Στην αρχαία Αίγυπτο, ο μικρός γύπας Ασπροπάρης αποτελούσε σύμβολο της Ίσιδας, θεάς της γονιμότητας και της μητρότητας. Στις ανατολικές περιοχές της Ροδόπης τον ονόμαζαν «Λευκό Πατέρα» σύμβολο αγνότητας και ανδρείας. Στην Ήπειρο τον αποκαλούν «Κουκάλογο» ή «Αλογόκουκο» και ο ερχομός του συμβολίζει το οριστικό τέλος του χειμώνα και την έλευση της άνοιξης.

Πριν από λίγα χρόνια, η εμφάνιση ενός Κουκάλογου στον ουρανό της Ηπείρου αποτελούσε συχνό φαινόμενο. Σήμερα όμως, τα Κουκάλογα που απομένουν στην Ήπειρο μετρούνται πλέον στα δάχτυλα του ενός χεριού, ανάμεσα τους ο «Αώος», ένας ενήλικος Ασπροπάρης που σημάνθηκε με δορυφορικό πομπό από την Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία τον Απρίλιο του 2015 στον κάμπο της Κόνιτσας, και το ταίρι του.

Ο «Αώος», για ακόμη μία χρονιά, πιστός στο ετήσιο ραντεβού του μαζί μας, έφτασε στα ημιορεινά της Ηπείρου διανύοντας περισσότερα από 6.000 χιλ σε περίπου 43 ημέρες και έχοντας διασχίσει οκτώ χώρες: Τσαντ, Λιβύη, Αίγυπτο, Ισραήλ, Ιορδανία, Συρία, Τουρκία και Ελλάδα. Αφού πέρασε τον χειμώνα στο Τσαντ στην Κεντρική Αφρική ξεκίνησε την εαρινή του μετανάστευση με προορισμό την αναπαραγωγική του επικράτεια που βρίσκεται σε μια διευρυμένη ζώνη στα σύνορα Ελλάδας – Αλβανίας, στην κοιλάδα του ποταμού Αώου από την Κόνιτσα έως την Πρεμετή.

Μπορεί ο Αώος να ολοκλήρωσε επιτυχώς το ταξίδι του, αποφεύγοντας επιδέξια τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το σπάνιο αυτό είδος γύπα κατά τη μετανάστευση και τη διαχείμασή του, όμως τώρα, στην Ελλάδα, καλείται να αντιμετωπίσει τη σημαντικότερη απειλή για όλα τα είδη γυπών των Βαλκανίων: τα δηλητηριασμένα δολώματα! Η παράνομη αυτή πρακτική αποτελεί την κύρια αιτία για τη ραγδαία μείωση των πληθυσμών των γυπών στην Ελλάδα και τις υπόλοιπες Βαλκανικές χώρες. Κάθε δηλητηριασμένο δόλωμα που τοποθετείται στη φύση μετατρέπεται σε μια «βόμβα» που δεν κάνει διακρίσεις και μπορεί να σκοτώσει κάθε πτωματοφάγο ή σαρκοφάγο ζώο, θηλαστικό ή πουλί, βρεθεί στο διάβα της, αποτελώντας ταυτόχρονα και σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.

Η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία υλοποιεί τα τελευταία χρόνια δράσεις με σκοπό τη διασφάλιση της επιβίωσης του Ασπροπάρη στις κρίσιμες περιοχές αναπαραγωγής του σε όλη τη χώρα, όπως η  ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου στην οποία συχνάζει ο «Αώος». Στην Ήπειρο λειτουργεί ένα Δίκτυο ενάντια στα δηλητηριασμένα δολώματα, αποτελούμενο από ανθρώπους της υπαίθρου (όπως κτηνοτρόφους) και τοπικούς φορείς. Στόχος του Δικτύου είναι η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την άμεση και αποτελεσματική διαχείριση των περιστατικών δηλητηρίασης, την έγκαιρη απομάκρυνση των δηλητηριασμένων δολωμάτων από την ύπαιθρο αλλά και την αλλαγή της νοοτροπίας σχετικά με αυτή τη νοσηρή και εξαιρετικά επιζήμια για την άγρια ζωή πρακτική. Επιπλέον, στην περιοχή της Κόνιτσας κατασκευάστηκαν και λειτουργούν σταθμοί τροφοληψίας (ταΐστρες) με κύριο σκοπό ο «Αώος» και το ταίρι του, αλλά και τυχόν άλλα σπάνια και προστατευόμενα αρπακτικά πουλιά, να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε ασφαλή τροφή κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου.

Ευχόμαστε ο «Αώος» και το ταίρι του να σταθούν τυχεροί και τη φετινή χρονιά και να αναθρέψουν με επιτυχία τον ή τους νεοσσούς τους, ο ερχομός των οποίων μας φέρνει την ελπίδα για το μέλλον του σπάνιου αυτού γύπα, μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, στη χώρα μας.

Το Πρόγραμμα LIFE «Επείγουσα Δράση για την Ενδυνάμωση του Βαλκανικού Πληθυσμού του Ασπροπάρη και τη Διασφάλιση της Μεταναστευτικής του Διαδρομής» υλοποιείται από Οργανώσεις και Φορείς από 14 χώρες στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική με σκοπό τη διάσωση των τελευταίων ζευγαριών Ασπροπάρη στα Βαλκάνια και τη διασφάλιση της ασφαλούς μεταναστευτικής τους διαδρομής. Οι δράσεις του Προγράμματος υλοποιούνται με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συγχρηματοδότηση του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη και του Ιδρύματος MAVA.

Για περισσότερες πληροφορίες:
Ρούλα Τρίγκου, Συντονίστρια Επικοινωνίας | Τηλ.: 210 8228704 εσωτ.118 | rtrigou@ornithologiki.gr