Πάνω από 50 σκυλιά έπεσαν θύματα των δηλητηριασμένων δολωμάτων μέσα σε διάστημα μόλις 10 ημερών (7-17 Σεπτεμβρίου) σε χωριά του Αμυνταίου και της Φλώρινας.

Κτηνοτρόφοι και κάτοικοι των χωριών Σκλήθρο, Αγραπιδιές, Ασπρόγεια, Αετός, Μελίτη και Νυμφαίο ενημέρωσαν τις Περιβαλλοντικές Οργανώσεις ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία και ΚΑΛΛΙΣΤΩ ότι έχουν βρεθεί δηλητηριασμένα νεκρά σκυλιά, στην πλειοψηφία τους σκύλοι φύλαξης κοπαδιών αλλά και αδέσποτα, καθώς και φόλες, ενώ κάποια αγνοούνται. Η δηλητηρίαση ζώων με φόλες έχει λάβει εξαιρετικά ανησυχητικές διαστάσεις στην περιοχή, ενώ είναι η πρώτη φορά που σημειώνεται τέτοιας έντασης δηλητηρίαση σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και μάλιστα εντός κατοικημένων περιοχών.

Τον Αύγουστο υπήρξε συγκρατημένη αισιοδοξία από τους  κατοίκους του Σκλήθρου και του Αμύνταιου, καθώς τρία από τα τέσσερα σκυλιά που είχαν κατανάλωσει φόλες σώθηκαν, χάρις το Κουτί Πρώτων Βοηθειών για την αντιμετώπιση δηλητηρίασης που διανέμεται δωρεάν μέσω του Προγράμματος LIFE AmyBear. Δυστυχώς, τις επόμενες μέρες η ρίψη δηλητηριασμένων δολωμάτων στην περιοχή συνεχίστηκε με ακόμα μεγαλύτερη ένταση, με αποτέλεσμα τη μαζική εξόντωση σκύλων. Καθημερινά, έφταναν νέα για νέες απώλειες. Στην περιοχή μετέβη η Ομάδα Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας αποτελούμενη από την «Ιόλη», τον ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο ράτσας Border Collie, και τη χειρίστριά του, κα Victoria Saravia, που πραγματοποίησε έρευνα στην περιοχή του χωριού Σκλήθρο για τον εντοπισμό των δηλητηριασμένων δολωμάτων και ζώων, χωρίς ωστόσο να καταστεί εφικτό να γίνει πλήρης διερεύνηση της περιοχής μιας και τα περισσότερα περιστατικά δηλητηρίασης έλαβαν χώρα εντός του οικισμού, όπου το ειδικά εκπαιδευμένο σκυλί δεν μπορεί να εργαστεί λόγω της ειδικής του εκπαίδευσής που στοχεύει στην έρευνα της υπαίθρου.

Φωτ.: Τάσος Μπούνας/ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ

Η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων αποτελεί μια βάρβαρη πρακτική με στόχο τη θανάτωση άγριων ζώων που προκαλούν ζημιές στην κτηνοτροφία, τη μελισσοκομία και την αγροτική παραγωγή, τη θανάτωση αδέσποτων σκύλων ή τη θανάτωση σκύλων εργασίας ως αποτέλεσμα συγκρούσεων μεταξύ χρηστών γης. Αποτελεί ταυτόχρονα ποινικό αδίκημα που επισύρει αυστηρές διοικητικές και ποινικές κυρώσεις. Επίσης, αποτελεί μια εξαιρετικά επιβλαβή πρακτική για το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα, ενώ συνιστά σοβαρή απειλή και για τη δημόσια υγεία, αφού μπορεί να θέσει σε κίνδυνο όχι μόνο τη ζωή των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών της περιοχής. Ειδικά, όσον αφορά στα μεγάλα σαρκοφάγα και τα αρπακτικά πουλιά, η παράνομη χρήση και διασπορά δηλητηριασμένων δολωμάτων στη φύση αποτελεί μια από τις κυριότερες απειλές για την επιβίωσή τους στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού αποτελεί η κατάρρευση του πληθυσμού του Ασπροπάρη, ενός μέχρι πρόσφατα κοινού είδους γύπα στην ελληνική ύπαιθρο.

