Πιστοί στο ετήσιο ραντεβού τους μαζί μας, οι Ασπροπάρηδες, γνωστοί και ως Τυροκόμοι, Χελονοφάηδες ή Κουκάλογα, έφτασαν και πάλι στα πάτρια εδάφη τους, τα βράχια των Μετεώρων και της ευρύτερης περιοχής, για να φωλιάσουν, αφού πέρασαν τον χειμώνα στην υποσαχάρια Αφρική. 

Πάντα κοντά στον άνθρωπο και στενά συνδεδεμένοι με την κτηνοτροφία, οι Ασπροπάρηδες θεωρούνται προάγγελοι της άνοιξης. Ο ερχομός τους σηματοδοτεί τη βελτίωση του καιρού και την αύξηση της βοσκής, που από την πλευρά της βοηθά τα ζώα να κατεβάσουν πιο «παχύ» γάλα το οποίο μπορεί πλέον να πήξει και να τυροκομηθεί, εξ’ ου και η τοπική έκφραση «Τυροκόμος και χοντρή μαρκάτ’».

Για άλλη μια χρονιά, τα Μετέωρα είχαν μια πρωτιά: την πρώτη παρατήρηση Ασπροπάρη στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια για τη φετινή χρονιά! Η πρωτιά αυτή ανήκει στον γνωστό μας «Στραβοουρά», έναν Ασπροπάρη στον οποίον έχει δοθεί αυτό το παρατσούκλι λόγω της περίεργης ουράς του, που επιλέγει εδώ και 5 χρόνια την περιοχή των Μετεώρων για να περάσει την αναπαραγωγική περίοδο, χωρίς να έχει βρει ωστόσο ταίρι. Λίγο μετά, έφτασε στην περιοχή και το τελευταίο ζευγάρι Ασπροπάρηδων της περιοχής, που πήγε κατευθείαν να τσεκάρει τη θέση της φωλιάς του.

Οι Ασπροπάρηδες κατόρθωσαν να διανύσουν περισσότερα από 5.000 χιλιόμετρα, για να έρθουν και πάλι  πλάι μας, ξεπερνώντας τους κινδύνους του δύσκολου μεταναστευτικού ταξιδιού, αλλά ο αγώνας τους για επιβίωση συνεχίζεται: τα δηλητηριασμένα δολώματα (φόλες) καραδοκούν! Μετά το πρόσφατο περιστατικό δηλητηρίασης στην περιοχή της Βλαχάβας με τις δύο δηλητηριασμένες Γερακίνες, άλλο ένα περιστατικό δηλητηρίασης έρχεται να προστεθεί στην μακρά, δυστυχώς, λίστα δηλητηριάσεων της περιοχής: κτηνοτρόφος στην περιοχή Κονισκού Καλαμπάκας ενημέρωσε πρόσφατα την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία ότι στην περιοχή μεταξύ των χωριών Καλοχωρίου και Κονισκού βρίσκονται τρεις νεκρές αλεπούδες, πιθανά δηλητηριασμένες, σε δυο διαφορετικά σημεία, δίπλα στον κεντρικό δρόμο. Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας, μετέβη στην περιοχή η Ομάδα Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων της Ορνιθολογικής, σε συνεργασία με το Δασαρχείο Καλαμπάκας.

Κατά την επιτόπια έρευνα βρέθηκαν νεκρές και με εμφανή σημάδια δηλητηρίασης οι τρεις αλεπούδες, καθώς και δυο ποιμενικοί σκύλοι άγνωστου ιδιοκτήτη. Κοντά στα δηλητηριασμένα ζώα εντοπίστηκαν καταναλωμένα (σπασμένα) δολώματα παραφίνης, πιθανά κυανιούχου άλατος, καθώς και από ένα άθικτο δόλωμα παραφίνης σε κάθε σημείο. Τα νεκρά ζώα θάφτηκαν σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τα δηλητηριασμένα ζώα, ώστε να μην είναι προσβάσιμα σε άλλα ζώα και να αποφευχθούν περαιτέρω δηλητηριάσεις. Στην περιοχή διενεργήθηκε επαναληπτική έρευνα, χωρίς ωστόσο νέα ευρήματα.

Το κίνητρο του συγκεκριμένου περιστατικού ήταν κατά πάσα πιθανότητα η δηλητηρίαση συγκεκριμένων ποιμενικών σκύλων μιας και οι θέσεις τοποθέτησης των δηλητηριασμένων δολωμάτων βρίσκονταν ακριβώς πάνω από σταβλικές εγκαταστάσεις δυο διαφορετικών κτηνοτρόφων. Τονίζεται ότι η περιοχή του περιστατικού δηλητηρίασης απέχει μόλις 9 χιλιόμετρα από την μοναδική εναπομείνουσα φωλιά Ασπροπάρη στα Μετέωρα, ενώ επισημαίνεται ότι τα προηγούμενα χρόνια έχουν συμβεί επανειλημμένως στη συγκεκριμένη περιοχή περιστατικά δηλητηρίασης ποιμενικών σκύλων συγκεκριμένου κτηνοτρόφου κατά την εαρινή περίοδο. Για το περιστατικό διενεργείται προκαταρκτική εξέταση από το Δασαρχείο Καλαμπάκας.

Με τους Ασπροπάρηδες παρόντες στην περιοχή, η κατάσταση είναι εξαιρετικά έκρυθμη και η διατήρηση των εμβληματικών αυτών γυπών στα Μετέωρα κρέμεται από μια κλωστή. Ακόμα και ένα δόλωμα μπορεί να εκμηδενίσει τις προσπάθειες χρόνων για την προστασία των Ασπροπάρηδων και να μπουν στην ιστορία. Τα δηλητηριασμένα δολώματα έχουν οδηγήσει το εκπληκτικό αυτό το πουλί στο χείλος της εξαφάνισης: από τα 50 ζευγάρια που αριθμούσε πριν 25 χρόνια, μόλις ένα απομένει πια στα Μετέωρα και μόλις πέντε σε όλη την Ελλάδα!

Για να μην γίνει ο Ασπροπάρης μια ανάμνηση και να συνεχίσουμε να θαυμάζουμε τον «Τυροκόμο» στον ουρανό των Μετεώρων, τιμώντας την εμπιστοσύνη που μας δείχνει εδώ και χιλιάδες χρόνια, γίνετε σύμμαχοί μας στην αντιμετώπιση των δηλητηριασμένων δολωμάτων. Η ΑΝΟΧΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΟΧΗ!

Αν μάθετε για φόλες ή δηλητηριασμένα ζώα στην ύπαιθρο, καλέστε άμεσα την Ομάδα Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας: τηλ. 210 8227937 & 210 8228704 (καθημερινά 9:00-17:00) και 6947 610763 (24 ώρες)
Η προστασία του Ασπροπάρη είναι στο χέρι μας.

Το Πρόγραμμα LIFE ««Επείγουσα Δράση για την Ενδυνάμωση του Βαλκανικού Πληθυσμού του Ασπροπάρη και τη Διασφάλιση της Μεταναστευτικής του Διαδρομής»», υλοποιείται κατά την περίοδο 2017-2022 από Οργανώσεις και Φορείς από 14 χώρες στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική με σκοπό τη διάσωση των τελευταίων ζευγαριών Ασπροπάρη στα Βαλκάνια και τη διασφάλιση ασφαλούς μεταναστευτικής διαδρομής γι’ αυτά. Οι δράσεις του Προγράμματος υλοποιούνται με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συγχρηματοδότηση του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη.