Η έκθεση βασίζεται στην εκτεταμένη τεχνογνωσία του Eionet, από κορυφαίους εμπειρογνώμονες και επιστήμονες στον τομέα του περιβάλλοντος, που προέρχονται από τις 33 χώρες-μέλη του ΕΟΠ και τις έξι συνεργαζόμενες χώρες.

2. Η πλήρης έκθεση είναι διαθέσιμη στα ελληνικά ΕΔΩ.

Για περισσότερες πληροφορίες:
Θανάσης Κούτσης, Υπεύθυνος Τύπου Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας | Τηλ.: 210 8228704 εσωτ.107 | akoutsis@ornithologiki.gr