Φωτ.: Victoria Saravia/ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ

Οι τρεις Περιβαλλοντικές Οργανώσεις απευθύνουν επείγουσα έκκληση στις αρμόδιες τοπικές Αρχές, καθώς και στους κατοίκους της υπαίθρου για την αντιμετώπιση της μάστιγας των δηλητηριασμένων δολωμάτων.

 Προς τις αρμόδιες Αρχές:
- Να καταβάλουν κάθε προσπάθεια διευκόλυνσης της υποβολής μήνυσης από τους πολίτες και έναρξης της προανακριτικής διαδικασίας
- Να αποστέλλουν άμεσα τα δείγματα δηλητηριασμένων ζώων ή/και δολωμάτων στο Κέντρο Κτηνιατρικών Ιδρυμάτων Αθηνών, με τη διενέργεια των απαραίτητων για τη στοιχειοθέτηση της υπόθεσης στο Δικαστήριο τοξικολογικών αναλύσεων.

Προς τους κατοίκους της υπαίθρου:
- Να ενημερωθούν σχετικά με τη δυνατότητα υποβολής μήνυσης σε περίπτωση δηλητηρίασης, ακολουθώντας τα βήματα που περιγράφονται στο έντυπο «Οδηγός Πρώτων Βοηθειών σε σκυλιά που έχουν υποστεί δηλητηρίαση στην ύπαιθρο» της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας
- Να μην διστάσουν να σπάσουν τη σιωπή τους και να πληροφορήσουν τις τοπικές Αρχές -όπως πολύ σωστά έχουν ήδη κάνει κάποιοι κάτοικοι της περιοχής- σε περίπτωση που γνωρίζουν οτιδήποτε που θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξιχνίαση κάποιου από τα περιστατικά δηλητηρίασης.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τους κατοίκους του Σκλήθρου και της Μελίτης που μας ενημέρωσαν για τα περιστατικά δηλητηρίασης και τη μετέπειτα συνεργασία τους μαζί μας.

Σημειώσεις:

1. Στη συγκεκριμένη περίπτωση φαίνεται ότι αυτός/οι που τοποθέτησαν τις φόλες είχαν ως στόχο τη θανάτωση σκυλιών. Άλλες φορές όμως οι φόλες στοχεύουν στα άγρια ζώα είτε για εκδίκηση μετά από κάποια ζημιά στην παραγωγή, είτε ως τρόπος αποφυγής ζημιών. Ωστόσο η πρακτική αυτή ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΛΥΣΗ καθώς:
-Το πιθανότερο είναι πως στη θέση του άγριου ζώου που θα θανατωθεί, άλλα ζώα θα συνεχίσουν να προκαλούν ζημιές. Σε αντίθεση με τη θανάτωση, τα μέτρα πρόληψης είναι πραγματικά αποτελεσματικά, καθώς μπορούν να αναστρέψουν τη συμπεριφορά των σαρκοφάγων και σε βάθος χρόνου να υπάρχουν πολύ λιγότερες ζημιές.
- Η ολέθρια και παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι πολύ πιθανό να σκοτώσει και άλλα είδη εκτός από αυτά που αποτελούν τον στόχο τους, όπως είδη σπάνιων αρπακτικών πουλιών αλλά και οικόσιτων ζώων (τσοπανόσκυλα, κυνηγόσκυλα, ζώα συντροφιάς), καθώς τα δηλητηριασμένα δολώματα δεν είναι επιλεκτικά και δημιουργούν μία ανεξέλεγκτη αλυσίδα θανάτου.
-Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα δηλητηριασμένα δολώματα μπορούν να αποτελέσουν σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, ειδικά όταν αυτά τοποθετούνται μέσα σε χωριά όπως στην συγκεκριμένη περίπτωσή,  ενώ η χρήση τους διώκεται ποινικά.
Οι ζημιές από διαφορετικά είδη ζώων απαιτούν ξεχωριστή αντιμετώπιση που θα ανταποκρίνεται στις ιδιαιτερότητες κάθε κατάστασης.

