Ιστορικό
Εθελοντές, μέλη και συνεργάτες της Ορνιθολογικής ασχολούνται συστηματικά με τον υγρότοπο Άγρα - Βρυττών - Νησίου εδώ και 15 χρόνια, παρακινώντας και άλλους φορείς να αναλάβουν δράσεις ανάδειξης και προστασίας στην περιοχή.

Στην προστατευόμενη περιοχή έχουν εκπονηθεί 2 μεγάλα ευρωπαϊκά προγράμματα LIFE: "Διαχειριστικές Δράσεις Περιοχών Ειδικής Προστασίας στην Ελλάδα" (ΕΘΙΑΓΕ, 1997) και "Υλοποίηση μέτρων διαχείρισης στον υγρότοπο Άγρα" (Δήμος Έδεσσας, 2003), καθώς και άλλα μικρότερα προγράμματα. Κατά την υλοποίηση αυτών εξήχθησαν σπουδαία αποτελέσματα, κάποια εκ των οποίων αναγράφονται στην ιστοσελίδα του Δήμου Έδεσσας.

Μετά από πολλά χρόνια δραστηριοποίησης στον υγρότοπο, ήταν η εποχή πια για καθημερινή τοπική παρουσία ανθρώπων με ενδιαφέρον και γνώσεις για την οικολογική αξία της περιοχής, αλλά και με πρωτοποριακές ιδέες. Έτσι έγινε και η πρόταση από μέλη και συνεργάτες της Ορνιθολογικής στο Δήμο Έδεσσας και πραγματοποιήθηκε ένα Σύμφωνο Συνεργασίας για την προστασία του υγροτόπου μεταξύ Δήμου και Ορνιθολογικής το 2008. Την ίδια χρονιά, ο Δήμος παραχώρησε στην Ορνιθολογική τη χρήση του Κέντρου Φύλαξης και Παρακολούθησης Οικοσυστημάτων του Υγροτόπου όπου ξεκίνησε το κοινό πρόγραμμα Ορνιθολογικής - Δήμου Έδεσσας: "Προστασία και Διαχείριση Άγρα - Βρυττών - Νησίου" που εκπονείται αδιάλειπτα με ιδία μέσα, αλλά και τη στήριξη του Ινστιτούτου Νεολαίας.

Μέσα από το κοινό πρόγραμμα έχουν αναπτυχθεί συνεργασίες και με άλλους σημαντικούς φορείς, όπως το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών/ ΕΘΙΑΓΕ, το Ινστιτούτο Εγγείων Βελτιώσεων/ ΕΘΙΑΓΕ, το Δασαρχείο Έδεσσας, ελληνικά και ξένα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και την RSPB (Royal Society for the Protection of Birds), κ.ά.

Δράσεις Προγράμματος
Η Ορνιθολογική, με τη στήριξη εθελοντών από όλον τον κόσμο, αλλά και την τοπική κοινωνία, εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο σύστημα αειφορικής διαχείρισης προστατευόμενης περιοχής. Οι δράσεις που περιλαμβάνονται είναι προσανατολισμένες στην ανάδειξη, διαχείριση και προστασία των σημαντικών στοιχείων του υγροτόπου.

Μεγάλη προσοχή δίνεται στην εβδομαδιαία επιστημονική παρακολούθηση των πουλιών, τόσο γιατί αποτελούν σημαντικό τμήμα της βιοποικιλότητας του υγροτόπου, όσο γιατί θεωρείται αξιόπιστος και προσιτός δείκτης της ποιότητας του φυσικού περιβάλλοντος. Υλοποιούνται και μικρές παρεμβάσεις στα κρίσιμα ενδιαιτήματα, π.χ. στους καλαμώνες και στα υγρολίβαδα, παρακολουθείται η κατάσταση των υδάτων, γίνεται φύλαξη για παράνομες ενέργειες (πχ. λαθροθηρία και λαθραλιεία), ενώ υπάρχει μέριμνα για την καλή διατήρηση των πάσης φύσεως υπαίθρων υποδομών και την απομάκρυνση των σκουπιδιών.

Παράλληλα, επειδή ποτέ η επιστημονική γνώση από μόνη της δεν είναι αρκετή στην προστασία και διαχείριση μια ευαίσθητης περιοχής, η Ορνιθολογική στοχεύει και στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών (κατοίκων και επισκεπτών), κυρίως μέσα από τη λειτουργία του Κέντρου Ενημέρωσης του υγροτόπου και τη συντήρηση των υφιστάμενων και ανάπτυξη νέων οικοτουριστικών υποδομών (π.χ. αμφιθέατρο, παρατηρητήρια, μονοπάτια, ενημερωτικές πινακίδες).

Το Κέντρο Ενημέρωσης, εκτός από την άμεση ενημέρωση των επισκεπτών για την περιβαλλοντική αξία της περιοχής και τις δυνατότητες του επισκέπτη, υλοποιεί οικοτουριστικές δραστηριότητες για μαθητές και ενήλικους, για οργανωμένες ομάδες και μεμονωμένους επισκέπτες. Κάθε χρόνο υποδέχεται όλο και περισσότερους επισκέπτες - κατά μέσο όρο περίπου 5.000 - από όλη την Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό.

Όλες οι δράσεις της Ορνιθολογικής, αλλά και η καθημερινότητα του υγροτόπου παρουσιάζονται στο ηλεκτρονικό ημερολόγιο (blog) το οποίο διαβάζεται καθημερινά από εκατοντάδες επισκέπτες.