2. Η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE «ΖΩΗ για τον Ασπροπάρη» και σχετικών δράσεων άλλων Προγραμμάτων όπως του Πράσινου Ταμείου, δίνει μεγάλη βαρύτητα στο πρόβλημα των δηλητηριασμένων δολωμάτων, τόσο σε κεντρικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, με τη δημιουργία δικτύου φορέων και ανθρώπων της υπαίθρου ενάντια στην παράνομη αυτή πρακτική. Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις και φορείς, πιέζει για τον σχεδιασμό και συντονισμό θεσμικών αλλαγών και προτάσεων για την αντιμετώπιση των θανατώσεων της άγριας πανίδας από δηλητηριασμένα δολώματα, καθώς και την ανάδειξη του προβλήματος σε εθνικό και τοπικό επίπεδο μέσω δράσεων ενημέρωσης και εκπαίδευσης, ενώ λειτουργεί δύο Ομάδες Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων με ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά στις περιοχές Θεσσαλίας και Δυτικής Μακεδονίας.

3. H ΚΑΛΛΙΣΤΩ, μέσω του Προγράμματος LIFE AmyBear, υλοποιεί δράσεις ενημέρωσης του τοπικού πληθυσμού με τη δημιουργία και διανομή έντυπου υλικού και τη διενέργεια άτυπων συναντήσεων για τις καταστροφικές επιπτώσεις της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων στο φυσικό περιβάλλον. Επιπλέον, με τη δωρεάν διανομή του Κουτιού Πρώτων Βοηθειών ενάντια στα δηλητηριασμένα δολώματα, αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες να σωθεί κάποιο σκυλί που έχει καταναλώσει φόλα, μέχρι να μεταφερθεί σε κάποιο Κτηνιατρείο και να ολοκληρωθεί η θεραπεία του. Επίσης αξιοποιώντας την συμμετοχή της σε παλαιότερα έργα LIFE (LIFE EXTRA, LIFE PINDOS/GREVENA και LIFE ARCTOS/KASTORIA), και στο πλαίσιο της συνεργασίας της με την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ στο LIFE «ΖΩΗ για τον Ασπροπάρη» η Καλλιστώ έχει δημιουργήσει και συντονίζει το Δίκτυο Ανταλλαγών και Δωρεών Καλών Σκύλων Φύλαξης Κοπαδιών. Το Δίκτυο έχει μέχρι στιγμής δωρίσει 60 σκύλους φύλαξης κοπαδιών και έχει δικτυώσει 30 κτηνοτρόφους στην περιοχή του LIFE AmyBear (Δήμος Αμυνταίου και Δήμος Φλώρινας).

4. O ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ έχει παραχωρήσει σε κτηνοτρόφους των παραπάνω περιοχών ελληνικούς ποιμενικούς σκύλους, ενημερώνει εκατοντάδες κτηνοτρόφους σε όλη την Ελλάδα για τα μέτρα πρόληψης ζημιών από αρκούδα ή λύκο καθώς και τι θα πρέπει να κάνουν σε περίπτωση που ο σκύλος καταναλώσει κάποιο, ενώ έχει συνυπογράψει το αίτημα για τη δημιουργία αστυνομίας ζώων με στόχο την πρόληψη και καταπολέμηση περιστατικών δηλητηρίασης. Παράλληλα, ενημερώνει συνεχώς, τόσο τους επισκέπτες του Καταφυγίου της Αρκούδας (Νυμφαίο) και του Καταφυγίου του Λύκου (Αγραπιδιές), όσο και την τοπική κοινωνία, για τις αρνητικές επιπτώσεις της παράνομης πρακτικής της φόλας.

5. Η δράση της Ομάδας Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας στη Δυτική Μακεδονία χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο.

Για περισσότερες πληροφορίες:
Ρούλα Τρίγκου, Συντονίστρια Επικοινωνίας Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας | Τηλ.: 210 8228704 εσωτ.118 | rtrigou@ornithologiki.gr
Γιώργος Θεοδωρίδης, Υπεύθυνος Τύπου και Επικοινωνίας «Καλλιστώ» | Τηλ: 2310 252530 εσωτ.2 | communication@callisto.gr
Πάνος Στεφάνου, Υπεύθυνος Επικοινωνίας ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ | Τηλ.: 6946 001618 | pstefanou@arcturos.gr